Đầu tuần này, Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki đã bắt đầu thực hiện các cam kết tranh cử của mình bằng việc phủ quyết một dự luật quan trọng nhằm gia hạn hỗ trợ tài chính cho người tị nạn Ukraine.
Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến các khoản trợ cấp phúc lợi dành cho khoảng 1,5 triệu người Ukraine đang sinh sống tại Ba Lan mà còn đe dọa việc tài trợ cho dịch vụ Internet vệ tinh Starlink, một công cụ quan trọng hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Ông Nawrocki, người nhậm chức hồi đầu tháng này sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đầu mùa hè, cũng tiết lộ kế hoạch hạn chế quyền tiếp cận phúc lợi trẻ em và chăm sóc sức khỏe trong tương lai của người tị nạn Ukraine ở Ba Lan.
"Chúng tôi vẫn sẵn sàng hỗ trợ công dân Ukraine – điều đó vẫn không thay đổi", ông Nawrocki cho biết trong một tuyên bố hôm 25/8. "Nhưng sau ba năm rưỡi, luật của chúng tôi cần được sửa đổi".
Dự luật mà tân Tổng thống Ba Lan vừa phủ quyết là nhằm gia hạn hỗ trợ tài chính nhà nước cho người tị nạn Ukraine – dự kiến sẽ hết hạn vào tháng 9. Đây đồng thời cũng là cơ sở pháp lý cho việc cung cấp Starlink cho Ukraine.
"Đây là dấu chấm hết cho mạng Internet Starlink mà Ba Lan cung cấp cho Ukraine khi nước này đang trong xung đột", Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Các vấn đề Kỹ thuật số Ba Lan Krzysztof Gawkowski cho biết trên X/Twitter.
Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki. Ảnh: TVP World
Một phát ngôn viên của Bộ Các vấn đề Kỹ thuật số Ba Lan cho biết việc phủ quyết của Tổng thống Nawrocki đồng nghĩa với việc từ ngày 1/10 sẽ không có cơ sở pháp lý nào để chi trả cho Starlink.
Người phát ngôn của ông Nawrocki nói với Reuters rằng khoản tài trợ Starlink vẫn có thể được khôi phục nếu quốc hội thông qua một dự luật về vấn đề này do Tổng thống đề xuất trước cuối tháng 9.
Đài truyền hình công cộng Suspilne dẫn lời Bộ Các vấn đề Kỹ thuật số Ukraine cho biết Kiev đang liên lạc với Warsaw về các khoản thanh toán cho dịch vụ Starlink.
Ba Lan là một trong những nước ủng hộ Kiev mạnh mẽ nhất kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine năm 2022.
Cả chính phủ trung tả của Thủ tướng Donald Tusk và ông Nawrocki, một người theo chủ nghĩa dân tộc bảo thủ, đều đồng ý về sự cần thiết phải giúp Ukraine, nhưng đã xuất hiện sự mệt mỏi trong dân chúng liên quan việc hỗ trợ cộng đồng người Ukraine hiện đang sống ở Ba Lan.
Ông Nawrocki, được truyền cảm hứng từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình rằng sẽ đặt "người Ba Lan lên hàng đầu" và hạn chế quyền của người nước ngoài tại Ba Lan.
"Tôi tin rằng trợ cấp (gia đình) chỉ nên được cấp cho những người Ukraine nỗ lực làm việc tại Ba Lan, tương tự như với dịch vụ chăm sóc sức khỏe", ông Nawrocki nói với các nhà báo.
Một nguồn tin ngoại giao Ukraine cho biết Kiev đang phân tích tác động tiềm tàng của động thái này đối với người Ukraine tại Ba Lan, đồng thời cho biết thêm rằng họ tin rằng "quyền lợi của họ sẽ được bảo vệ không kém gì các nước EU khác".
Người tị nạn Ukraine hiện đủ điều kiện nhận trợ cấp gia đình hàng tháng là 800 zloty (219 USD) cho mỗi trẻ em nếu con cái họ theo học tại các trường học ở Ba Lan. Các nước EU khác như Đức cũng đã đề xuất cắt giảm trợ cấp gần đây.
Tại Ba Lan, Tổng thống có thể đề xuất các dự luật và phủ quyết luật của Chính phủ. Tương tự, Chính phủ cũng có thể chặn các đề xuất của Tổng thống.
Minh Đức (Theo Reuters, The Guardian)
