Thắp sáng niềm tin công lý cho phụ nữ, trẻ em vùng cao

Những luật gia tâm huyết với công việc

Trong nhiều năm qua, Hội Luật gia Việt Nam đã tăng cường, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, hướng về cơ sở, gắn với tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý…được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận. 

Trong kết quả chung ấy, có sự đóng góp của trên 100.000 hội viên Hội Luật gia Việt Nam và các đơn vị thuộc các cấp Hội, trong đó không thể không nhắc đến Trung tâm Tư vấn pháp luật cộng đồng và trợ giúp pháp lý cho người chưa thành niên trực thuộc Trung ương Hội, là một đơn vị có cách làm mới, với những hoạt động giúp dân bổ ích, thiết thực.

Ngày 10/10/2013 Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam đã ký Quyết định số 169 về việc thành lập "Trung tâm Tư vấn pháp luật cho người chưa thành niên", (Sau đổi thành "Trung tâm tư vấn pháp luật cộng đồng và trợ giúp pháp lý cho người chưa thành niên"), chỉ định bà Đặng Thị Thanh - nguyên Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao, nguyên Phó chánh tòa Hình sự TANDTC làm giám đốc. 

Đến nay, Trung tâm đã quy tụ 14 cán bộ đã từng công tác trong cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, Thi hành án, Hải quan.

Trung tâm có nhiệm vụ chủ yếu là thực hiện trợ giúp pháp lý miễn phí cho người chưa thành niên, đặc biệt là người chưa thành niên phạm tội đang chấp hành án phạt tù tại các cơ sở giam giữ. 

Hoặc đang chấp hành án tại cộng đồng; người chưa thành niên vi phạm pháp luật đang học tập, giáo dục tại trường giáo dưỡng; người chưa thành niên là nạn nhân của tội phạm.

Trung tâm đã tổ chức nhiều cuộc tuyên truyền pháp luật cho trẻ em tại trên 20 tỉnh, thành, điển hình như: Trường khiếm thị Nguyễn Đình Chiểu (Tp.Hồ Chi Minh), trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi, chất độc da cam Hà Cầu, Hà Đông (Hà Nội), Trường Giáo dưỡng số 2, Tổng cục VIII, Bộ Công an (Ninh Bình) cùng nhiểu địa phương thuộc vùng núi cao Tây Bắc…

Trải qua hơn 10 năm xây dựng và phát triển, Trung tâm đã tập trung tổ chức thực hiện tuyên truyền, tư vấn pháp luật cho phụ nữ, trẻ em, nhất là trẻ em yếu thế, khuyết tật, có hoàn cảnh khó khăn tại nhiều địa phương, vùng, miền trong cả nước, trong đó chú trọng quan tâm đến trẻ em miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Nội dung tuyên truyền đa dạng, phong phú, phù hợp với đối tượng và thực tế địa phương như: Luật An ninh mạng, Luật Trẻ em, Luật phòng chống bạo lực gia đình, Luật hôn nhân và gia đình; những kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục; chính sách nhân đạo của pháp luật hình sự Việt Nam; kỹ năng an toàn khi sử dụng Internet và chống xâm hại trẻ em trên mạng xã hội; Tác hại của các loại ma túy và thuốc lá điện tử đối với sức khỏe…

Ngoài ra, trung tâm còn tham gia nhiều hội thảo, các đề án, chuyên đề do các bộ, ngành và Hội Luật gia Việt Nam tổ chức.

Từ ngày thành lập đến nay, Trung tâm đặc biệt quan tâm việc tuyên truyền pháp luật cho trẻ vùng cao, vùng sâu, vùng xa, nơi người dân nhận thức pháp luật còn hạn chế. 

Tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết, quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi, bạo hành trẻ em, người chưa thành niên vi phạm pháp luật…ở vùng cao vẫn còn tồn tại và diễn biến phức tạp.

Nhằm góp phần đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong trẻ em vùng cao, Trung tâm đã xây dựng kế hoạch và các chuyên đề tuyên truyền pháp luật sát với thực tế các địa phương, triển khai thực hiện trên một địa bàn trải dài, rộng khắp các tỉnh miền núi. 

Trung tâm đã chủ động phối hợp với Hội Luật gia, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Tòa án nhân dân… các địa phương để phối hợp tổ chức tuyên truyền pháp luật có hiệu quả cho phụ nữ và trẻ em tại Sìn Hồ (Lai Châu), Bát Mọt (Thường Xuân, Thanh Hóa), Mường Khương (Bát xát, Lào Cai), Tân Hương (Yên Bình, Yên Bái), Thiện Kế (Sơn Dương, Tuyên Quang) và một số xã tại các địa phương vùng núi phía Bắc.

Trung tâm đã phối hợp với TAND các địa phương, chủ động xây dựng chuyên đề "Kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục trẻ em và bảo vệ chứng cứ" nhằm trang bị kiến thức cần thiết cho các bà mẹ và trẻ em. 

Hiện nay, chuyên đề này đã và đang được phổ biến và thực hiện tại các tỉnh Lào Cai, Yên Bái và Tuyên Quang, mang lại hiệu quả tích cực trong phòng chống tội phạm xâm hại tình dục ở địa phương.

Thông qua quá trình hoạt động tuyên truyền và tư vấn pháp luật của Trung tâm, đã góp phần hạn chế tình trạng người chưa thành niên vi phạm pháp luật, giảm rõ rệt các vụ việc bạo hành và xâm hại trẻ em, nhận thức pháp luật về hôn nhân gia đình của phụ nữ và trẻ em tại các địa phương này được nâng cao rõ rệt.

Mặc dù tuổi đã cao, nhưng các cán bộ Trung tâm không quản ngại đèo cao, vách đứng, núi đồi hiểm trở để đến với các xã vùng sâu, vùng xa thắp sáng niềm tin công lý và trao những phần quà từ thiện cho trẻ em. 

Giám đốc trung tâm Đặng Thị Thanh bộc bạch: "Cũng không biết từ lúc nào, công việc đem kiến thức pháp luật, niềm vui và nụ cười đến cho các em nhỏ vùng cao đã trở thành niềm hạnh phúc rất đỗi tự nhiên đối với cán bộ Trung tâm chúng tôi".

Chia sẻ khó khăn, giúp trẻ em, phụ nữ ổn định cuộc sống

Với mong muốn chung tay, chung sức giúp đỡ những mảnh đời có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là trẻ em nghèo, trẻ mồ côi. 

Ngày 20/10/2015 Trung tâm thành lập Câu lạc bộ nhân ái Tâm Thanh, với nguồn kinh phí từ sự đóng góp của các thành viên trung tâm, thành viên câu lạc bộ và các tổ chức, cá nhân khác để ủng hộ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Câu lạc bộ đã tổ chức nhiều chuyến ủng hộ áo ấm, chăn bông trong chương trình "Đông ấm vùng cao" cho các em nhỏ miền núi tại các xã vùng sâu, vùng xa. 

Định kỳ hàng tháng, Trung tâm tổ chức phát cơm miễn phí cho bệnh nhân là trẻ em tại 2 Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện K Tân Triều, Hà Nội. 

Từ năm 2016 đến năm 2022, Trung tâm nhận chăm sóc 2 cháu nhỏ mồ côi trong chương trình "Cặp lá yêu thương" (Đài truyền hình Việt Nam) cho đến khi các cháu đủ 18 tuổi. Trong các dịp Tết Thiếu nhi 1/6, Tết Trung thu, Tết nguyên đán, Trung tâm tổ chức tặng quà cho trẻ tại Trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi Hà Cầu – Hà Đông, Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện K Tân Triều.

Năm 2022, Trung tâm ủng hộ con em chiến sĩ biển đảo do Hội Luật gia Việt Nam phát động, ủng hộ gạo cho trẻ em bị nhiễm chất độc da cam. 

Trong đại dịch Covid 19, hưởng ứng lời kêu gọi của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Trung ương Hội Luật gia Việt Nam, Trung tâm và Câu lạc bộ đã ủng hộ Quỹ vắc-xin, đã kịp thời ủng hộ nhu yếu phẩm, lương thực, dụng cụ y tế cho Trạm xá và bà con xã Tân Triều, Trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi Hà Cầu, Hà Đông, Hà Nội.

Với hoạt động xuất sắc trong công tác từ thiện xã hội, năm 2024, Câu lạc bộ nhân ái Tâm Thanh đã vinh dự được Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam tặng Bằng khen về thành tích trong công tác hỗ trợ cộng đồng.

Với sự phấn đấu nỗ lực, bền bỉ, liên tục trong nhiều năm từ 2018 đến nay Trung tâm được Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam biểu dương và tặng Bằng khen. 

Năm 2020, Trung tâm được công nhận là Đơn vị điển hình tiên tiến vì đã có "Thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước, góp phần xây dựng và phát triển Hội Luật gia Việt Nam giai đoạn 2015-2020". 

Năm 2022, Trung tâm được Trung ương Hội Luật gia Việt Nam tặng thưởng Cờ thi đua "Đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua năm 2022". 

Đặc biệt, tại Lễ kỷ niệm 10 năm ngày thành lập (10/10/2013 - 10/10/2023), Trung tâm đã được nhận Bằng khen của Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam và bức trướng với dòng chữ: "Đoàn kết, dân chủ, sáng tạo, phát triển".

Trung tâm cũng đã nhận được nhiều thư khen, thư cảm ơn từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân vì thành tích tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý và hoạt động từ thiện xã hội đối với phụ nữ và trẻ em. 

Đây là nguồn động viên to lớn, quý báu đối với cán bộ Trung tâm và Câu lạc bộ Nhân ái Tâm Thanh, những Luật gia nguyện trọn đời phục vụ nhân dân, tiếp tục đóng góp vào sự phát triển chung của Hội Luật gia Việt Nam, tiếp thêm nguồn sức mạnh mới để đoàn kết, vững vàng, tự tin bước vào Kỷ nguyên vươn mình của đất nước.

Hà Cầm Phong