Mới đây, Bộ Tài chính đã gửi văn bản xin ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp đối với hồ sơ dự thảo nghị định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.
Về cơ bản, dự thảo Nghị định kế thừa phạm vi điều chỉnh như quy định tại Nghị định số 103/2008/NĐ-CP.
Tuy nhiên, cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ Tài chính đánh giá, các quy định về phạm vi tai nạn được bảo hiểm, tạm ứng bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm, hỗ trợ nhân đạo qua hoạt động của Quỹ bảo hiểm xe cơ giới chưa phát huy được vai trò của chính sách, chưa theo kịp xu thế phát triển trên thế giới về tăng cường ý nghĩa nhân đạo của việc này.
Về trách nhiệm bảo hiểm, dự thảo nghị định bổ sung quy định căn cứ chi phí thực tế về giá dịch vụ khám, chữa bệnh, chăm sóc y tế và chi phí khác phục thiệt hại về tài sản, Bộ Tài chính quy định mức trách nhiệm bảo hiểm bắt buộc (số tiền bảo hiểm do pháp luật quy định), vừa đảm bảo tính linh hoạt, chủ động trong điều chỉnh mức trách nhiệm, bù đáp các chi phí trên khi có tháy đổi biến động.
Quy định hiện hành thời hạn bảo hiểm 1 năm cho tất cả các phương tiện xe cơ giới chưa tạo điều kiện cho việc tham gia bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe máy.
Để tăng cường tỷ lệ tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, giảm chi phí khai thác cho doanh nghiệp bảo hiểm và tạo thuận lợi cho chủ xe cơ giới, dự thảo nghị định sửa đổi quy định theo hướng:
- Đối với xe mô tô hai bánh, ba bánh, xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự tối thiểu là 1 năm và tối đa là 3 năm.
- Đối với xe cơ giới còn lại thời hạn tối thiểu là 1 năm và tối đa tương ứng với thời gian kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường định kỳ có thời hạn trên 1 năm.
Dự thảo nhấn mạnh về nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm phải luôn mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm còn hiệu lực khi tham gia giao thông, xuất trình giấy tờ này khi có yêu cầu của lực lượng Cảnh sát giao thông và cơ quan chức năng có thẩm quyền khác theo quy định.
Khi tai nạn giao thông xảy ra, bên mua bảo hiểm phải có trách nhiệm thông báo ngay cho doanh nghiệp bảo hiểm để phối hợp giải quyết, tích cực cứu chữa và hạn chế thiệt hại về người và tài sản, bảo vệ hiện trường tai nạn. Đồng thời thông báo ngay cho cơ quan công an hoặc chính quyền địa phương gần nhất để phối hợp giải quyết vụ tai nạn giao thông theo quy định pháp luật.
Về nguyên tắc bồi thường, dự thảo nêu rõ, khi tai nạn xảy ra, trong phạm vi mức trách nhiệm bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải bồi thường cho chủ xe cơ giới số tiền mà chủ xe cơ giới đã bồi thường hoặc sẽ phải bồi thường cho người bị thiệt hại.
Trường hợp chủ xe cơ giới chết hoặc bị thương tật toàn bộ vĩnh viễn, doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường trực tiếp cho người bị thiệt hại.
Doanh nghiệp bảo hiểm phải thực hiện tạm ứng bồi thường ngay tối đa 30% mức bồi thường bảo hiểm theo quy định đối với thiệt hại về thân thể, tính mạng trong các vụ tai nạn giao thông gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.
Mức bồi thường cụ thể đối với thiệt hại về tài sản, 1 vụ tai nạn được xác định theo thiệt hại thực tế và theo mức độ lỗi của chủ xe cơ giới nhưng không vượt quá mức trách nhiệm bảo hiểm.
Doanh nghiệp bảo hiểm không có trách nhiệm bồi thường phần vượt quá mức trách nhiệm bảo hiểm theo quy định của Bộ Tài chính, trừ trường hợp chủ xe cơ giới tham gia hợp đồng bảo hiểm tự nguyện.
Về thời hạn yêu cầu, thanh toán và khiếu nại bồi thường, dự thảo quy định: Thời hạn yêu cầu bồi thường của chủ xe cơ giới là 1 năm kể từ ngày xảy ra tai nạn, trừ trường hợp chậm trễ do nguyên nhân khách quan và bất khả kháng theo quy định của pháp luật.
Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày xảy ra tai nạn (trừ trường hợp bất khả kháng), chủ xe cơ giới phải gửi thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp bảo hiểm kèm theo các tài liệu quy định trong hồ sơ yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của chủ xe cơ giới cho doanh nghiệp bảo hiểm.
Thời hạn thanh toán bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm là 15 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ bồi thường trách nhiệm của chủ xe cơ giới và không quá 30 ngày trong trường hợp phải tiến hành xác minh hồ sơ.
Thời hiệu khởi kiện về hợp đồng bảo hiểm là 3 năm kể từ thời điểm phát sinh tranh chấp.
Đáng chú ý, dự thảo nghị định đề xuất chi bồi thường nhân đạo cho các trường hợp không xác định được xe gây tai nạn, xe không tham gia bảo hiểm và các trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm theo quy định, trừ trường hợp cố ý gây thiệt hại của chủ xe, lái xe hoặc của người bị thiệt hại. Mức chi là 30% mức trách nhiệm bảo hiểm theo quy định/1 người/1 vụ cho các nạn nhân tử vong.
Hội đồng quản lý quỹ bảo hiểm xe cơ giới quy định cụ thể quy trình, thủ tục và hồ sơ chi trả bồi thường nhân đạo, hoàn trả khoản tạm ứng bồi thường bảo hiểm theo quy định.
Hoàng Mai