Ngày 12/12, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận số 2256/TB-TTCP về việc Thông báo Kết luận Thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật đối với Dự án xây dựng công trình mở rộng Quốc lộ 1 (QL1) đoạn từ km1125 - km1265, tỉnh Bình Định và Phú Yên.
Đoạn đường mở rộng dài 118 km do Ban quản lý dự án 2 (sau này là Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, Bộ Giao thông Vận tải) làm chủ đầu tư, được chia làm ba dự án thành phần, trong đó một dự án xây dựng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, hai dự án BOT.
Từ khi được thông xe kỹ thuật và nghiệm thu đưa vào khai thác, sử dụng đã góp phần tăng cường năng lực giao thông từ Bắc vào Nam và phát triển kinh tế - xã hội.
Theo kết luận thanh tra, sau 3 năm đưa vào khai thác, sử dụng dự án đã xuất hiện nhiều vấn đề về chất lượng công trình.
Dự án mở rộng QL1 tỉnh Bình Định và Phú Yên. (Ảnh: PLO)
Kết luận thanh tra nêu, dự án BOT Nam Bình Định sử dụng lại cống cũ, thiết kế mặt đường bê tông nhựa tại một số vị trí thường xuyên ngập chưa phù hợp với thực tế, thiếu đồng bộ. Việc này dẫn đến mặt đường tại khu vực đó luôn bị ngập khi trời mưa, có nơi ngập sâu 30-60 cm, ảnh hưởng đến chất lượng công trình.
Bộ Giao thông Vận tải đưa ra chủ trương điều chỉnh thiết kế chưa đúng quy định, như: Cho phép hạ tiêu chuẩn dự án không theo tiêu chuẩn ngành, dẫn đến chất lượng mặt đường thiếu tính đồng bộ; cho phép hạ cao độ thiết kế...
Theo cơ quan thanh tra, khi phê duyệt thiết kế cơ sở, Bộ Giao thông Vận tải cho phép phá dỡ 9 cầu cũ để xây mới, tuy nhiên sau đó lại điều chỉnh, giữ 7 cầu cũ, trong đó 6 cầu tải trọng chỉ 22-25 tấn.
Mức tải trọng này không đồng bộ với tải trọng của quốc lộ 1 sau cải tạo và cầu xây mới (khoảng 30 tấn), gây khó khăn cho quá trình khai thác và không phát huy cao nhất hiệu quả của dự án.
Ngoài ra, Bộ GTVT còn đưa ra chủ trương điều chỉnh thiết kế cơ sở chưa đúng quy định về điều chỉnh dự án đầu tư, như cho phép hạ tiêu chuẩn dự án không theo tiêu chuẩn ngành, dẫn đến chất lượng mặt đường dự án thiếu tính đồng bộ, không phát huy tối đa hiệu quả trong khai thác. Bộ GTVT cũng cho phép hạ cao độ thiết kế không theo tiêu chuẩn Việt Nam.
"Khi xảy ra mưa, lũ lớn, mặt đường bị tích tụ nước thẩm thấu vào kết cấu bê tông nhựa. Mật độ giao thông lớn đã phá vỡ khả năng dính bám của đá với nhựa và sức chịu đựng của bê tông nhựa khiến mặt đường hư hỏng, ảnh hưởng đến tuổi thọ công trình", Thanh tra Chính phủ nêu.
Về việc thực hiện dự án đầu tư, Thanh tra Chính phủ kết luận Ban quản lý dự án 2 có thiếu sót trong lập hồ sơ yêu cầu khi yêu cầu nguồn vốn đầu tư BOT thấp hơn tổng mức đầu tư của dự án, ảnh hưởng đến việc đảm bảo vốn để thực hiện dự án.
Tại dự án BOT Bắc Bình Định, Ban quản lý dự án 2 không đăng công khai thông tin kết quả lựa chọn nhà đầu tư theo quy định; đến thời điểm tổ chức lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện dự án, Bộ GTVT không công bố lại danh mục dự án.
"Đây là sơ hở nếu không kịp thời xử lý, có thể sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước trước, trong và sau khi nhận bàn giao công trình để quản lý, sử dụng", Thanh tra Chính phủ nhận định
Bộ GTVT cũng được nhận định chậm ban hành quy định về việc tổ chức khảo sát lưu lượng xe của đơn vị tư vấn trong giai đoạn lập dự án BOT Bắc và Nam Bình Định, ảnh hưởng đến chất lượng lập dự án và sự chính xác của phương án tài chính trong hợp đồng BOT.
Thanh tra Chính phủ còn cho biết Bộ GTVT thực hiện chỉ định thầu tại dự án trái phiếu Chính phủ khi dự toán chưa được phê duyệt là thực hiện chưa đúng các quy định về đấu thầu.
Thanh tra Chính phủ nhận định để xảy ra các thiếu sót, sai phạm trước hết thuộc trách nhiệm của Bộ GTVT. Vì thế, đề nghị cơ quan này chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý theo thẩm quyền đối với các cơ quan, đơn vị, cá nhân đã có thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm.
Đối với UBND tỉnh Bình Định, Thanh tra Chính phủ yêu cầu theo thẩm quyền chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, đơn vị có liên quan đến thiếu sót, khuyết điểm.
Hoàng Mai
