Thật ra còn phải là người Công giáo của thành phố Augsburg ở miền Nam của nước Đức, có hoàn cảnh khó khăn và thanh danh thật tốt thì mới vào ở được trong một “căn hộ nhân từ” đó. Nhược điểm: tiền điện nước phải tự trả và ai về nhà lúc đã quá nửa đêm thì phải thiếu nợ người gác cổng một euro. Ngoài ra lúc nào cũng có khách du lịch dòm ngó qua cửa sổ.
Khu nhà xã hội Fuggerei. Ảnh: Phan Ba
Jakob Fugger Giàu (1459-1525) và hai anh em của ông ấy là Ulrich và Georg đã hiến khu nhà xã hội lâu đời nhất thế giới này. Có phải chăng dòng họ Fugger cảm thấy lương tâm cắn rứt vì họ không những chỉ buôn bán vải vóc với gia vị, kim loại bạc và đồng mà còn buôn cả nô lệ nữa? Chỉ có điều chắc chắn là khi Jakob Fugger bắt đầu có kế hoạch xây dựng khu nhà xã hội Fuggerei thì người ta đã gọi ông là Jakob Giàu và khi nhà xây dựng Thomas Krebs bắt đầu công trình vào năm 1512 thì tiền bạc không hề thiếu.
Tượng Jakob Fugger trong khu nhà Fuggerei. Ảnh: Phan Ba
Năm 1532 đã có 52 căn nhà nối tiếp nhau trật tự trong các ngõ hẻm, giữa những quảng trường và vườn hoa nhỏ, bao gồm 147 căn hộ. Bị phá hủy phần lớn trong Đệ nhị thế chiến, khu nhà xã hội Fuggerei được tái xây dựng và mở rộng thêm một phần ba sau đó. Trong một ngõ, Mittlere Gasse, có ngôi nhà duy nhất còn giữ được nội thất nguyên thủy – trưng bày như một nhà bảo tàng cuộc sống trước đây 500 năm. 200 dân cư ngày nay của khu nhà xã hội này sống tiện nghi hơn thời đấy rất nhiều.
Một phòng bếp trong khu nhà xã hội cách đây 500 năm. Ảnh: Phan Ba
Jakob Fugger Giàu là người giàu nhất và nhiều quyền lực nhất trong thế kỷ 16. Jakob và Anton, người kế thừa ông ấy, đã đút lót các vua chúa và hoàng đế, đúc tiền cho Tòa Thánh Vatican, chi trả cho Đội vệ binh Thụy Sĩ của Tòa Thánh, tài trợ cho các cuộc chinh chiến của Hoàng đế Đức, chi tiền để Karl được bầu làm hoàng đế. Họ thống trị các thị trường bông vải, hàng vải vóc và gia vị, buôn bán khắp châu Âu, Đông Ấn Độ, châu Phi và Tân thế giới. Anton Fugger cũng vẫn là người giàu nhất thế giới theo thước đo của ngày nay.
Dòng họ Fugger bắt đầu suy sụp trong cuộc Chiến tranh 30 năm (1618-1648). Song ngày nay vẫn còn một ngân hàng Fugger và con cháu họ vẫn còn quản lý nhiều lâu đài và tài sản – và vẫn còn tiếp tục duy trì khu nhà xã hội Fuggerei. Sau 500 năm tồn tại, giá thuê nhà vẫn còn là một đồng Gulden (0,88 euro cent).
Chiêm ngưỡng khu nhà xã hội lâu đời nhất thế giới:
Bài và ảnh: Phan Ba
