Mới đây Khoa Hồi sức tích cực 2 Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình đã tiếp nhận điều trị trường hợp nam sinh 16 tuổi bị xuất huyết não, có dị dạng mạch máu não.
Người nhà bệnh nhân cho biết, 3 ngày trước khi vào viện, nam sinh kêu đau đầu, cơn đau từ nhẹ, tăng dần không dứt, dù có uống thuốc giảm đau nhưng không đáp ứng. Tuần cuối tháng 8, bệnh nhân bất ngờ hôn mê, đưa vào Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình cấp cứu.
Hình ảnh chụp chiếu cho thấy bệnh nhân bị vỡ mạch, dẫn đến đột quỵ do xuất huyết não. Chỉ định mổ cấp cứu do vỡ dị dạng mạch máu não được đưa ra.
Trải qua hơn 2 tuần điều trị, bệnh nhân hiện tỉnh táo, dự kiến xuất viện trong mấy ngày tới. Đáng nói, bệnh để lại nhiều di chứng, việc quay lại trường học của em chưa thể tiên lượng.
Đây là ca bệnh trẻ tuổi nhất mà khoa điều trị. Trước đó, các bác sĩ từng tiếp nhận một số ca dị dạng mạch máu não ở tuổi 20, 30.
Trao đổi với VietNamNet, BSCKI Nguyễn Mạnh Linh, Khoa Hồi sức tích cực 2 Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình cho biết, dị dạng mạch máu não (Arteriovenous malfor- mations of the brain–AVM) là sự bất thường về hình dạng, kích thước mạch máu hoặc nối thông trực tiếp động tĩnh mạch mà không thông qua mao mạch, không cấp máu cho não. Đây là một căn bệnh bẩm sinh và hết sức nguy hiểm, dị dạng mạch máu não có thể xuất hiện từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 8 thai kỳ hoặc tự hình thành trong cuộc sống. Chiếm khoảng 2% những ca đột quỵ xuất huyết não hàng năm, thường xảy ra ở người trẻ tuổi mà trước đó không có nhiều triệu chứng đặc hiệu. Bệnh nhân thường vào viện với các triệu chứng của xuất huyết não, đau đầu, động kinh hoặc tình cờ phát hiện khi đi khám bệnh hoặc điều trị một bệnh khác.
Triệu chứng gợi ý thường là đau đầu kéo dài mà điều trị nội khoa không có sự cải thiện, về sau có xuất hiện những cơn co giật do động kinh. Với những trường hợp dị dạng mạch máu não với khối dị dạng có kích thước lớn có thể gây liệt tay chân, méo miệng… Dị dạng mạch máu não nếu không được can thiệp kịp thời sẽ gây vỡ mạch máu não để lại di chứng tổn thương não đáng tiếc, có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Nhiều trường hợp xuất hiện đau đầu chỉ điều trị qua loa hoặc tự điều trị bằng cách mua thuốc giảm đau, hoặc chẩn đoán điều trị thần kinh. Dị dạng mạch máu não không điều trị có thể lớn lên và vỡ gây xuất huyết não hoặc xuất huyết khoang dưới nhện, dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn.
Chẩn đoán dị dạng mạch máu não bằng chụp cộng hưởng từ sọ não (MRI sọ não); Cắt lớp vi tính (MSCT) từ 64 lát cắt chụp sọ não và mạch máu não có tiêm thuốc cản quang; Chụp mạch não số hóa xóa nền (DSA) để đánh giá chi tiết hình thái cấu trúc dị dạng mạch máu não đồng thời có thể điều trị can thiệp.
Dự phòng vỡ hoặc tái vỡ là một trong những lý do chủ yếu để khuyến cáo điều trị can thiệp sớm đối với dị dạng mạch máu não. Việc khảo sát mạch máu não khi xuất hiện những cơn đau đầu kéo dài, hoặc cơn động kinh mà điều trị nội khoa không cải thiện triệu chứng là cần thiết. Cho tới nay, để điều trị dị dạng mạch máu não thường can thiệp nội mạch gây tắc búi dị dạng, phẫu thuật lấy dị dạng, xạ trị Gamma knife.
Bác sĩ khuyến cáo, các trường hợp có đau đầu kéo dài, dùng thuốc giảm đau thông thường không kết quả cần được thăm khám một cách có hệ thống, chụp Cộng hưởng từ giúp chẩn đoán sớm và loại trừ những trường hợp đau đầu chưa rõ nguyên nhân khác, điều trị dị dạng mạch não phải được tiến hành ở các đơn vị y tế chuyên sâu.
Minh Hoa (t/h)
