Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà khảo cổ Michal Ernée tại Viện Khảo cổ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Cộng hòa Czech thừa nhận họ không rõ người đàn bà bí ẩn trên là ai nhưng rõ ràng bà rất giàu có và được chôn cất với sự trân trọng.
Theo đó, bà được chôn cất với những món đồ xa hoa gồm 5 chiếc vòng tay bằng đồng, 2 chiếc hoa tai bằng vàng và 1 chiếc vòng cổ 3 sợi với hơn 400 hạt hổ phách.
Mộ của bà được phát hiện gần Mikulovice gần Pardubice, Cộng hòa Czech. Bà thuộc về nền văn hóa Únětice, một nhóm các dân tộc từ đầu thời kỳ Đồ Đồng ở Trung Âu nổi tiếng với các đồ tạo tác bằng kim loại bao gồm đầu rìu, dao găm, vòng tay và vòng cổ bằng kim loại xoắn được gọi là torcs.
Kết quả phân tích cho thấy bà sống giữa những năm 1880-1750 trước Công Nguyên, theo niên đại cacbon phóng xạ của nghĩa trang nơi tìm thấy xương của bà. Khu vực này và các khu vực xung quanh được gọi là Bohemia vì chúng bao gồm một vương quốc có tên như vậy trước Thế chiến Thứ nhất.
27 ngôi mộ trong nghĩa trang cổ nơi bà yên nghỉ cũng chứa rất nhiều đồ tạo tác, trong đó có khoảng 900 vật bằng hổ phách. "Chúng tôi tìm thấy hổ phách trong 40% mộ của phụ nữ", Ernée nói và cho biết số hổ phách trong nghĩa địa này còn nhiều hơn tổng số hổ phách trong tất cả các ngôi mộ Únětic ở Đức.
Hổ phách này có thể được nhập khẩu từ vùng Baltic, cho thấy người Úntice là một phần của mạng lưới thương mại rộng khắp ở châu Âu thời điểm đó. Các đồ vật bằng đồng do người châu Âu đương thời làm ra cũng cho thấy sự tinh vi của thương mại thời kỳ Đồ Đồng.
Hài cốt người đàn bà Bohemia thời Đồ Đồng. Ảnh: Jarmila Švédová
Đáng chú ý, trong số những hài cốt được tìm thấy tại nghĩa địa gần Mikulovice, người phụ nữ đeo vòng hổ phách có hộp sọ được bảo quản tốt nhất. Các chuyên gia cho rằng đó là một sự trùng hợp may mắn khi ngôi mộ giàu nhất cũng chứa hài cốt được lưu giữ tốt nhất để thực hiện công tác phục dựng. Hài cốt được bảo quản đủ tốt để chứa những mảnh ADN của người phụ nữ. Các chuỗi gene này giúp nhóm chuyên gia phát hiện ra rằng mắt và tóc của người phụ nữ màu nâu còn da thì trắng.
Hình ảnh phục dựng của người phụ nữ giàu có từ ngôi mộ gần làng Mikulovice, Cộng hòa Czech. Ảnh: archiv MZM
Nhà nhân chủng học Eva Vaníčková của Bảo tàng Moravian ở Brno và nhà điêu khắc Ondřej Bílek đã hợp tác để tái hiện chân dung người phụ nữ. Cùng với đó, nhà nghiên cứu Ludmila Barčáková thuộc Viện Khảo cổ học của Học viện Khoa học Cộng hòa Czech đã làm ra vòng cổ hổ phách và hoa tai bằng vàng; thợ kim loại Radek Lukůvka tái tạo vòng tay và kim khâu bằng đồng; và Kristýna Urbanová, một nhà khảo cổ học chuyên về dệt may, tạo dáng cho quần áo của phụ nữ.
Các nhà nghiên cứu cũng có thể thu thập mẫu ADN cổ đại từ những hài cốt khác trong nghĩa địa. Hiện tại, họ đang tìm hiểu xem những người chôn cất tại đây có quan hệ như thế nào.
Tiến sĩ Ernée cho biết ở các vùng lân cận của Bohemia, những ngôi mộ giàu có được tìm thấy đều là của đàn ông nên không rõ liệu phụ nữ có địa vị khác ở khu vực gần Mikulovice ngày nay hay không.
Có thể cá nhân người phụ nữ này thực sự nắm giữ nhiều của cải hơn phụ nữ ở các vùng lân cận, nhưng cũng có thể được chôn với nhiều của cải chỉ nhằm phô trương sự giàu có của những người thân là nam giới.
Minh Hoa (t/h theo Người Lao Động, VnExpress)
