Trước đó, đầu tháng 4/2019, 8 dự án liên quan tới Tập đoàn Mường Thanh đã được chuyển sang Cơ quan an ninh điều tra đều vướng vào 2 sai phạm lớn là xây dựng vượt tầng - phá vỡ quy hoạch được duyệt và có các sai phạm trong quá trình chuyển nhượng, thâu tóm dự án.
Những kết luận thanh tra này do 3 cơ quan Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Xây dựng và Thanh tra TP Hà Nội ban hành.
Theo kết luận thanh tra, 8 dự án này đều vướng vào 2 sai phạm lớn là xây dựng vượt tầng - phá vỡ quy hoạch được duyệt và có các sai phạm trong quá trình chuyển nhượng, thâu tóm dự án.
Các sai phạm diễn ra trong nhiều năm gần đây, được nhiều cơ quan thanh tra chỉ ra nhưng chưa được xử lý dứt điểm. Hàng ngàn người dân đã mua căn hộ tại các dự án xảy ra sai phạm không được cấp sổ đỏ vì Tập đoàn Mường Thanh chưa khắc phục triệt để các sai phạm.
Xây vượt tầng, sử dụng đất sai mục đích
Gần đây nhất, vào năm 2018, khi Thanh tra Bộ Xây dựng ban hành kết luận số 39 về dự án khu đô thị Thanh Hà - Cienco 5 (quy mô 388ha), cơ quan này đã chỉ rõ vi phạm xây thêm diện tích tại tầng áp mái của 9 tòa chung cư thuộc các ô đất B1.4-HH01 và B1.4-HH02.
Cũng liên quan tới khu đô thị Thanh Hà - Cienco 5, Cơ quan an ninh điều tra đang điều tra việc Cienco 5 cho phép Cienco 5 Land thực hiện dự án. Trên thực tế, Cienco 5 Land chỉ là vỏ bọc khi Doanh nghiệp tư nhân Xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên - công ty con của Tập đoàn Mường Thanh - sở hữu đến 92,82% cổ phần tại Cienco 5 Land và là ông chủ thực của dự án Thanh Hà - Cienco 5.
Thanh tra Bộ Xây dựng cũng đã thanh tra việc xây dựng theo quy hoạch được duyệt, công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng tại một số dự án kinh doanh bất động sản, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, khu nhà ở của Xí nghiệp Xây dựng tư nhân số 1 Lai Châu (sau đổi tên thành Doanh nghiệp tư nhân Xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên) và phát hiện nhiều sai phạm, phải chuyển sang Cơ quan an ninh điều tra làm rõ.
Đó là các dự án: khu nhà ở Xa La (209ha) xây thêm tầng, vi phạm mật độ xây dựng; khu chức năng hỗn hợp Đại Thanh (15,8ha) xây vượt tầng, vi phạm mật độ xây dựng và sử dụng đất sai mục đích; nhà ở CT11, CT12 tại lô CT2 khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ (26,9ha); công trình hỗn hợp nhà ở và trung tâm thương mại CT5 xã Tân Triều, huyện Thanh Trì xây sai quy hoạch; tòa nhà hỗn hợp dịch vụ văn phòng, dịch vụ thương mại và nhà ở cao cấp VP6, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai xây vượt quy hoạch 10 tầng.
Bên cạnh đó, 2 dự án tổ hợp chung cư và dịch vụ thương mại tại ô HH3, lô CC6 khu dịch vụ tổng hợp - nhà ở Linh Đàm và tổ hợp chung cư - dịch vụ thương mại tại ô HH4 thuộc lô CC6, Linh Đàm cũng xây dựng sai quy hoạch, xây thiếu 2 tầng hầm chung cư.
Chưa được phê duyệt đã xây chung cư 32 tầng
Đáng chú ý trong số các dự án dính sai phạm là dự án khu đô thị Đại Thanh (xã Tả Thanh Oai, Thanh Trì, Hà Nội) có quy mô 17ha, gồm các khu nhà liền kề, biệt thự và 6 khối nhà cao tầng được phê duyệt xây dựng 29 tầng.
Thanh tra Chính phủ đã làm rõ dự án Đại Thanh chưa có quyết định giao đất, chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án. Mục đích sử dụng đất là sản xuất gạch ngói, các bên tham gia thực hiện dự án đã chuyển nhượng bất hợp pháp, chủ đầu tư chưa thực hiện nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước nhưng đã khởi công xây dựng từ tháng 3/2012.
Thêm vào đó, trong quá trình xây dựng có nhiều vi phạm nhất là việc chủ đầu tư đã ngang nhiên cho xây các tòa nhà chung cư lên đến 32 tầng. Và hàng chục các căn hộ tại tầng 32 này đã được bán cho cư dân vào sinh sống.
Trước đó, trả lời chất vấn HĐND TP Hà Nội tại kỳ họp vào tháng 7/2017, Thiếu tướng Đoàn Duy Khương, Giám đốc Công an TP Hà Nội khẳng định, doanh nghiệp do ông Thản làm Chủ tịch triển khai rất nhiều dự án trên địa bàn TP và qua điều tra đều có dấu hiệu về tội trốn thuế và có dấu hiệu vi phạm các quy định về quản lý nhà ở.
Tháng 12/2017, cũng tại kỳ họp HĐND TP Hà Nội, trả lời chất vấn đại biểu HĐND vì sao chưa khởi tố vụ án sai phạm liên quan đến Tập đoàn Mường Thanh?, Thiếu tướng Đoàn Duy Khương giải thích CQĐT đã đề xuất sở Tài chính, cơ quan chuyên môn đánh giá thiệt hại nhưng đến giờ chưa nhận được kết quả giám định, nên chưa có cơ sở để khởi tố vụ án.
"Đặc biệt, tôi cũng nói thêm, tuy đây là DN tư nhân nhưng cũng là một DN lớn có hơn 20.000 lao động ở 40 tỉnh, thành và Lào. Vì vậy phải điều tra xác minh với tinh thần tích cực, khẩn trương nhưng phải thận trọng, vì sẽ tác động, ảnh hưởng tới đời sống người lao động, cũng như các khách hàng đã mua và đang ở tại các dự án của DN này"- Thiếu tướng Khương nói.
Liên quan đến vụ án sai phạm của Tập đoàn Mường Thanh tại TP Hà Nội, tháng 3/2018, CQĐT Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Lê Huy Lân, nguyên Tổng giám đốc CTCP COMA18 về tội Cố ý làm trái quy định về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo đó, ông Lê Huy Lân là người bàn giao bán đất VP6 tại Hà Nội cho DNTN Xây dựng số 1 Điện Biên (thuộc Tập đoàn Mường Thanh do ông Lê Thanh Thản làm Chủ tịch HĐQT). Bước đầu xác định có vai trò đồng phạm giúp đỡ thì mới thực hiện được việc này.
Ông Lê Thanh Thản sinh năm 1949, ở Diễn Châu, Nghệ An. Năm 1974, khi sắp tốt nghiệp cấp 3, ông gác lại việc học và lên đường ra trận trong những năm cuối cùng của cuộc chiến tranh chống Mỹ, với vai trò là chiến sĩ thông tin.
Sau chiến tranh, ông Thản được cử lên Lai Châu và trở thành Phó chánh văn phòng Huyện ủy. Trong vai trò này, ông quy tụ công nhân tham gia xây dựng các công trình cho địa phương.
Tới đầu những năm 90, ông Thản thành lập Xí nghiệp Xây dựng tư nhân số 1 Lai Châu (sau đổi thành Doanh nghiệp Tư nhân xây dựng số 1 Lai Châu và nay là Doanh nghiệp Tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên), có trụ sở tại Điện Biên.
Hiếu Nguyễn