Nga liên tiếp dùng không quân yểm trợ cho quân đội Syria ở Idlib.
Thông điệp từ Su-24
Nhận định với Sputnik, Peter Ford, cựu Đại sứ Vương quốc Anh tại Syria cho rằng đợt không kích của Nga hôm 20/2 được tiến hành ở Idlib được coi là một thông điệp sắt đá gửi đến Thổ Nhĩ Kỳ
Trước đó, Trung tâm Hòa giải Syria của Nga xác nhận rằng máy bay Su-24 của nước này đã tiến hành xuất kích để hỗ trợ cho lực lượng quân đội Syria chống lại những kẻ khủng bố liên minh với Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib.
Trung tâm cũng kêu gọi Ankara ngừng hỗ trợ các hành động của những kẻ khủng bố và ngừng cung cấp vũ khí cho các nhóm này.
"Quân đội Syria đã phá hủy một xe tăng, sáu xe chiến đấu bộ binh và năm xe bán tải chứa vũ khí cỡ lớn”, tuyên bố của trung tâm cho hay, nhấn mạnh rằng đây không phải là lần đầu tiên lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ các chiến binh.
Sau đó, Ankara xác nhận rằng hai người Thổ Nhĩ Kỳ đã thiệt mạng và năm người khác bị thương trong cuộc không kích.
“Cuộc không kích đã gửi thông điệp rất mạnh mẽ và nghiêm túc tới Ankara, rằng bất kỳ lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ nào thông đồng với những nhóm gây rối trong lãnh thổ Syria sẽ bị không quân Nga ném bom”, ông Ford khẳng định. “Không quân Nga hiện kiểm soát một phần bầu trời ở Syria và đó là một thực tế quan trọng”.
Ngay sau cuộc tấn công, phía Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra một tuyên bố đáng chú ý. Nói với tờ CNN Turk, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar bất ngờ cho biết, nước này có thể tìm kiếm sự trợ giúp từ hệ thống phòng không Patriot của Mỹ.
Theo cựu đại sứ Ford, Thổ Nhĩ Kỳ đang rơi vào một tình huống “thảm hại” đến mức phải đề nghị sự trợ giúp từ các hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không Patriot do Mỹ sản xuất. Tuy nhiên, để triển khai hệ thống này sẽ phải mất nhiều tháng để thực hiện.
Ông cũng lưu ý rằng tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ về việc đã tấn công trả đũa lại cuộc không kích của Nga khiến 50 binh sĩ Syria thiệt mạng là “phi lý”.
“Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Recep Erdogan muốn thử nghiệm thái độ của Nga. Đó là lý do tại sao ông ấy đưa lực lượng vào tầm ngắm nguy hiểm như vậy và đã nhận được câu trả lời cho mình”, Ford nhận định. “Thái độ của Nga là rất nghiêm túc”.
Trò thương lượng
Thổ Nhĩ Kỳ đã phải lên tiếng nhờ cậy đến Patriot của Mỹ.
Không quân Nga đang cung cấp hỏa lực yểm trợ cho cuộc tiến công của quân đội Syria ở thành trì Idlib. Đáp lại, Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng cường sự hiện diện quân sự bằng cách triển khai khoảng 9.000 binh sĩ được vũ trang hạng nặng tới đây.
Ngoài ra, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo rằng một cuộc tấn công nhằm vào quân đội Syria đang được gấp rút thực hiện, làm dấy lên lo ngại về một cuộc đụng độ giữa Ankara và Moscow.
Cây bút bình luận Dimitar Bechev của Ahval News tin rằng, tuyên bố hùng hồn của Ankara nói trên về cơ bản chỉ là một chiêu trò thương lượng.
Thổ Nhĩ Kỳ đang gây áp lực với hy vọng rằng người Nga sẽ mang đến một thỏa thuận giúp Ankara giữ được thể diện. Các cuộc đàm phán giữa hai nước cho đến nay vẫn bế tắc nhưng điểm mấu chốt ở đây là cả Moscow và Ankara đều không muốn tình hình vượt ra khỏi tầm tay.
Mỗi bên vẫn đang chờ đợi thỏa thuận cuối cùng vì họ hiểu rằng một sự thỏa hiệp là thích hợp hơn so với việc để mặc leo thang rủi ro. Câu hỏi ở đây chỉ là Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ trao và nhận được những gì.
Trong tính toán của mình, Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định rằng thỏa thuận Sochi 2018 phải là nền tảng cho bất kỳ thỏa thuận mới nào với Nga. Nhưng với Nga, đây chỉ là một đề nghị ở mức cơ bản. Rất có thể Ankara sẽ phải chấp nhận việc chuyển giao thêm lãnh thổ cho Damascus, ví dụ đường cao tốc M4 nối giữa Aleppo và thị trấn ven biển Latakia.
Nga được cho là đang gây sức ép với Thổ Nhĩ Kỳ trong việc thực hiện cam kết giải tán Hayat Tahrir al-Sham (HTS), lực lượng khủng bố đang là thế lực thống trị ở Idlib.
Việc triển khai quân sự tăng cường của Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib sẽ giúp cho mục tiêu này dễ dàng đạt được hơn, vì nó làm thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực. Phần thưởng dành cho Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là thành phố Idlib cũng như các khu vực tiếp giáp với biên giới Thổ Nhĩ Kỳ để điều phối dòng người tị nạn.
Việc khôi phục quyền kiểm soát của chính quyền Syria đối với các tuyến đường cao tốc quan trọng sẽ cho phép Tổng thống Assad giành được chiến thắng cuối cùng trong cuộc chiến kéo dài 9 năm. Moscow sau đó sẽ tuyên bố bắt đầu giai đoạn tái thiết.
Nhưng đây mới chỉ là kịch bản về mặt lý thuyết. Bất cứ lúc nào, một vụ chạm trực diện giữa Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng Syria sẽ có thể xảy ra trên quy mô lớn.
Trong trường hợp đó, Nga sẽ phải đưa ra một quyết định khó khăn, hoặc là chọn đứng bên lề cuộc chiến đợi căng thẳng lắng xuống hoặc là yểm trợ cho cuộc tiến công của Damascus và có nguy cơ xung đột với Thổ Nhĩ Kỳ.
