Thanh tra Chính phủ 'tuýt còi' toàn ngành thuế

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, chống thất thu ngân sách nhà nước đối với bộ Tài chính, tổng cục Thuế và cục Thuế Hà Nội.

Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh những thành tựu đạt được trong công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu ngân sách nhà nước của toàn ngành từ 2011-2014.

Về công tác thu thuế: Toàn ngành thuế, các năm đều hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra. Năm 2012 thu nội địa 617.214 tỷ đồng, đạt 106,1% dự toán, tăng 11,4% so với thực hiện năm 2011; Năm 2013 thu nội địa 683,767 tỷ đồng, đạt 106,1% dự toán, tăng 10,8% so với thực hiện năm 2012.

Trong công tác thanh tra: Toàn ngành thuế trong năm 2012, 2013 đã thanh tra, kiểm tra được 123.538 doanh nghiệp, kiến nghị truy thu, truy hoàn và phạt 26.882 tỷ đồng, giảm khấu trừ 2.084 tỷ đồng, giảm lỗ 30.598 tỷ đồng. Trong đó đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 4.271 doanh nghiệp lỗ, có dấu hiệu chuyển giá, truy thu, phạt và truy hoàn 1.735 tỷ đồng, giảm khấu trừ 282 tỷ đồng; giảm lỗ 8.969 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ ra những thiếu sót, khuyết điểm của các đơn vị kể trên.Theo đó, toàn ngành thuế trong các năm đều không hoàn thành kế hoạch thanh tra, kiểm tra được phê duyệt, có năm đạt tỷ lệ rất thấp (Năm 2012, Thanh tra tổng cục Thuế thực hiện đạt 29% kế hoạch, cục Thuế Hà Nội thực hiện đạt 63% kế hoạch).

Tổng cục Thuế, cục Thuế Hà Nội chưa sát sao với việc kiểm tra, giám sát thực hiện kết luận thanh tra nên kết quả xử lý sau đó thấp; tổng cục Thuế đã thay đổi tỷ suất lợi nhuận gộp trên giá vốn, thay đổi tỷ suất thu nhập thuần trước thuế thu nhập doanh nghiệp trên tổng chi phí không có cơ sở trong các cuộc thanh tra chuyên đề về hoạt động chuyển giá, một số cuộc thanh tra, kiểm tra của cục Thuế Hà Nội thực hiện chưa đúng quy định pháp luật về thuế,…

Về phần thanh tra bộ Tài chính, Thanh tra Chính phủ nêu rõ, một số kết luận thanh tra có các kiến nghị, xử lý chưa đúng, chưa phù hợp quy định của pháp luật và/ hoặc không giao cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính; cùng một hành vi vi phạm về thuế nhưng có kiến nghị xử lý khác nhau gây nên sự không bình đẳng giữa các doanh nghiệp.

Về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc áp dụng luật giải quyết khiếu nại lần 1 của các cục thuế chưa chính xác, thiếu cơ sở pháp lý, dẫn đến tỷ lệ khiếu nại về các quyết định giải quyết lần 1 cao, quyết định giải quyết lần 2 có tỷ lệ công nhận nội dung khiếu nại của đối tượng đúng là cao.

Riêng cục Thuế TP.HCM đã thiếu trách nhiệm trong việc xử lý kịp thời các vi phạm đối với 4 công ty dầu khí dẫn đến khi có quyết định xử lý thì đã hết thời hiệu xử lý, gây khiếu kiện kéo dài và không xử lý truy thu được thuế cho nhà nước do hết hiệu lực xử lý.

Cục Thuế tỉnh Cà Mau chậm ban hành quyết định truy thu thuế đối với công ty Minh Quý, dẫn đến giảm thu ngân sách nhà nước số tiền 1.092 triệu đồng do hết thời hiệu xử lý.

Một số cục thuế có những vi phạm trong quản lý thuế dẫn đến nợ thuế toàn ngành tăng qua các năm. Thời điểm 31/12/2012, tổng số tiền nợ là hơn 55 tỷ đồng (tăng 11% so với năm trước); đến 31/12/2014 là gần 69 tỷ đồng (tăng 13% so với năm trước), …

Bộ Tài chính, tổng cục Thuế đã thiếu trách nhiệm trong việc chỉ đạo, hướng dẫn cục Thuế Thái Bình miễn giảm thuế cho tập đoàn Hương Sen, không báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc tập đoàn Hương Sen không thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 5594/VPCP-KHTH ngày 10/8/2010 để có xử lý thích hợp.

Cục Thuế Thừa Thiên Huế đã hoàn thuế không đúng quy định cho công ty TNHH NN MTV Khoáng sản Thừa Thiên Huế từ năm 2009 đến năm 2011, đối với 4 sản phẩm xuất khẩu Ilmentite, Zircon, Monzite, Rutile với số tiền là 21.086 triệu đồng.

Cục Thuế Hà Nội từ 2012 đến 2014 đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý và thu hồi nợ thuế, nợ tiền sử dụng đất, thiếu kiên quyết thực hiện các biện pháp cưỡng chế dẫn đến số nợ thuế, nợ tiền sử dụng đất cao…

Về công tác phối hợp giữa cơ quan thuế và cơ quan công an chưa chặt chẽ.

Tổng cục Thuế không chỉ đạo toàn ngành thuế thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời, đúng quy định của pháp luật về xử lý đối với các doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp xảy ra trên diện rộng và phức tạp, làm giảm thu ngân sách nhà nước.

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ một số khuyết điểm, sai phạm tại một số địa phương, doanh nghiệp liên quan đến thu nộp ngân sách. Theo đó, UBND TP.Hà Nội có những vi phạm trong quản lý đất đai, xây dựng dẫn đến nhiều chủ đầu tư sử dụng đất của nhà nước đã từ lâu nhưng chưa nộp tiền sử dụng đất cho nhà nước. Tính đến ngày 31/12/2014, dự tính là 7.116.493 triệu đồng. Đặc biệt là dự án xây dựng công trình có chức năng hỗn hợp Đại Thanh, có nhiều vi phạm về quyết định sử dụng đất, chuyển nhượng đất bất hợp pháp, khởi công xây dựng khi chưa được phép…

UBND Thừa Thiên Huế không kiểm tra, kiểm soát dẫn đến công ty TNHH NN MTV Khoáng sản thừa Thiên Huế đã sử dụng lợi nhuận chưa phân phối 243.644 triệu đồng vào hoạt động kinh doanh mà không phân chia vào các quỹ theo quy định và nộp quỹ hỗ trợ sắp xếp phát triển doanh nghiệp.

Với những sai phạm kể trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng bộ Tài chính từng bước khắc phục những hạn chế, yếu kém của ngành Thuế như đã nêu trên.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Tổng cục Thuế chỉ đạo các cục thuế truy thu của các doanh nghiệp, cá nhân vi phạm về thuế với số tiền là 792.426 triệu đồng gồm 109.861 triệu đồng tiền chậm nộp qua thanh tra, kiểm tra và 682.565 triệu đồng tiền thuế truy thu các doanh nghiệp được xác minh; đồng thời tính tiền chậm nộp và xử phạt theo quy định đối với các doanh nghiệp, cá nhân vi phạm về thuế đã được Thanh tra Chính phủ phát hiện. Rà soát, truy thu thuế, tính tiền chậm nộp và xử phạt đối với 12 doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị xử lý hình sự, chuyển cơ quan công an điều tra 2 vụ việc: Vụ 21 doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp gồm 20 doanh nghiệp đã bỏ địa chỉ kinh doanh và công ty CP XD & PT năng lượng Apa Green có tổng giá trị là 822.890 triệu đồng để kê khai thuế, khấu trừ thuế, hoàn thuế có dấu hiệu của hành vi trốn thuế; vụ việc của dự án xây dựng công trình có chức năng hỗn hợp Đại Thanh tại xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì (dự án Đại Thanh) có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng của cơ quan quản lý nhà nước thuộc UBND TP. Hà Nội.

 Đ.Huệ