Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2024, người lao động ký hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng trở lên, bao gồm cả các thỏa thuận có tên gọi khác nhưng thể hiện mối quan hệ lao động có trả công, chịu sự quản lý của người sử dụng lao động, sẽ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Ngoài ra, khoản 5 Điều 33 Luật BHXH 2024 nêu rõ người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không phải đóng BHXH trong tháng đó. Thời gian này cũng không được tính là thời gian tham gia BHXH.
Tương tự, khoản 4 Điều 42 Quy trình kèm theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 cũng khẳng định nếu không làm việc và không hưởng lương từ 14 ngày trở lên trong tháng thì tháng đó không được tính đóng BHXH.
Ảnh minh hoạ.
Như vậy, sinh viên làm việc bán thời gian chỉ vài giờ mỗi ngày thường sẽ không đáp ứng đủ điều kiện về thời gian làm việc (từ 14 ngày trở lên/tháng), đồng thời hợp đồng lao động có thể dưới 1 tháng hoặc chỉ là thỏa thuận miệng, nên không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Tuy nhiên, nếu sinh viên ký hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng trở lên, và làm việc từ 14 ngày trở lên trong tháng với mức lương đáp ứng quy định về căn cứ đóng BHXH, thì sẽ được tham gia BHXH bắt buộc như những người lao động khác.
Các nhóm đối tượng mới tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025
Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025 mở rộng diện bao phủ người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH.
Trong đó, nội dung mới nổi bật của Luật BHXH 2024 là việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Cụ thể, theo quy định tại Điều 2 Luật BHXH 2014 (hiện đang áp dụng) và Điều 2 Luật BHXH 2024 (áp dụng từ ngày 1/7/2025) cho thấy Luật BHXH 2024 đã mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm:
-Người lao động làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất (hiện hành chỉ quy định người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc)
- Người làm việc theo hợp đồng không mang tên hợp đồng lao động nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên;
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố;
- Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ;
- Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng tiền lương.
- Lực lượng dân quân thường trực.
Riêng đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã thì mặc dù thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo Luật BHXH 2014 nhưng chỉ giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất. Từ ngày 1/7/2025, nhóm này được mở rộng hưởng đầy đủ chế độ BHXH (thêm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động).
Tuy nhiên, theo Công văn 03/CV-BCĐ ngày 15/4/2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp thì dự kiến sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1/8/2025. Khi đó chính quyền địa phương sẽ xem xét, sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.
Minh Hoa (t/h theo Lao Động, báo Tin tức và Dân tộc)
