Thủ tục thu hồi trái luật
Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 10 đoạn từ cầu Quán Toan đến cầu Nghìn, TP.Hải Phòng được bộ Giao thông Vận tải phê duyệt tại Quyết định số 948/QĐ-BGTVT ngày 23/3/2015 theo hình thức hợp đồng BOT. Dự án có tổng chiều dài 30,5km, trong đó đoạn đi qua huyện Vĩnh Bảo dài 13,94km.
Dự kiến, cuối tháng 6/2017 sẽ GPMB xong, nhưng vì có bất đồng giữa người dân và chính quyền trong việc bồi thường nên đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm.
Ông Nguyễn Minh Hậu (SN 1963, trú tại thôn An Ninh, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Bảo) cho biết: “Chủ trương thu hồi đất thực hiện dự án là cần thiết, dân hoàn toàn ủng hộ. Nhưng cách thực hiện, tổ chức thu hồi đất của chính quyền là sai quy định, làm mất quyền lợi của nhiều hộ dân, trong đó có nhà tôi”.
Ông Hậu dẫn dụ, từ mép nhựa hiện trạng đến chỉ giới thu hồi năm 2015, tổng diện tích đất thu hồi của nhà ông là 139,2m2 (trong đó có 48,7m2 năm 2000 Nhà nước làm đường mới chỉ hỗ trợ 10.000 đồng/m2). Vì chính quyền không xem xét nên gia đình ông đã tự nguyện bàn giao. Trong khi đó, tại huyện Tiên Lãng, cũng trường hợp như nhà ông được xem xét bồi thường thêm 70% giá trị.
Với diện tích 90,5m2 còn lại, huyện tự cho rằng đất nhà ông có khoảng 43,52m2 lưu không, đất công của Nhà nước nên không trả tiền đền bù và chỉ trả đền bù 46,98m2. “Điều ấy hoàn toàn vô lý. Huyện cũng không có bất kỳ một văn bản nào chứng minh điều huyện làm là đúng”, ông Hậu bức xúc nói.
Theo một số người dân, UBND huyện còn làm sai quy trình thu hồi đất vì ra quyết định cưỡng chế trước khi thông báo thu hồi; biên bản bồi thường không có chữ ký của cán bộ nào...
Ông Nguyễn Trung Hiếu (thị tứ Vĩnh An, huyện Vĩnh Bảo) cho biết, ngày 7/4/2017, ông nhận được Quyết định cưỡng chế thu hồi đất số 1628/QĐ-UBND do Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Bảo ký, trong đó ghi rõ thời gian thực hiện cưỡng chế đất bắt đầu từ 14/4/2017. Tuy nhiên, đến ngày 26/5/2017, gia đình ông mới nhận được thông báo thu hồi đất số 201/TB-UBND của UBND huyện Vĩnh Bảo.
“Tôi chưa thấy huyện nào làm quy trình thu hồi đất ngược đời như huyện Vĩnh Bảo”, ông Hiếu tỏ ra bức xúc.
Về phần diện tích bị thu hồi, theo ông Hiếu, nhà ông cũng bị UBND huyện tính sai. Theo giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất được UBND huyện cấp ngày 11/3/2011, chiều ngang nhà ông rộng 9,6m. Tuy nhiên, trong sơ đồ thu hồi đất lại thể hiện chiều ngang rộng 5,3m.
“Huyện đo như vậy thiếu đi 4,3m chiều ngang. Còn chiều sâu, bắt đầu tính diện tích đất thu hồi sau 6m từ mép đường nhựa hiện trạng vào. Cách tính như vậy là sai, không có cơ sở nên tôi không nhận tiền đền bù và bàn giao mặt bằng”, ông Hiếu cho hay.
Anh Đặng Văn Khôi cũng có đất nằm trong diện bị thu hồi cho biết, nhà anh không nhận được quyết định thu hồi đất. Phương án bồi thường hỗ trợ với nhà anh cũng không được niêm yết đúng và công khai… Vừa qua, khi gia đình phản đối việc thu hồi đất của huyện, bất ngờ huyện lại trả thêm 57 triệu đồng mà anh không biết căn cứ vào đâu.
Ngoài các bất cập nói trên, khung giá đất phê duyệt tại các khu vực trên cùng tuyến có sự chênh lệch cao, vô lý cũng khiến người dân bức xúc. Ví dụ: Xã An Hòa và Hưng Nhân được đền bù 8,2 triệu đồng/m2; xã Nhân Hòa và Vinh Quang mức giá đền bù là 6,8 triệu đồng/m2; xã Vĩnh An có 2 mức giá đền bù là 6,9 triệu đồng/m2 và 4,1 triệu đồng/m2.
"Vĩnh An là đất thị tứ, trung tâm kinh tế các xã phía Bắc Quốc lộ 10 nhưng lại có khung giá thấp nhất thì rất vô lý. Cái này dù là đã phê duyệt, Nhà nước cũng cần xem lại cho phù hợp”, một người dân nói.
Chính quyền phớt lờ sai phạm?
Tại cuộc họp giao ban báo chí TP.Hải Phòng diễn ra vào tháng 6/2017, ông Trịnh Khắc Tiến, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Bảo với vai trò là đại diện huyện này đã báo cáo tình hình thu hồi đất dự án Quốc lộ 10 mở rộng. Theo đó, ông Tiến khẳng định mọi trình tự, thủ tục thu hồi, chế độ chính sách thu hồi đất tại Dự án này đều được áp dụng đúng luật. Thế nhưng vào thời điểm đó, vẫn có hàng chục hộ dân không chịu giao đất.
Trước thông tin của ông Tiến, đại diện báo Người Đưa Tin đặt câu hỏi, UBND huyện Vĩnh Bảo có hồ sơ xác định tim Quốc lộ 10 cũ để làm cơ sở tính diện tích bị thu hồi đất của dân cho chính xác chưa? Cùng 1 dự án, người dân huyện Tiên Lãng được hưởng 70% giá trị bồi thường từ dự án thu hồi trước đây chưa bồi thường hết, trong khi huyện Vĩnh Bảo lại không được bồi thường như vậy?
Ông Tiến không trả lời được và khất với lý do... để thu thập hồ sơ. Đại diện báo hỏi tiếp: Vậy, huyện căn cứ vào đâu để ra thông báo cưỡng chế thu hồi đất của dân? Ông Tiến cũng không trả lời được, cáo bận rồi xin về sớm.
Tại cuộc họp báo tiếp theo vào tháng 7/2017, đại diện báo Người Đưa Tin đề nghị ông Tiến trả lời câu hỏi về GPMB Quốc lộ 10 còn “nợ” lần trước, ông Tiến tiếp tục... khất. "Cái này thì chúng tôi chưa trả lời được", ông Tiến nói.
Điều lạ là, trước các cơ quan chức năng, báo chí, đại diện UBND huyện Vĩnh Bảo một mặt khất lần câu hỏi của báo Người Đưa Tin và cơ quan báo chí khác, nhưng một mặt, UBND huyện Vĩnh Bảo vẫn ra các thông báo bảo vệ nhà thầu thi công, huy động lực lượng để nhà thầu thi công phần diện tích mà giữa dân và chính quyền còn nhiều điều chưa được làm rõ.
Nguyễn Dịu - Lã Tiến