Theo kết quả thanh tra, sau khi có quy hoạch rừng 2008, các cơ quan quản lý liên quan đã buông lỏng quản lý dẫn tới nhiều trường hợp vi phạm đất đai. Sau thanh tra, kết quả cho thấy, thực tế công trình vi phạm còn lớn hơn báo cáo trước đó rất nhiều.
800 công trình vi phạm
Theo kết luận Thanh tra, UBND huyện Sóc Sơn không thực hiện rà soát xử lý với 336 trường hợp chuyển nhượng đất trong quy hoạch rừng. Hầu hết các trường hợp khi mua bán không có giấy tờ về quyền sử dựng đất nhưng vẫn được UBND xã phê duyệt.
Trong khi đó, UBND huyện không tổ chức xử lý hơn 600 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng theo chỉ đạo của UBND TP. Không những vậy, do buông lỏng quản lý nên các công trình vi phạm xây dựng mới trên đất rừng tiếp tục tăng, đến nay có tới 485/555 công trình chưa xử lý.
Điều đáng nói, số lượng công trình vi phạm thực tế còn lớn hơn, riêng 2 xã Minh Trí, Minh Phú và khu vực ven 7 hồ lớn đã có tới gần 800 công trình vi phạm.
Các vi phạm về công tác quản lý quy hoạch, Thanh tra TP cho biết, năm 2012, UBND huyện Sóc Sơn phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã chồng lên quy hoạch đất rừng của 8 xã đã được UBND Thành phố phê duyệt. Với tổng diện tích chồng lấn hơn 340 ha.
Việc này dẫn đến UBND các xã căn cứ vào quy hoạch nông thôn mới đã thực hiện nhiều dự án xây dựng đường nông thôn mới làm ảnh hưởng đến diện tích đất rừng.
Liên quan tới các vi phạm về công tác quản lý đất rừng phòng hộ, UBND các xã đã buông lỏng quản lý; không lưu giữ hồ sơ quản lý đất đai đầy đủ; không cập nhật và theo dõi biến động trong sử dụng đất; không xác định được số hộ được mượn đất theo hình thức Sổ Lâm bạ; không xác định được tình trạng sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng đất rừng của các hộ là thiếu trách nhiệm.
UBND huyện Sóc Sơn ký cho các hộ mượn đất theo hình thức sổ Lâm bạ, nhưng UBND huyện và UBND các xã không theo dõi, không thống kê được số lượng sổ đã cấp. Ban quản lý rừng phòng hộ - Đặc dụng Hà Nội không lưu giữ hồ sơ tài liệu liên quan đến việc giao khoán.
Buông lỏng quản lý, không kịp thời kiểm tra, phối hợp với các cấp chính quyền địa phương xử lý vi phạm đất đai, không có biện pháp ngăn chặn để các hộ mua bán chuyển nhượng cho các hộ ngoài địa phương, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, nhà vườn trong phạm vi đất rừng phòng hộ.
Vi phạm tràn lan trong cấp giấy sử dụng đất
Về vi phạm trong sử dụng đất, các thửa đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ năm 2008, gồm: xã Hiền Ninh: 245 thửa, có 206 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Nam Sơn: 555 thửa, có 234 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Tiên Dược: 161 thửa, có 42 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Hồng Kỳ: 104 thửa, có 78 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Phù Linh: 110 thửa, có 15 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Bắc Sơn: 588 thửa, có 167 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Quang Tiến: có 44 thửa (chưa xác định được ranh giới, chủ sử dụng đầu); nhưng chưa có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
Về việc cấp Giấy chứng nhận chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSD), UBND xã: Phù Linh, Nam Sơn, Hồng Kỳ, Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội (chi nhánh huyện Sóc Sơn), Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn, UBND huyện Sóc Sơn xét, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho 13 trường hợp sử dụng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ.
Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn làm thủ tục chuyển nhượng, cấp đổi giấy chứng nhận cho 22 trường hợp mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008.
Ngoài ra còn 12 trường hợp tại 4 xã Hiền Ninh, Phù Linh, Quang Tiến, Tiên Dược mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ.
Các trường hợp này vi phạm Điều 12, luật Bảo vệ và phát triển rừng nhưng UBND xã Phù Linh, Tiên Dược, Quang Tiến vẫn xác nhận, chứng thực vào hợp đồng mua bán của các hộ là vi phạm.
Ngoài ra, tại 07 xã Tiên Dược, Quang Tiên, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ, có 219 trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình, nhà ở sau năm 2008 (Tiên Dược: 82 trường hợp, Quang Tiến: 04 trường hợp, Hiền Ninh: 46 trường hợp, Phù Linh: 08 trường hợp, Nam Sơn: 51 trường hợp, Bắc Sơn: 11 trường hợp, Hồng Kỳ: 15 trường hợp), vi phạm Điều 12 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng.
Cần cưỡng chế công trình vi phạm.
Quan đó, Thanh tra TP. Hà Nội đề nghị giao UBND huyện Sóc Sơn làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân do buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng để xảy ra các vi phạm.
Cần tổ chức cưỡng chế đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017-2018 trên địa bàn các xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ đã được UBND huyện Sóc Sơn lập hồ sơ xử lý vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu.
Đối với các công trình vi phạm về đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm trật tự xây dựng từ năm 2006-2018, thiết lập hồ sơ, có phương án xử lý đúng quy định của pháp luật, đảm bảo đất đai sử dụng đúng mục đích.
Cùng đó, phải kiểm tra, rà soát các sổ đỏ đã cấp trên địa bàn 07 xã; làm rõ các trường hợp cấp sổ đỏ nằm trong quy hoạch rừng, có phương án xử lý theo quy định.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận trên; kiểm điểm trách nhiệm đối với Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội để xảy ra những vi phạm đã được kết luận trên.
Sở Tài nguyên và Môi trường rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận; Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Sóc Sơn trong việc làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất không đúng quy định; xét cấp Giấy chứng nhận không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.
Clip: Cận cảnh hàng loạt biệt phủ giữa rừng phòng hộ Sóc Sơn