Theo chân người chị họ, chúng tôi đã được "mục sở thị" các cửa hàng "tắm lá" của người Dao. Có vẻ như rất am hiểu, người chị họ cho tôi biết, ở Hà Nội có hai cách tắm đang được sử dụng đó là đi mua thuốc lá về nhà pha chế và đến các cơ sở tắm massage để hòa mình vào cách tắm kiểu "vùng cao" ấy. Ở Hà Nội chưa đến 10 địa chỉ có sử dụng cách tắm này, nhưng khách rất đông và nhiều nơi đã làm giàu nhờ đưa "kiểu tắm" của người vùng cao xuống Thủ đô.
Nhộn nhịp phố "đông y"
Trên các con phố bán thuốc đông y ở Hà Nội như Thuốc Bắc, Lãn Ông…, có rất nhiều cửa hàng quảng cáo bán thuốc tắm là của người Dao và được nhiều người đến lựa chọn. Tại cửa hàng M.T trên phố Lãn Ông, người bán hàng tên Mai cho biết: "Mỗi ngày, chúng tôi bán được 10 - 15 gói lá tắm của người Dao, đặc biệt mùa này, nhiều gia đình mua về để tắm hàng ngày cho phụ nữ mới sinh. Lá này chúng tôi lấy tận trên các bản của người Dao đỏ ở Sapa nên yên tâm về chất lượng".
Một cửa hàng tắm thuốc lá người Dao ở Hà Nội
Nhiều người cũng biết rằng, do đặc thù địa hình trên núi cao nên người Dao đỏ nhiều đời nay tự sinh, tự làm bà đỡ và việc sử dụng nước lá để tắm khử trùng là điều tất yếu. Theo họ, phụ nữ sau khi sinh nếu được tắm bằng nước lá thường xuyên sẽ giúp lưu thông khí huyết, phục hồi sức khỏe rất nhanh. Bởi vậy, chỉ trong thời gian ngắn, sản phụ người Dao đã có thể lên nương làm rẫy, có khi còn địu cả trẻ sơ sinh đi cùng. Còn người già nếu tắm thuốc lá này thì có thể chữa được bệnh phong thấp, đau nhức xương, chân tay tê mỏi. Trẻ con được tắm rửa nước lá định kỳ sẽ loại bỏ các loại mụn nhọt và các bệnh ngoài da làm cho da dẻ trẻ con mịn màng, hồng hào. Chính vì những công dụng ấy, nhiều hiệu thuốc đông y ở Hà Nội cũng lấy các loại lá này về bán.
Chị Trần Hải Ngân (đường Nguyễn An Ninh, Hà Nội) cho biết: "Em gái tôi mới sinh được một tháng, nghe bảo tắm lá này sẽ giúp phục hồi sức khỏe nhanh nên tôi mua về cho em. Tôi cũng hay mua thuốc lá người Dao về tắm cho con trai để nâng cao sức đề kháng nữa. Nói chung, chị em văn phòng "rỉ tai" nhau về công dụng thuốc tắm của người Dao đỏ là tốt lắm nên nhiều người mua dùng...".
Nhiều chị em cho rằng, mua thuốc lá tắm của người Dao là do truyền miệng, chứ chưa có cơ sở khoa học và cũng không biết được, gói thuốc lá khi mua có đúng là bài thuốc lá của người Dao hay không. Chị Hồng Hoa (nhân viên một công ty thiết bị giáo dục) cho biết: "Nhà tôi dùng thuốc lá tắm ở phố Thuốc Bắc đã gần một năm. Công dụng thì chỉ nghe bạn bè và chủ cửa hàng nói, chứ thực ra, tôi cũng chưa được lên vùng cao để xem lá tắm của người Dao thế nào. Thấy hiệu thuốc quen bán thì mua thôi, sau khi dùng, tôi cũng thấy người khỏe ra, nhiều người ở công ty tôi cũng lên đây mua về làm nước tắm cho trẻ em và người già cũng thấy rất tốt!".
Anh Trần Văn Năm (phố Lãn Ông, Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết: "Nhà tôi bán thuốc đông y gia truyền nhiều đời nay nên có "mối" để lấy thuốc lá người Dao tận bản. Thuốc lá được hái trong rừng tự nhiên và được chia theo tỉ lệ đúng của người Dao nên khách hàng yên tâm khi sử dụng. Nhiều gia đình còn đặt cả hàng để gửi cho người thân ở nước ngoài. Người Hà Nội gần đây thích mua lá thuốc về tắm lắm, thay vì lên tận vùng cao để tắm bằng thuốc lá thì chúng tôi phục vụ ngay tại Hà Nội, rất tiện cho người dùng".
Khi chúng tôi hỏi đến thành phần của bài thuốc, anh Năm cho biết, mỗi gói lá thuốc người Dao gồm rất nhiều thành phần như: Kim ngân, lá khế, thìa là, lá vối, long não, hoàng bá nam và các loại thảo dược tốt cho xương khớp gồm thanh táo thổ lục linh, thiên niên kiện, đào rừng, bách quản, tam huyết, tân quy, lá lốt... Hay các loại thảo dược có tác dụng đối với đường tiêu hóa gồm sa nhân, sả, hồi, quế, thủy xương bồ, máng tang, mạn khâu tử... Các loại này được "trộn" với nhau theo tỉ lệ nhất định, pha chế để tắm sẽ mang lại cảm giác sảng khoái như "thiên đường trên mặt đất"!?.
Các gói thuốc lá người Dao được bán trên phố Lãn Ông (Hà Nội)
Đàn ông cũng thích tắm lá... bà đẻ
Thuốc tắm lá của người Dao không chỉ được bán trên các phố đông y ở Hà Nội mà còn được nhiều người kinh doanh dịch vụ "tắm" sử dụng, thu hút rất nhiều người thành phố. Trên khắp các tuyến phố, không khó để bắt gặp các cửa hàng mở dịch vụ "tắm thuốc lá của người Dao đỏ". Đóng vai một người mới ốm dậy, muốn đi tắm lá để phục hồi sức khỏe, chúng tôi vào một cửa hàng có dịch vụ tắm lá của người Dao trên phố Vũ Phạm Hàm (Cầu Giấy, Hà Nội). Đó là một cửa hàng khang trang gồm năm tầng, có hầm gửi xe cho khách đến "tắm". Vào sảnh của tầng một, chúng tôi được cô lễ tân giới thiệu các gói sử dụng dịch vụ và công dụng của lá tắm người Dao. Ngồi ngoài nghe "tư vấn", chúng tôi gặp rất nhiều người vào tắm thuốc lá, dường như họ đến đây không phải lần đầu nên rất mạnh dạn và xông xáo đặt phòng tắm. Có điều lạ là, chủ yếu khách đến "tắm" đều là đàn ông. Đem điều ngạc nhiên này hỏi chị họ, thì chị nháy mắt với tôi bảo sẽ kể sau...
Cô nhân viên tên Linh giới thiệu với chúng tôi: "Nhìn thì đơn giản thế, nhưng cách pha chế nước tắm người Dao khá cầu kỳ, vì mỗi loại thảo dược đều có một đặc tính và cách pha chế khác nhau. Trung bình, mỗi thùng nước tắm được pha chế bởi 9 loại thảo dược khác nhau. Có loại được phơi hoặc sao khô, có loại phải để tươi nguyên. Số lượng thuốc tắm tùy thuộc vào lượng nước và cho từng độ tuổi. Thuốc sau khi được pha chế, được đun liên tục trong vòng 30 - 45 phút, khi nước chuyển sang màu huyết dụ, có độ sánh như rượu vang và mùi thơm đặc trưng của thảo mộc là đạt yêu cầu. Nước tắm có công dụng tốt nhất trong nhiệt độ 37°C- 40°C. Khi ngâm mình trong bồn tắm, nước tắm nóng già sẽ làm giãn nở các lỗ chân lông, tinh chất trong thảo dược người Dao thấm qua da thịt, đem lại những công dụng bất ngờ".
Cửa hàng tắm thuốc lá này được chia thành nhiều phòng, có bồn tắm nằm làm bằng gỗ. Theo nhân viên ở đây, bồn tắm rất quan trọng vì nó phải được làm từ gỗ pơmu, đây là loại gỗ có mùi thơm đặc trưng của tinh dầu, vân gỗ đẹp, rất bền. Phòng tắm nhỏ khép kín, khi đó hơi nước của lá tắm bốc lên hòa quyện với mùi thơm của gỗ tạo thành một mùi đặc trưng quyến rũ. Giá của dịch vụ tắm thuốc lá người Dao là 250.000 đồng cho 100 phút tắm, 190.000 đồng cho 70 phút ngâm thuốc lá. Theo nhiều người sử dụng "dịch vụ tắm", đây là giá chấp nhận được cho việc thư giãn bằng các vị thuốc đông y này.
Trong lúc chờ nhân viên đi pha chế nước tắm, chị tôi bật mí: "Không chỉ có phụ nữ mới thích tắm lá của người Dao, mà nhiều quý ông cũng rất thích tắm nước là dành cho... bà đẻ này. Không biết công dụng thực hư thế nào, nhưng người ta cứ đổ xô đi tắm để "nâng cao sức khỏe" và nhiều người muốn có cảm giác "sảng khoái" tắm như người vùng cao ngay tại Thủ đô". Nhiều người tham rẻ, đã "tắm" thuốc lá ở những cửa hàng không uy tín, không biết rõ thành phần thuốc tắm nên về bị ngứa và dị ứng…
Hiện nay, tại Hà Nội có rất nhiều cửa hàng chuyên dịch vụ "tắm" thuốc lá người Dao mọc lên, nhưng ngoài những quán "tắm" đúng nghĩa với chất lượng và dịch vụ tốt, thì cũng có nhiều nơi "dựa hơi" vào việc tắm lá của người Dao để kinh doanh các dịch vụ "trá hình" khác.
Anh Lê Ngọc Thảo, chủ cửa hàng tắm nước lá người Dao trên phố Giảng Võ (Ba Đình, Hà Nội) cho biết: "Mới kinh doanh được tám tháng, nhưng cửa hàng "tắm" của tôi đã có nhiều khách quen, có chị còn đưa cả con nhỏ ra đấy tắm để thư giãn, thậm chí có người còn thuê cả nhân viên phục vụ về nhà để pha nước tắm cho người già trong gia đình. Tuy nhiên, có nhiều khách nam giới đến đây tắm xong, còn hỏi và "gạ gẫm" nhân viên xem có "khoản kia" không, khiến chúng tôi rất "khó xử"…".
| Nên chọn cơ sở uy tín Theo các bác sĩ đông y, cuối năm thời tiết lạnh nên nhiều người dân Thủ đô muốn đi tắm thuốc lá người Dao để nâng cao sức khỏe là chuyện bình thường. Tuy nhiên, việc mua thuốc lá tắm tại nhà hay đến các cơ sở có dịch vụ tắm thì người dùng nên chọn hàng và dịch vụ có chất lượng để đảm bảo sức khỏe và tinh thần tốt… |
Lạc Thành
