Mỏ muối mang tên Wieliczka không chỉ là nơi cung cấp muối ăn cho người dân Ba Lan cũng như châu Âu mà đó còn là kiệt tác về kiến trúc và nghệ thuật, một di sản thế giới được UNESCO công nhận.
Mỏ muối lâu đời
Khoảng 20 triệu năm trước, khu vực Wieliczka ở phía Nam Ba Lan còn chìm sâu dưới đáy biển, với rất nhiều hang động tự nhiên. Theo thời gian, trải qua quá trình vận động địa chất, khu vực này dần nổi lên, trở thành đất liền và muối được tích tụ trong các hang động, khe ngầm... tạo thành mỏ ngày nay.
Wieliczka là mỏ muối lâu đời nhất còn khai thác cho đến ngày nay, suốt từ thế kỷ thứ 13. Cách Wieliczka khoảng 20 km, mỏ muối Bochnia được ghi nhận là mỏ muối cổ xưa nhất trên thế giới. Từ thế kỷ thứ 14, công ty khai thác mỏ muối Wieliczka có tên là Zupy Krakowskie đã ra đời và đó được xem là công ty cổ xưa nhất trên thế giới.
Từ nhà đón tiếp, bước xuống hàng trăm bậc thang bằng gỗ, du khách sẽ dần đi sâu vào lòng đất. Ở độ sâu 64 m là một lối đi bộ dài, hun hút, hai bên tường là muối, phía trên trần cũng là muối. Hành trình khám phá mỏ muối Wieliczka thực sự bắt đầu từ đây, và sẽ kết thúc ở đội sâu 135m, tức chỉ mới đạt đến 40% độ sâu của mỏ.
Những gì mà du khách tham quan được chứng kiến chỉ là quảng đường dài khoảng 3 km, xấp xỉ bằng 1% tổng chiều dài đã khai thác của mỏ muối Wieliczka. Vì lý do an toàn, du khách chỉ được khám phá đến thế, nhưng cũng quá đủ để chiêm ngưỡng một “thành phố ngầm” bằng muối kỳ vĩ.
Dưới độ sâu này, ở trong mỏ muối, nhiệt độ giảm đi khá nhiều, khiến du khách phải mặc thêm áo khoác. Điều này đã được cảnh báo từ trên mặt đất, khi hướng dẫn viên bắt đầu dẫn khách, với mũ bảo hộ và thiết bị âm thanh, đến lối vào của mỏ. Hàng năm, mỏ muối Wieliczka thu hút hơn 1,2 triệu du khách, mang lại một nguồn thu lớn bên cạnh việc bán muối. Nếu khách nghe hướng dẫn bằng tiếng Ba Lan, giá vé là 49 Zloty (khoảng 300.000 đồng), còn nghe tiếng Anh phải trả 69 Zloty (420.000 đồng). Mang theo máy ảnh hoặc máy quay phim, du khách phải trả thêm phí 10 Zloty (60.000 đồng) cho mỗi thiết bị.
Những tảng muối nhỏ được bán dưới dạng đồ lưu niệm cho du khách đến thăm mỏ muối Wieliczka
Di sản thế giới trong lòng mỏ muối
Khi phóng viên có mặt ở mỏ muối Wieliczka, từng đoàn người, trong đó có rất nhiều trẻ em, đang xếp hàng để đến lượt vào tham quan.
Ngoài việc tìm hiểu về công việc của người thợ mỏ muối, cũng như lịch sử hình thành nên mỏ muối Wieliczka, du khách còn được chiêm ngưỡng vô số tác phẩm nghệ thuật, chủ yếu là các tác phẩm điêu khắc trên chính chất liệu muối. Trong mỏ, muối hình thành nên từng khối, kiểu như mỏ đá, nên dễ dàng dùng muối ở đây để tạc tượng hay phù điêu. Phần lớn những tác phẩm này đều được bàn tay của người thợ mỏ tạc nên, tích lũy theo thời gian.
Ba Lan là một quốc gia sùng đạo, với 95% dân số theo đạo Thiên chúa giáo La Mã. Chính vì thế, thật dễ hiểu khi dưới lòng mỏ muối Wieliczka có rất nhiều nhà thờ. Một trong những công trình nổi tiếng nhất trong lòng mỏ muối Wieliczka là nhà thờ Thánh Kinga, vị thánh phù hộ cho những người thợ khai mỏ. Cao, dài và rộng rãi như ở trên mặt đất, nhà thờ Thánh Kinga có bức tượng Đức mẹ cao 3m và rất nhiều phù điêu cùng những chùm đèn lộng lẫy màu trắng được kết từ muối tinh. Trên bức tường bằng muối của nhà thờ, một bức phù điêu mô phỏng lại tác phẩm “Bữa tiệc cuối cùng” của danh họa Leonardo da Vinci.
Giáo hoàng John Paul II, khi còn là Tổng Giám mục Krakow, cũng từng đặt chân xuống dưới lòng mỏ muối Wieliczka. Khi ông trở thành Giáo hoàng ở Vatican vào năm 1978, mỏ muối Wieliczka cũng đồng thời được UNESCO công nhận là di sản thế giới. Danh hiệu này có giai đoạn bị đe dọa tước bỏ, do sự xuống cấp của mỏ.
Năm 1996, mỏ muối Wieliczka từng phải ngừng khai thác muối thương mại do giá muối rớt thê thảm và tình trạng ngập lụt xảy ra bên trong mỏ. Muối lấy ra từ mỏ Wieliczka rất sạch, tinh khiết và sử dụng ngay. Những người thợ mỏ ở đây được làm việc trong điều kiện khá tốt và an toàn, không phải phơi mình đến cháy da thịt trên những cánh đồng muối như diêm dân ở Việt Nam.
Giờ đây, ngoài các hoạt động khai mỏ để lấy muối ăn, mỏ muối Wieliczka còn là một địa điểm tham quan mà du khách không thể bỏ qua khi đặt chân đến Krakow, vùng đất giàu truyền thống văn hóa ở phía Nam Ba Lan.
Theo TTVH
