Trong Tây du ký, các vị Thổ Địa là một nhân vật phụ nhưng đóng vai trò quan trọng trong hành trình vượt qua thử thách của Tôn Ngộ Không và đoàn thỉnh kinh. Đây là vị thần cai cản các vùng đất, thông thuộc địa hình biết rõ đường đi lối lại và đặc biệt nắm được thông tin về các yêu quái trong khu vực mình quản lý.
Mỗi vùng đất mà thầy trò Đường Tăng đi qua sẽ có những vị Thổ Địa cai quản khác nhau như Thổ Địa Túy Vân sơn, Thổ địa Hỏa Diệm sơn, Thổ Địa Vạn Thọ sơn, Thổ Địa Bàn Tơ Lĩnh, Thổ Địa Thanh Hoa động, Thổ Địa quận Phụng Tiên, Thổ Địa châu Ngọc Hoa, Thổ Địa Mao Đỉnh... Nhưng có một thực tế đáng buồn là đa số các vị Thổ Địa là người nhút nhát, có pháp lực yếu kém, thường bị các yêu quái ức hiếp và không thể tâu lên Thiên Đình.
Tuy nhiên, có một vị Thổ Địa rất gan dạ, đã từng trực tiếp tham gia vào đánh nhau với yêu quái cùng Tôn Ngộ Không, đó chính là Thổ Địa Hỏa Diệm sơn. Vậy Thổ Địa ở Hỏa Diệm sơn có lai lịch như thế nào mà giám đánh nhau với cả Ngưu Ma Vương để giúp Tề Thiên Đại Thánh?
Theo nguyên tác của Tây du ký, vị Thổ Địa này từng tiết lộ cho Tôn Ngộ Không biết trước kia mình là đạo sĩ giữ lò bát quái, năm xưa Tôn Ngộ Không bị Thái Thượng Lão Quân bỏ vào lò bát quái mà đốt, sau đó Ðại Thánh nhảy ra đá lò đổ than và rớt ít tấm gạch xuống đất, mới hóa ra núi Hỏa Diệm sơn. Còn ông bị Lão Quân bắt tội không coi cho kỹ nên đày xuống làm Thổ Ðịa Hỏa Diệm sơn.
Chính vì từng là đạo sĩ giữ lò bát quái dưới chướng của Thái Thượng Lão Quân, nên Thổ Ðịa ở Hỏa Diệm sơn cũng sở hữu sức mạnh và sự gan dạ hơn những vị Thổ Địa khác, ông đã không ngần ngại khi trực tiếp dẫn âm binh tham gia vào trợ chiến cho Tôn Ngộ Không trong trận đánh với Ngưu Ma Vương.
Cuối cùng sau khi lửa Hỏa Diệm sơn được dập tắt hoàn toàn, Thổ Ðịa Hỏa Diệm sơn được mãn hạn bị đày dưới trần gian, nhưng ông vẫn tình nguyên ở lại nơi đây để giúp đỡ người dân.
* Bài viết này là góc nhìn của tác giả. Bạn đọc có thể có những suy nghĩ và ý kiến khác.
Quốc Tiệp