TS Nguyễn Thị Hồng - Chuyên gia nghiên cứu văn hóa Việt Nam cho biết, tục cúng bái Thần Tài vốn là một nét văn hóa tín ngưỡng lâu đời trong dân gian. Theo quan niệm người xưa, Thần Tài là vị thần chuyên quản Tài - Phúc - Phú - Quý mang đến sự sung túc, tài lộc và may mắn. Việc nghênh đón Thần Tài đầu năm bằng những hành động như sắm lễ, dọn dẹp nhà cửa đều có nhiều ý nghĩa trong đời sống tinh thần của người dân.
TS Nguyễn Thị Hồng cũng bày tỏ, xét ở góc độ tín ngưỡng ngày xưa, việc thờ cúng Thần Tài trong ngày mùng 10 tháng Giêng thường chỉ cần những lễ lạt, món ăn như gà quay, thịt lợn quay, hoa quả tươi gắn liền với đời sống thường ngày của người dân.
Điều quan trọng là lòng thành chứ không nhất thiết phải mua hay tích trữ vàng trong ngày này. Tuy nhiên, nhiều người vẫn cho rằng mua thêm vàng vào ngày Thần Tài sẽ càng thêm may mắn và tài lộc, đồng thời tăng khả năng tích trữ của cải nên nhiều người theo số đông đổ đi mua vàng.
Ngoài ra, các cửa hàng kinh doanh, buôn bán vàng cũng nhân đây là một dịp kích cầu nên tạo nhiều chương trình khuyến khích mua vàng, dần dần biến việc mua vàng ngày Thần Tài thành một tục lệ không thể thiếu trong ngày đầu năm.
Lễ vật cúng thần tài gồm những gì?
Thần Tài là vị thần mang tài lộc cho gia đình, mỗi khi làm việc gì, gia chủ thường cầu khấn Thần Tài. Cúng Thần Tài rất phổ biến trong giới kinh doanh, họ cúng Thần Tài quanh năm. Tuy nhiên ngày mùng 10 Âm lịch hàng tháng được dân gian xem là ngày vía Thần Tài.
Ngày thường cúng hoa quả, đồ chay còn ngày vía này người ta cúng mặn với cỗ tam sên gồm 1 miếng thịt, 1 con tôm, 1 quả trứng luộc.
Ngoài ra, dân gian còn có tục mua vàng đặt lên bàn thờ lúc cúng để xin lộc Thần Tài, cúng xong mang trên người sẽ được may mắn quanh năm.
Riêng hoa cúng Thần Tài, không nên dùng hoa giả, cần mua hoa tươi, có nụ, có hương thơm càng tốt. Quả cũng không nên dùng quả nhựa mà nên cúng Thần Tài bằng quả tươi, ngon. Người ta thường dùng táo, lê, chuối, cam, quýt để cúng.
Ngoài ra, cúng Thần tài còn có khay vàng giấy, hai bên bát hương là hai cây đèn nhỏ, một khay nước gồm 3 cốc nước và 2 chén rượu.
Cúng ngày vía Thần Tài vào giờ nào tốt?
Theo các chuyên gia phong thủy, bàn thờ Thần Tài chỉ được lập ở những nơi góc nhà. Bàn thờ là một chiếc khảm nhỏ, bên trong khảm là bài vị Thần Tài. Trước bài vị là bát hương kê trên một khay vàng giấy, hai bên bát hương là hai cây đèn nhỏ, một khay nước gồm 3 cốc nước và 2 chén rượu.
Mọi người cần lưu ý khi thực hiện lễ cúng Thần Tài, dân kinh doanh cúng Thần Tài tại văn phòng giao dịch hoặc nơi họ buôn bán để lấy may đầu năm chứ không nên làm ở đình, chùa. Những người không kinh doanh có thể cúng tại nhà hoặc ở các đình, đền địa phương.
Lễ thần tài nên đặt trong nhà, tránh để lộ thiên ngoài ban công hay sân thượng. Bởi dân gian cho rằng lễ cúng để ngoài trời sẽ bị vong lang thang phá phách, gây tổn hại đến chính chủ nhà.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Vũ Tuấn Anh cho rằng nên thắp hương Thần Tài vào buổi sáng lúc 7 - 9h (giờ Thìn) là đẹp nhất.
Phong Linh (tổng hợp)