Tổng thống Séc Petr Pavel tuyên bố đất nước ông đã đảm bảo được nguồn tài chính để mua đạn pháo như đã hứa cho Ukraine từ bên ngoài EU, trong bối cảnh số phận gói viện trợ quân sự của Washington vẫn “treo” tại Quốc hội Mỹ.
“Tính đến nay, chúng tôi đã gom đủ số tiền để mua toàn bộ số đạn pháo, tức là 800.000 quả”, ông Pavel nói với truyền thông Séc hôm 7/3, trong chuyến thăm khu vực Trung Bohemia.
Tuy nhiên, các quan chức Cộng hòa Séc khác như Thủ tướng Petr Fiala sau đó đã làm rõ tuyên bố trên của Tổng thống Pavel.
“Kế hoạch Séc”
Các nhà phân tích đã chỉ ra tầm quan trọng chiến lược đối với Ukraine trong việc tăng cường cung cấp đạn pháo để tiếp tục các hoạt động quân sự một cách hiệu quả. Có sự khác biệt đáng chú ý giữa mức cung hiện tại và yêu cầu hoạt động trên thực địa.
Theo tính toán của Army Recognition, Quân đội Ukraine cần 75.000-90.000 quả đạn pháo mỗi tháng cho các hoạt động phòng thủ và 200.000-250.000 quả cho các hoạt động tấn công lớn.
Năm ngoái, EU đã hứa sẽ cung cấp 1 triệu viên đạn pháo cho Kiev vào cuối tháng 3. Khi thời hạn này đã cận kề, dường như lời hứa khó có thể được thực hiện.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh EU vào tháng trước, đã nói về sự thất hứa này. “Trong số 1 triệu quả đạn mà Liên minh châu Âu đã hứa với chúng tôi, không phải 50%, mà đáng tiếc là chri 30% đã được chuyển giao”, nhà lãnh đạo Ukraine nói.
Ukraine cần 75.000–90.000 quả đạn pháo mỗi tháng cho các hoạt động phòng thủ và 200.000–250.000 quả cho các hoạt động tấn công lớn. Ảnh: Army Recognition
Trong bối cảnh đó, tại Hội nghị An ninh Munich (MSC) diễn ra tại Đức từ ngày 16-18/2, Tổng thống Séc Pavel đã nhấn mạnh sự cần thiết phải có những cách tiếp cận sáng tạo và hợp tác quốc tế, đặc biệt là với các đối tác NATO, để đáp ứng các yêu cầu về trang bị cho Ukraine. Và do đó sáng kiến chiến lược gọi là “Kế hoạch Séc” đã ra đời, với mục tiêu cung cấp 800.000 quả đạn pháo cho Ukraine.
Theo ông Pavel, trong tổng số 800.000 viên đạn, sẽ có 500.000 viên cỡ nòng 155 mm và 300.000 viên cỡ nòng 122 mm, phù hợp với các hệ thống vũ khí mà các nước NATO đã cung cấp cho Ukraine.
Tiệp Khắc trước đây là một trong những nước sản xuất vũ khí lớn nhất thế giới. Dựa trên mối quan hệ rộng rãi mà các công ty vũ khí của nước này vẫn duy trì cho tới ngày nay, Cộng hòa Séc là nước dẫn đầu nỗ lực cung cấp hỏa lực cho Quân đội Ukraine, phối hợp với một số đồng minh khác.
Trong chuyến thăm Praha hồi đầu tuần, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Paris ủng hộ kế hoạch này. Tuần trước, Bỉ và Hà Lan đã công khai ủng hộ kế hoạch của Cộng hòa Séc. Trong số các quốc gia khác được cho là đã bày tỏ sự ủng hộ còn có Canada, Đức, Latvia, Litva và Đan Mạch.
Lịch trình giao hàng
Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Hanno Pevkur cho biết quốc gia Baltic này không trực tiếp góp tiền mua đạn pháo trong kế hoạch trên, nhưng đang gửi ra tiền tuyến một số đạn dược trong chính kho dự trữ của mình.
Tổng thống Séc Pavel từ chối bình luận về số tiền mà từng quốc gia đóng góp khi nói chuyện với các nhà báo hôm 7/3, nhưng cho biết sự đóng góp là không giống nhau, và Na Uy hiện đã tham gia. Tờ Financial Times đưa tin rằng toàn bộ giao dịch mua đạn pháo được ước tính có trị giá 1,5 tỷ USD (1,4 Euro).
“Bây giờ việc có thể đẩy nhanh quá trình này như thế nào phụ thuộc vào kỹ năng của các công ty chúng tôi và Bộ Quốc phòng Séc”, ông Pavel nói.
Pháo binh Ukraine bắn pháo M777, sử dụng đạn 155mm tiêu chuẩn NATO, về phía các vị trí của Nga. Ảnh: Defense Post
Sau tuyên bố của ông Pavel, Thủ tướng Séc Fiala cũng đưa ra bình luận. “Tôi rất vui vì chúng tôi có thể hợp tác với rất nhiều đối tác trên khắp thế giới để đưa ra những trợ giúp cần thiết. Tôi có thể đảm bảo rằng năm nay hàng trăm nghìn quả đạn pháo sẽ được chuyển giao”, ông Fiala được truyền thông Séc dẫn lời cho biết hôm 7/3.
Trong một bài đăng trên X/Twitter hôm 8/3, ông Fiala nói: “Chúng tôi đã gom đủ tiền để mua lô 300.000 quả đạn pháo đầu tiên. Tuy nhiên, mục tiêu của chúng tôi là cung cấp nhiều hơn nữa!”
Cố vấn An ninh Quốc gia Séc Tomas Pojar cũng đã làm rõ lời nói của ông Pavel. Ông Pojar nói với nhật báo DenikN: “Có lẽ Tổng thống đang nói về chuyến hàng đầu tiên; sáng kiến này vẫn chưa được tài trợ đầy đủ”.
“Chúng tôi không và chưa bao giờ có bất kỳ số lượng mục tiêu nào, và chúng tôi vẫn ghi nhận các yêu cầu chưa được đáp ứng từ phía Ukraine, cũng như các đề nghị cung cấp đạn dược trên thị trường thế giới”, ông Pojar được trích dẫn nói.
Hãng Reuters dẫn lời Đại tá Simon Wouda, người đứng đầu nhóm của Hà Lan tham gia “Kế hoạch Séc”, tiết lộ chi tiết về lịch trình cung cấp đạn pháo cho Ukraine: “Lô hàng đầu tiên sẽ sẵn sàng trong vòng 4 tháng, và đó là một tính toán rất thận trọng. Lô thứ hai chắc chắn có thể được giao vào nửa cuối năm nay”.
Minh Đức (Theo bne IntelliNews, Reuters, Politico EU)
