Nga chưa bao giờ loại Syria ra khỏi danh sách ưu tiên.
Suy đoán thiếu thuyết phục
Một loạt các bài viết trên truyền thông Nga gần đây đã mô tả thái độ không hài lòng của Điện Kremlin đối với Tổng thống Bashar al-Assad. Giới quan sát tin rằng Nga dường như đang muốn “thay thế” nhà lãnh đạo này.
Một số trang tin tức suy đoán sự bất đồng giữa liên minh Nga-Syria đã ở mức căng thẳng chưa từng có, lần đầu tiên kể từ khi Moscow tham gia vào cuộc chiến ủng hộ Damascus cách đây 5 năm. Điều này cũng bao gồm cả việc ảnh hưởng của Nga ở Syria đang ngày càng suy yếu.
Tuy nhiên, cây bút Gareth Browne của trang New Arab cho rằng những suy đoán như vậy chưa hẳn đã chính xác. Nga đã tích cực tham gia vào cuộc khủng hoảng Syria từ năm 2015, giúp chính quyền Tổng thống Assad từ bờ vực sụp đổ lật ngược lại thế cờ.
Theo Browne, Nga đã gắn bó với Syria từ lúc quốc gia này đứng trên bờ vực sụp đổ cho đến khi ca khúc khải hoàn như hiện tại. Chưa bao giờ Syria bị loại ra khỏi danh sách ưu tiên của Điện Kremlin. Ngay lúc này, người Nga vẫn đang hiện diện mạnh mẽ.
Tổng thống Bashar al-Assad luôn là một nhân tố quan trọng đối với Moscow. Trong suốt cuộc chiến, dinh tổng thống vẫn gần gũi với người Nga hơn cả người Iran. Nhân viên trong văn phòng của tổng thống và đệ nhất phu nhân đều từng có thời gian ở Nga, một số người thậm chí còn nói được cả tiếng Nga.
Sẽ thiếu thuyết phục khi cho rằng Nga xem xét thay thế nhà lãnh đạo Syria bằng một nhân vật khác rủi ro hơn. Về cơ bản, Nga cũng không thể có quyền lực để làm điều này, bởi ở Syria, dòng họ Assad được coi là biểu tượng lớn và có tầm ảnh hưởng sâu rộng, cây bút Browne khẳng định.
Dù cho có một số sự bất đồng nhỏ nhưng về cơ bản các hành động của Tổng thống Assad sẽ không ảnh hưởng nhiều đến chiến lược của người Nga. Moscow sẽ không từ bỏ đối tác chỉ vì bất ngờ nhận ra người đó có những quyết định độc lập.
Cơ hội cho Nga
Không có chuyện Nga muốn Tổng thống Assad rời đi.
Ảnh hưởng của dịch bệnh không loại trừ bất kỳ quốc gia nào. Bị bóp nghẹt bởi các lệnh trừng phạt, Iran đang tê liệt ở Syria. Cùng với việc Mỹ và châu Âu không sát cánh cùng Thổ Nhĩ Kỳ trong chiến dịch ở Idlib, điều này đồng nghĩa với việc quan hệ giữa Moscow và Damascus sẽ vẫn khăng khít, thậm chí là có cơ hội củng cố thêm.
Mặc dù Nga cũng có một phần rắc rối từ dịch bệnh và giá dầu mỏ xuống thấp, nhưng tổn hại là ít hơn đáng kể so với đối thủ lớn và trực tiếp - Iran.
Những động thái gần đây của Moscow đã hiệu chỉnh lại một số sắp xếp về quyền lực ở Syria nhằm làm giảm ảnh hưởng của Iran. Một trong số đó là quân đội. Với nỗ lực thành lập Quân đoàn 5, đây được coi là bước đi chuyên nghiệp hóa và kết hợp các phe phái quân sự khác nhau ở Syria để cân bằng lực lượng với các nhóm dân quân đồng minh của Iran.
Bằng cách tân trang lại các tổ chức Chính phủ và quân đội, Nga hy vọng sẽ tái thiết Syria trở lại một đất nước ổn định như thời điểm trước năm 2011.
Một loạt các bài báo được đăng tải bởi truyền thông Nga phàn nàn rằng Tổng thống Assad về cơ bản không thể ứng phó được các vấn đề hiện tại của Syria - đặc biệt là tham nhũng, trong khi người Syria cũng không còn ủng hộ ông nữa. Những mô tả như vậy đã khiến giới quan sát tin rằng Nga đã hết kiên nhẫn với nhà lãnh đạo Syria.
Tuy nhiên, cây bút Browne cho rằng cần phải hiểu những lời chê của truyền thông Nga ở bối cảnh rộng lớn hơn. Theo đó, đây chỉ là những bài viết mở đường cho Syria nhận ra những bất cập trong nội bộ và tiến hành xây dựng lại đất nước theo cách mà Nga muốn.
Cuộc chiến Syria đã đi vào hồi kết. Thất bại của IS, của phiến quân đã cận kề. Tổng thống Donald Trump cũng không còn mặn mà trong việc duy trì ảnh hưởng ở Syria, đồng thời đã quyết định rút quân.
Giờ còn lại chỉ là Nga và Iran hiện đang giằng co trong một cuộc chiến quyền lực và ảnh hưởng. Moscow muốn nhắc nhở Syria rằng cuộc chiến đã kết thúc. Giờ đây không phải là chiến đấu mà quan trọng hơn là khắc phục những tiêu cực trong chính bộ máy chính quyền Damascus.
