Sống "lay lắt" qua ngày do chưa thể di dời
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng được khởi công từ năm 2010 với số vốn ban đầu là 3.744 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 thuộc Bộ NN&PTNT làm chủ đầu tư.
Theo thiết kế, hồ Bản Mồng được xây dựng trên thượng nguồn sông Hiếu thuộc xã Yên Hợp, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, lòng hồ rộng 25 km2, chủ yếu nằm tại huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An và một phần thuộc huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa, với sức chứa 225 triệu m3 nước.
Con đường vào bản Bình Quang chỉ là những lối mòn nhỏ do không được đầu tư xây dựng.
Bản Bình Quang, xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu là một trong những nơi sẽ bị ảnh hưởng khi dự án tiến hành xây dựng. Vì vậy, toàn bộ người dân nơi đây đều được hỗ trợ tái định cư đến khu vực mới.
Vậy nhưng, trên thực tế, trải qua gần 15 năm kể từ ngày khởi công, dự án Hồ chứa nước Bản Mồng vẫn chưa thể đưa vào sử dụng, hàng chục hộ dân ở bản Bình Quang còn lại chưa được nhận tiền hỗ trợ để di dời. Vì vậy, họ vẫn đành phải bám trụ, chật vật "sống khổ" trên mảnh đất khô cằn đầy sỏi đá nơi đây.
Hiện có 30 hộ dân bám trụ ở bản để chờ tái định cư.
Bà Phạm Thị Loan (SN 1970) cho biết, từ khi có dự án Hồ chứa nước Bản Mồng thì người dân không được đầu tư, phải sống trong cảnh không điện, không đường, không trường, không trạm y tế, không có sóng điện thoại. Người dân cũng rơi vào cảnh đi không được, ở cũng không xong, do chưa nhận được tiền đền bù để đến nơi ở mới.
Nguyên do là bởi, nơi đây nằm trong diện bị ảnh hưởng nặng nề nếu như dự án Hồ chứa nước Bản Mồng đi vào hoạt động. Các hộ dân buộc phải di dời để tránh ngập lụt, do đó việc đầu tư các hạng mục công trình cơ sở hạ tầng ở bản làng này được cho là không cần thiết.
Nhiều ngôi nhà đã xuống cấp nhưng người dân vẫn không dám sửa chữa để chờ ngày tái định cư.
Bản Bình Quang có 143 hộ dân, trước đây bà con sinh sống ổn định. Thế nhưng, việc dự án chưa hoàn thành đã đẩy cuộc sống của người dân rơi vào thảm cảnh bị "lãng quên".
"Năm 2018, các trường mầm non, trường học đều đã chuyển ra ngoài, nên việc đi học của các cháu rất vất vả. Do vậy, các hộ dân chúng tôi mong muốn nhà nước sớm giải quyết, giúp đỡ để được chuyển đến nơi ở mới, ổn định cuộc sống", bà Loan nói.
Khi nào người dân có thể đến khu tái định cư?
Trao đổi với phóng viên Người Đưa Tin ngày 13/11, ông Lô Văn Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Châu Bình, cho hay, từ khi có dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, nhiều hộ dân đã di dời, hiện tại còn lại hơn 30 hộ dân bám trụ lại bản.
"Dự án kéo dài quá lâu đã gây ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống bà con dân bản nơi đây. Chúng tôi mong muốn các cấp ngành quan tâm, sớm triển khai công tác đền bù cho các hộ gia đình còn lại để bà con di dời tái định cư, yên tâm sinh sống", ông Bình đề nghị.
Một khu tái định cư đã hoàn thành, tuy nhiên vẫn phải điều chỉnh độ dốc nên chưa thể để người dân vào.
Được biết, để có nơi ở mới cho người dân phải di dời nhà cửa, chính quyền huyện Quỳ Châu đã cho xây dựng 2 khu tái định cư tại xã Châu Bình. Tuy nhiên, sau nhiều năm xây dựng, người dân vẫn chưa thể đến làm nhà ở 2 khu tái định cư này.
Trong đó, khu tái định cư số 1 đã hoàn thành công tác xây dựng nhưng độ dốc san nền lớn, lên đến 12% nên cần phải điều chỉnh lại. Khu tái định cư còn lại phải chờ ngăn đập phụ xong mới thi công được.
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng sau gần 15 năm xây dựng vẫn chưa thể đưa vào sử dụng.
Trao đổi thêm với phóng viên Người Đưa Tin qua điện thoại ngày 13/11, ông Bùi Văn Hưng, Chủ tịch UBND huyện Quỳ Châu cho biết, trước đó vào ngày 29/3/2024, UBND huyện Quỳ Châu đã tổ chức buổi làm việc với Ban quản lý dự án Bản Mồng nhằm đưa ra giải pháp, tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.
Cụ thể, huyện Quỳ Châu được giao nhiệm vụ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư tại các xã Châu Bình, Châu Nga và Châu Hội, do những nơi này bị ảnh hưởng bởi dự án. "UBND tỉnh cũng đã có chỉ đạo về việc này. Ngay trong năm nay, UBND huyện sẽ đẩy nhanh việc tổ chức xây dựng khu tái định cư để người dân ổn định cuộc sống", đại diện huyện Quỳ Châu thông tin.
Do công trình dự án Hồ chứa nước Bản Mồng bị chậm tiến độ phải điều chỉnh tổng mức đầu tư nhiều lần, gây lãng phí lớn cho ngân sách nhà nước, Cơ quan CSĐT Bộ Công an khởi tố bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với 8 bị can để điều tra về hành vi "vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
