Trước đó, như báo Nguoiduatin.vn đã đăng bài viết phản ánh về Bộ GD-ĐT đã có Thông tư số 24/2013/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung đối tượng ưu tiên quy định trong Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ chính quy. Thông tư mới quy định: Bổ sung đối tượng ưu tiên vào đối tượng 03, gồm: Bà mẹ Việt Nam anh hùng; Người hoạt động cách mạng trước ngày 01/01/1945; Người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945;…”.
Sau khi Bộ GD-ĐT công bố thông tư này đã có nhiều ý kiến cho rằng quy định này không thực tế bởi nếu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” có dự thi đại học thì cũng ở độ tuổi xế chiều.
Tuy nhiên, trả lời trên báo Dân Trí ông Tạ Văn Thiều - phó cục trưởng Cục Người có công, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết “với Nghị định và Pháp lệnh ưu đãi với người có công hiện tại thì “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” có thể ở độ tuổi khoảng 30”.
Bà mẹ Việt Nam anh hùng phần lớn đã rất nhiều tuổi.
Đối chiếu với quy định của pháp luật có thể thấy, tại Nghị định số: 56/2013/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” thì những bà mẹ có 2 con trở lên là liệt sỹ; chỉ có 2 con mà 1 con là liệt sỹ và 1 con là thương binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; chỉ có 1 con mà người con đó là liệt sỹ; có 1 con là liệt sỹ và có chồng hoặc bản thân là liệt sỹ; có 1 con là liệt sĩ và bản thân là thương binh suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên là đối tượng được xét tặng hoặc truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”.
Điểm chung của các quy định trên đó là mẹ Việt Nam anh hùng nhất thiết phải có ít nhất một con là liệt sỹ. Tiếp tục dẫn chiếu đến Điều 11 Pháp lệnh 04/2012/UBTVQH13 ngày 16-7-2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng thì: “Liệt sĩ là người đã hy sinh vì sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế hoặc vì lợi ích của Nhà nước, của nhân dân được Nhà nước truy tặng Bằng “Tổ quốc ghi công” thuộc một trong các trường hợp sau đây: chiến đấu hoặc trực tiếp phục vụ chiến đấu; trực tiếp đấu tranh chính trị, đấu tranh binh vận có tổ chức với địch; hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt, tra tấn vẫn không chịu khuất phục, kiên quyết đấu tranh hoặc thực hiện chủ trương vượt tù, vượt ngục mà hy sinh; làm nghĩa vụ quốc tế; đấu tranh chống tội phạm; dũng cảm thực hiện công việc cấp bách, nguy hiểm phục vụ quốc phòng, an ninh; dũng cảm cứu người, cứu tài sản của Nhà nước và nhân dân”.
Như vậy, đối với trường hợp người được phong tặng danh hiệu liệt sỹ là người nhỏ tuổi, mẹ của liệt sĩ có đầy đủ các điều kiện ghi nhận tại Nghị định số 56 như đã nói ở trên thì khả năng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” được trao tặng cho người mẹ trong khoảng 30 tuổi vẫn có thể xảy ra.
Tuy nhiên, xét về tính chất và đặc điểm của những quy định liên quan đến việc truy tặng danh hiệu liệt sĩ cũng như xét tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” thì gần như khả năng mẹ Việt Nam anh hùng ở độ tuổi khoảng 30 khó xảy ra trong thực tế. Thực tiễn cũng chưa có “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” nào được phong tặng danh hiệu cao quý trên ở tuổi 30 cả.
Băng Tâm