Mùa hè chiều thẳng đứng (The Vertical Ray of the Sun) do Trần Anh Hùng thực hiện với vai trò đạo diễn và biên kịch. Đây được xem là bộ phim cuối cùng trong Vietnam's trilogy, một chùm 3 bộ phim đề tài Việt Nam của đạo diễn Trần Anh Hùng, sau Mùi đu đủ xanh và Xích lô.
Mùa hè chiều thẳng đứng trình chiếu lần đầu tiên vào tháng 5/2000 tại Liên hoan phim Cannes ở hạng mục "Một góc nhìn”. Phim còn xuất hiện tại Liên hoan phim quốc tế Hồng Kông lần thứ 26 và trình chiếu tại hạng mục "Điện ảnh đương đại thế giới" ở Liên hoan phim quốc tế Toronto năm 2000. Phim còn được phát hành tại Pháp, Mỹ.
Bộ phim kể về câu chuyện gia đình của 3 chị em gái: Sương, Khanh và Liên quanh ngày giỗ mẹ tại Hà Nội. Câu chuyện xoay quanh cuộc sống của 3 chị em với nhiều mối quan hệ đan xen trong cuộc sống. Ba chị em thần tượng cuộc hôn nhân hoàn hảo của cha mẹ.
Như Quỳnh (vai Sương)
Như Quỳnh vào vai chị cả tên Sương, chịu nhiều đau khổ khi chồng có con riêng. Sương cũng có quan hệ ngoài luồng với nhân vật do Lê Tuấn Anh đóng. Đạo diễn Trần Anh Hùng viết riêng vai diễn cho nghệ sĩ.
Vẻ ngoài của Như Quỳnh và nhân vật này có nhiều điểm tương đồng: Một người phụ nữ Hà Nội cổ điển, hướng về gia đình, nhuần nhã và tinh tế; nhưng người phụ nữ ấy mang trong mình đời sống tinh thần phức tạp và sự nổi loạn âm thầm.
Đến nay, NSND Như Quỳnh có một gia tài đồ sộ về phim ảnh, không chỉ trong nước mà bà còn được mời tham gia nhiều bộ phim nước ngoài.
Các phim của nghệ sĩ Như Quỳnh tham gia nổi tiếng từ vai chính đến vai phụ, có thể kể đến: "Đêm miền yên tĩnh", "Số đỏ", "Gánh hàng hoa", "Đông Dương", "Xích lô", "Mùa hè chiều thẳng đứng", "Bến không chồng", "Những cô gái chân dài", "Hạt mưa rơi bao lâu", "Chuyện của Pao", "Hai cô con gái của ông chủ vườn thuốc", "Áo lụa Hà Đông", "Chơi vơi", "Lời nguyền huyết ngải"...
Ở tuổi 66, nghệ sĩ đảm nhiệm nhiều vai bà mẹ khắc khổ, đôn hậu. Ngoài đóng phim, bà dành thời gian bên chồng-nhiếp ảnh gia Nguyễn Hữu Bảo và hai con gái Đan Huyền, Đan Khuê.
Lê Khanh (Vai Khanh)
Nghệ sĩ nhân dân Lê Khanh sinh năm 1963 tại Hà Nội, tên thật là Trần Mai Khanh, được biết đến với vai trò là một diễn viên điện ảnh và nghệ sĩ kịch nói. Lê Khanh là con của hai nghệ sĩ kịch nói Trần Tiến và Lê Mai, là em của nghệ sĩ múa Lê Vân, và là chị của nghệ sĩ múa Lê Vy.
Nói về vai diễn trong phim Mùa hè chiều thẳng đứng, NSND Lê Khanh chia sẻ, chị yêu thích không khí "như một hơi thở bình thản chứa đầy nhựa sống" của bộ phim, làm toát lên "một sức sống mãnh liệt đến hồi hộp và đợi chờ".
Chị cảm thấy lời thoại của các nhân vật mang tới sự chân thật từ đời sống: "Nó dí dỏm và hấp dẫn. Điện ảnh phải phản ánh cuộc sống thật một cách chắt lọc. Chúng ta cứ trốn tránh cái thật nên toàn nói cái giả. Nếu gạt bỏ những chi tiết sống đó thì còn lại toàn cái giả vờ với nhau”.
Lê Khanh hiện là nghệ sĩ sân khấu trẻ nhất được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, năm 38 tuổi. Nghệ sĩ hiện sống hạnh phúc bên chồng là đạo diễn, nhà quay phim Phạm Việt Thanh và hai con.
Trần Nữ Yên Khê (Vai Liên)
Trần Nữ Yên Khê vào vai người em gái thứ ba tên Liên. Do sống ở Pháp từ nhỏ, nét diễn của cô mang phong thái phương Tây, bị đánh giá không phù hợp với Như Quỳnh và Lê Khanh hai phụ nữ gốc Hà Nội.
Sau Mùa hè chiều thẳng đứng, cô ngừng đóng phim, tập trung hỗ trợ chồng. Cô đảm nhận vai trò đạo diễn bối cảnh, phục trang phim Rừng Nauy, giám đốc nghệ thuật phim Vĩnh cửu. Tháng 5/2019, cô trở lại màn ảnh với vai mợ Hà trong phim điện ảnh Vợ ba. Hiện diễn viên chủ yếu sống tại Pháp cùng chồng và hai con.
Trang Dung (t/h)
