Tổng thống mới đắc cử của Cộng hòa Séc Petr Pavel, cựu tướng NATO, sẽ thúc đẩy quan hệ chặt chẽ với Liên minh châu Âu (EU) và hỗ trợ vững chắc cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga, các nhà phân tích cho biết.
Vị tướng NATO về hưu 61 tuổi đã đánh bại tỷ phú theo chủ nghĩa dân túy Andrej Babis để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Cộng hòa Séc hôm 28/1.
Theo kết quả cuối cùng do Văn phòng thống kê Cộng hòa Czech công bố, ông Pavel giành được 58,3% phiếu bầu trong khi ông Babis giành được 42,7% phiếu bầu.
Ông Babis đã thừa nhận thất bại và chúc mừng chiến thắng của ông Pavel. Vị tỷ phú kêu gọi những người ủng hộ mình “hãy chấp nhận rằng tôi đã thua và chấp nhận rằng chúng ta có một Tổng thống mới”.
Từng là người đứng đầu Ủy ban Quân sự NATO - cơ quan quân sự cao nhất của liên minh, ông Pavel sẽ thay thế ông Milos Zeman làm Nguyên thủ của quốc gia Trung Âu.
Ủng hộ Ukraine “vô điều kiện”
Các nhà phân tích nói với AFP rằng với kinh nghiệm trong lĩnh vực ngoại giao quân sự, ông Pavel chắc chắn sẽ giữ một nhiệm kỳ Tổng thống rất khác so với người tiền nhiệm.
“Chúng ta biết rằng các mối quan hệ của ông ấy tại NATO, cũng như với các đồng nghiệp từ các quốc gia thành viên NATO… rất mạnh mẽ và chính sách đối ngoại sẽ là thế mạnh của ông ấy”, ông Pavel Havlicek, một nhà khoa học tại Hiệp hội các vấn đề quốc tế ở Praha, cho biết.
“Tôi cho rằng ông ấy sẽ là một Tổng thống tài ba nếu chúng ta nhận ra cuộc chiến ở Ukraine là một trong những vấn đề chính mà châu Âu đang phải đối mặt”, ông Havlicek nói với AFP.
Ông Petr Pavel trong cuộc tranh luận trên truyền hình trước vòng nước rút tranh cử Tổng thống Cộng hòa Séc, ngày 25/1/2023. Ảnh: CEPA
Ông Pavel là thành viên của Đảng Cộng sản Tiệp Khắc vào những năm 1980 và bắt đầu thăng tiến nhanh chóng qua các cấp bậc trong quân đội cho đến khi chủ nghĩa cộng sản ở Đông Âu tan rã vào năm 1989.
Sau khi Tiệp Khắc tách thành Cộng hòa Séc và Slovakia vào năm 1993, ông Pavel trở thành người ủng hộ tư cách thành viên EU và NATO cho Cộng hòa Séc.
Trong quá trình vận động tranh cử, ông lập luận rằng vẫn “không có giải pháp thay thế nào tốt hơn”. Ông cũng kêu gọi viện trợ nhiều hơn cho Ukraine, quốc gia vẫn đang trong cuộc xung đột khốc liệt với Nga bùng phát từ hồi tháng 2/2022.
“Ông ấy rất ủng hộ Ukraine, ông ấy đã nhiều lần bày tỏ sự ủng hộ của mình”, ông Jiri Pehe, một nhà phân tích chính trị tại Đại học New York ở Praha, cho biết.
“Lập trường của ông ấy sẽ kéo theo sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Ukraine một cách vô điều kiện”, ông Pehe nói với AFP.
Xác định lại quan hệ hợp tác
Các nhà lãnh đạo châu Âu đã hoan nghênh chiến thắng của ông Pavel trong cuộc bầu cử diễn ra sau nhiệm kỳ Chủ tịch EU năm 2022 của Cộng hòa Séc.
Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier cho biết, Berlin sẽ hợp tác “chặt chẽ vì một EU và NATO mạnh mẽ hơn” với tân Tổng thống Séc Pavel, trong khi người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen ca ngợi “cam kết mạnh mẽ” của ông đối với các giá trị châu Âu.
Ông Pavel cũng là người ủng hộ việc sử dụng đồng euro làm tiền tệ của Cộng hòa Séc.
Ông dự kiến sẽ hợp tác chặt chẽ với liên minh trung hữu cầm quyền của đất nước mình do Thủ tướng Petr Fiala đứng đầu. Liên minh này cũng cung cấp viện trợ quân sự và nhân đạo cho Ukraine.
Lâu đài Praha, điểm thu hút khách du lịch nhiều nhất của đất nước và là nơi ở của Tổng thống Séc. Ảnh: The Guardian
“Ông Pavel sẽ dựa trên chính sách chung của chính phủ, và tôi cho rằng sẽ không có tranh cãi cơ bản nào”, ông Pavel Saradin, nhà phân tích tại Đại học Palacky, cho biết.
Các nhà phân tích cũng kỳ vọng tân Tổng thống Séc Pavel sẽ có cái nhìn phê phán hơn đối với mối quan hệ chặt chẽ của đất nước ông với nhóm Visegrád 4 (V4), bao gồm Cộng hòa Séc, Slovakia, Ba Lan và Hungary.
Tân Tổng thống Séc muốn xác định lại quan hệ hợp tác khu vực theo định dạng rộng lớn hơn với nhiều quốc gia hơn, nghĩa là ảnh hưởng của Hungary sẽ bị vô hiệu hóa”, ông Pehe cho biết.
Havlicek của Hiệp hội các vấn đề quốc tế ở Praha cho biết, ông cũng mong đợi ông Pavel tăng cường quan hệ với Mỹ.
“Ông Pavel có kinh nghiệm tuyệt vời và dày dặn về các cuộc họp và đàm phán và ông ấy sẽ thể hiện điều đó”, ông Havlicek nói. “Ông ấy sẽ rất thích phát huy vai trò của mình khi nói đến chính sách đối ngoại”.
Minh Đức (Theo Digital Journal, Euronews)
