Hiện nay, số trẻ dậy thì sớm ngày càng gia tăng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này được nhiều chuyên gia cảnh báo có mối liên hệ với nguồn thực phẩm chứa hormone.
Hiện nay, xu hướng dậy thì ở trẻ ngày càng có dấu hiệu gia tăng, có những trường hợp dậy thì ở độ tuổi từ 4-9.
Tại bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM ghi nhận trường hợp bé gái 18 tháng tuổi xuất hiện kinh nguyệt. Qua thăm khám sơ bộ, bé gái 18 tháng tuổi đã phát triển mô ở vùng ngực. Không chỉ với các bé gái, các bé trai cũng có dấu hiệu dậy thì sớm khi xuất hiện hiện tượng “vỡ giọng” cùng sự phát triển nhanh về kích cỡ cơ quan sinh dục so với độ tuổi.
Các bậc phụ huynh lo lắng về tình trạng phát triển đột biến của con em mình. Trên các diễn đàn, các bà mẹ nghi ngờ rằng, nguyên nhân chính của hiện tượng dậy thì sớm ở trẻ nhỏ do sữa công thức.
Sữa công thức trong thời gian gần đây được các bà mẹ ưa chuộng. Không phủ nhận những tác dụng tuyệt vời của sữa mẹ đối với sức đề kháng của trẻ, nhưng do một vài lý do chủ quan, nhiều bà mẹ bắt buộc phải cho con sử dụng sữa công thức.
Vậy sữa công thức có phải là nguyên nhân chính khiến trẻ dậy thì sớm hay không?
Quan tâm đến câu chuyện này, bác sĩ Trần Thảo Huyên – khoa Dinh dưỡng, BV Từ Dũ, TP.HCM đã có những chia sẻ mang tính chất lưu ý.
PV: Thưa bác sĩ, thời gian gần đây, có ý kiến cho rằng sữa công thức là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm. Bác sĩ có lí giải như thế nào về điều này?
BS Thảo Huyên: Sữa công thức được làm trên nền của sữa bột nhưng đã được bỏ đi một số chất và thêm vào một số chất sao cho gần giống sữa mẹ nhất. Nghĩa là sữa công thức không phải sữa bột. Cụ thể, sữa công thức sẽ được giảm lượng đạm casein (chất không có dinh dưỡng gây khó tiêu và kết vón thành cục làm cho men pepsin trong dạ dày lâu phân hóa), thêm dầu ăn, đường lactose, các vitamin và khoáng chất.
Sữa công thức có chỉ định chỉ dùng cho những trường hợp đặc biệt cần thiết, chứ không dùng đại trà. Trong khi ở Việt Nam đã hình thành một "nền văn hóa" sữa công thức. Nó được xem như một giải pháp đáp ứng nhanh gọn cho tất cả những nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.
Tuy nhiên để khẳng định sữa công thức có phải nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm hay không thì hiện nay chưa có công trình nghiên cứu nào chứng minh. Nhưng có một điều chắc chắn rằng, trong sữa công thức có kháng thể slgA nhưng không tương thích với hệ tiêu hoá và tuần hoàn của trẻ nhỏ. Đó chính là nguyên nhân tại sao trẻ sử dụng sữa công thức có kháng thể yếu hơn so với trẻ sử dụng sữa mẹ thuần.
Ngoài ra, tôi thấy ngạc nhiên bởi các bà mẹ hiện nay quá thần thánh hoá về công năng của sữa công thức, không tin tưởng vào giá trị dinh dưỡng của sữa mẹ, thay vào đó lại tin dùng sản phẩm thay thế sữa mẹ.
Chúng ta không nên sử dụng các sản phẩm với nguồn dinh dưỡng nhất định cho con trẻ bởi sự phát triển tự nhiên vẫn tốt hơn là sự gượng ép có tính toán.
Thứ hai, về nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm, có nhiều tác nhân như:
- Nguyên nhân sinh lý do nồng độ estrogen cao truyền từ mẹ sang con
- Tác nhân môi trường, bức xạ, thực phẩm trái mùa, đồ ăn không an toàn chứa chất bảo quản, hoá phẩm, phụ gia có kết cấu tương tự hormone tăng trưởng, đồ ăn chứa hàm lượng muối cao, nước ngọt và sản phẩm chiết xuất từ đậu nành.
- Sữa non nhân tạo, sữa ong chúa và mật ong cũng là tác nhân gây ra hiện tượng dậy thì sớm ở trẻ nhỏ.
Để đảm bảo sức khoẻ thể trạng của trẻ phát triển bình thường, các bậc phụ huynh nên chú ý nguồn dinh dưỡng hàng ngày của trẻ. Nếu phát hiện trẻ có dấu hiệu phát triển thể trạng đặc biệt, nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.
PV: Nếu thật sự muốn đầu tư cho con trẻ hoàn thiện thể trạng bình thường, thiết nghĩ các bà mẹ nên có cái nhìn khách quan về sữa công thức, nhìn nhận ra tính hai chiều của sản phẩm để đem lại cho con thơ những điều tốt nhất.
Cảm ơn bác sĩ với những chia sẻ đầy tâm huyết này!
