Nhiều nội dung chưa được nêu cụ thể
Mới đây, chia sẻ với PV Người Đưa Tin, ông Trịnh Vĩnh Thanh, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Gò Vấp cho rằng, đại diện các trường có hỏi ông về vấn đề liên quan đấu thầu trong trường học để áp dụng năm học mới. Tuy nhiên, đến nay, vẫn chưa có văn bản hướng dẫn nào từ cơ quan chức năng.
"Vấn đề tôi thắc mắc trong các cuộc họp rất cụ thể là: Nguồn cung cấp thực phẩm bếp ăn bán trú và việc cung cấp các chương trình nhà trường hiện nay theo quy định Luật Đấu thầu mới nhất có phải đấu thầu hay không. Đến nay vẫn chưa được làm rõ cụ thể", ông Thanh nói thêm.
Ông Trịnh Vĩnh Thanh, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Gò Vấp, phát biểu tại cuộc họp với Hội đồng nhân dân Tp.HCM. (Ảnh: Nguyễn Lành).
Đại diện một trường tiểu học trên địa bàn Tp.HCM cho rằng, việc áp dụng Luật Đấu thầu mới nhất vào các chương trình trong trường học, nếu phải đấu thầu thì các trường phải làm từ sớm và có nguồn ngân sách để thực hiện. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có văn bản nào cụ thể từ các sở, ngành, quận, huyện…
Đang vướng khó khăn xác định "nguồn thu hợp pháp"
Trả lời Người Đưa Tin về vấn đề đấu thầu trong trường học, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư Tp.HCM cho biết, Sở chưa nhận được yêu cầu đề nghị hướng dẫn từ Sở Giáo dục và Đào tạo hay các trường học liên quan đến các quy định của pháp luật về đấu thầu đối với dự toán mua sắm của trường học. Do đó, Sở chưa có văn bản hướng dẫn nào liên quan.
Về việc áp dụng quy định của Luật Đấu thầu đối với các hoạt động giáo dục, Sở Kế hoạch và Đầu tư thông tin, trường học là đơn vị sự nghiệp công lập.
Vì vậy, dự án đầu tư, dự toán mua sắm của trường học sử dụng vốn ngân sách nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp theo quy định của pháp luật và các công việc khác phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật có liên quan và phải áp dụng đấu thầu lựa chọn nhà thầu theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Đấu thầu 2023.
Các chương trình học trong nhà trường phải đấu thầu theo quy định mới. (Ảnh minh họa: Nguyễn Lành).
Về lựa chọn nhà thầu sử dụng vốn từ nguồn thu hợp pháp theo quy định của pháp luật đối với các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục ngoài học phí của cơ sở giáo dục, Sở Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, qua rà soát, Sở nhận thấy pháp luật về đấu thầu chưa định nghĩa hoặc quy định nguyên tắc cụ thể để xác định nguồn thu nào là nguồn thu hợp pháp của đơn vị sự nghiệp công lập.
Trong khi đó, việc xác định các nguồn thu của đơn vị sự nghiệp công lập có phải là "nguồn thu hợp pháp theo quy định của pháp luật" hay không có ý nghĩa hết sức quan trọng. Nó quyết định việc đơn vị sự nghiệp công lập có phải áp dụng Luật Đấu thầu trong công tác thực hiện dự án đầu tư, dự toán mua sắm của đơn vị.
Việc xác định các nguồn thu hợp pháp của các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ phải trên cơ sở đối chiếu, rà soát với các văn bản pháp luật chuyên ngành và văn bản hướng dẫn của các bộ ngành có liên quan (ví dụ như các khoản thu của các trường học sẽ liên quan đến các quy định của ngành giáo dục, các khoản thu của các bệnh viện sẽ liên quan đến các quy định của ngành y tế…), không thuộc chuyên môn của ngành kế hoạch và đầu tư.
Do đó, để đảm bảo việc tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật liên quan đến sử dụng nguồn thu của các đơn vị sự nghiệp công lập, tạo sự cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong việc sử dụng các khoản thu của các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn Tp.HCM, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu UBND Tp.HCM xem xét một số nội dung.
Các nội dung này gồm: Giao các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn Tp.HCM thực hiện đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Đấu thầu; rà soát các khoản thu, đối chiếu với các quy định pháp luật có liên quan để xác định các khoản thu tại đơn vị có phải là nguồn thu hợp pháp theo quy định của pháp luật hay không.
Từ đó, quyết định áp dụng Luật Đấu thầu trong công tác thực hiện dự án đầu tư, dự toán mua sắm của đơn vị. Trong trường hợp phát sinh khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc xác định tính chất của nguồn thu, đơn vị có trách nhiệm đề nghị các sở chuyên ngành hướng dẫn.
Bên cạnh đó, UBND Tp.HCM cần giao các sở ngành chịu trách nhiệm hướng dẫn các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn Tp.HCM; trong trường hợp cần thiết, chủ động có văn bản xin ý kiến hướng dẫn của bộ ngành có liên quan về những khó khăn, vướng mắc trong việc xác định nguồn thu hợp pháp theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt, trong trường hợp các nguồn thu trên không thuộc nguồn thu quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Đấu thầu số 2023 thì không bắt buộc áp dụng đấu thầu theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Luật Đấu thầu 2023.
Tuy nhiên, UBND Tp.HCM khuyến khích các đơn vị sự nghiệp công lập áp dụng quy định của pháp luật về đấu thầu trong công tác lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ, hàng hóa sử dụng các khoản thu không thuộc nguồn thu quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Đấu thầu số 2023 để nâng cao tính minh bạch, công bằng và hiệu quả kinh tế.
Trường hợp lựa chọn áp dụng đấu thầu, đơn vị sự nghiệp công lập phải tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu trong quá trình thực hiện. Việc tổ chức đấu thầu và các chi phí phát sinh từ nguồn tiền của đối tượng nộp các khoản thu do tổ chức đấu thầu phải nhận được sự đồng thuận từ đối tượng nộp tiền.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Ủy viên thường vụ, Chủ nhiệm cơ quan truyền thông Liên đoàn Luật sư VIệt Nam.
Vẫn phải đấu thầu theo Luật Đấu thầu 2023
Ngày 2/10, trao đổi với PV, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Ủy viên thường vụ, Chủ nhiệm cơ quan truyền thông Liên đoàn Luật sư Việt Nam khẳng định, theo quy định Luật Đấu thầu 2023, các chương trình trong nhà trường đều phải thực hiện đấu thầu.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu phân tích: Theo quy định tại Điều 2 Luật Đấu thầu 2023, các trường học là đơn vị sự nghiệp công lập sẽ thuộc đối tượng điều chỉnh của Luật Đấu thầu và phải áp dụng các quy định của luật này khi tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động đấu thầu.
Cụ thể: Hoạt động lựa chọn nhà thầu có sử dụng vốn ngân sách nhà nước theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp theo quy định của pháp luật để: Thực hiện dự án đầu tư, dự toán mua sắm; Cung cấp sản phẩm, dịch vụ công; mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; mua hàng dự trữ quốc gia, thuê bảo quản hàng dự trữ quốc gia, trừ hoạt động mua trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng theo quy định của pháp luật về dự trữ quốc gia; Thực hiện các công việc khác phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật có liên quan;
Hoạt động lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư kinh doanh gồm: Dự án đầu tư có sử dụng đất thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật về đất đai; Dự án đầu tư thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.
Đối với các trường tư thục và trường dân lập không phải đơn vị sự nghiệp công lập, theo quy định tại khoản 2 Điều 101 Luật Giáo dục 2019 và sẽ hoạt động theo nguyên tắc tự chủ về tài chính, thực hiện chế độ kế toán, kiểm toán, thuế, định giá tài sản và công khai tài chính theo quy định và không thuộc đối tượng điều chỉnh của Luật Đấu thầu.
Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Luật Đấu thầu, các cơ sở giáo dục này có hoạt động đấu thầu vẫn có quyền tự quyết định chọn áp dụng toàn bộ hoặc các Điều, khoản, điểm cụ thể của Luật Đấu thầu.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu cho biết thêm, theo quy định pháp luật thì hoạt động cung cấp thực phẩm bếp ăn bán trú, hoạt động cung cấp các chương trình nhà trường như: Tiếng Anh, Tin học... vẫn phải đấu thầu.
Nguyễn Lành
