Những lý giải bất ngờ
Lý giải về việc thẻ thu phí được phát hành nhưng không thu hồi được, đại diện VEC cho rằng: “Từ tháng 11/2015 đến nay, VEC phát hành thẻ thu phí điện tử sử dụng thẻ định danh phương tiện RFID. Qua đó, đầu vào cao tốc là trạm phát thẻ điện tử, đầu ra thu tiền và trả cho lái xe vé được in tại làn có giá trị tương đương với chiều dài quãng đường phương tiện tham gia lưu thông trên đường cao tốc”.
Về số lượng thẻ bị “biến mất”, đại diện VEC cho biết, từ tháng 1/2015 đến tháng 8/2015, tổng số lượng thẻ định danh phát ra là 3.451.787 thẻ (phát ra từ 11 trạm thu phí trên toàn tuyến), số lượng thẻ định danh không thu hồi được là 137.221 thẻ, chiếm 3,97% số lượng thẻ phát ra.
Nguyên nhân là do tuyến đường tồn tại các điểm mở chưa đóng khi khai thác đường cao tốc. Tại các vị trí thi công, nhà thầu phải mở các đường đấu nối với đường địa phương để vận chuyển vật liệu, máy móc, nhân công phục vụ thi công, theo thống kê, từ tháng 1/2015 đến tháng 8/2015 còn 238 điểm mở.
Theo lãnh đạo VEC, trong quá trình quản lý, khai thác, VEC đã yêu cầu các nhà thầu kiểm soát các điểm mở, tuy nhiên do gấp rút về tiến độ, khối lượng thi công không lớn nhưng dàn trải nên rất khó có thể kiểm soát hết các điểm mở, đặc biệt là vào ban đêm.
Phát sinh nhiều đường gom theo yêu cầu bổ sung của địa phương chưa được hoàn thiện, dẫn đến tình trạng người dân phá hàng rào để đi lại, tạo thành điểm mở trên tuyến.
“Đây là nguyên nhân chính dẫn tới việc không thu hồi được thẻ định danh đầu vào, do các phương tiện khi lưu thông trên tuyến lợi dụng các điểm mở để đi vào các đường của địa phương, không đi qua trạm thu phí để trốn phí”, lãnh đạo VEC giải thích.
Ngoài những nguyên nhân trên, VEC còn cho rằng, hệ thống thu phí đang trong quá trình lắp đặt, chưa hoàn chỉnh cũng là nguyên nhân dẫn tới tình trạng không thu hồi được thẻ định danh đầu vào.
Giai đoạn này, hệ thống thu phí của tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai đang trong quá trình lắp đặt hoàn thiện, công tác thu phí vẫn thực hiện hoàn toàn bằng phương pháp thủ công...
Hé lộ hình thức kỷ luật
Để xảy ra hàng loạt những sự việc nghiêm trọng, gây thất thoát nguồn thu, VEC đã phê bình Phó giám đốc phụ trách khai thác dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Kế toán trưởng, Trưởng Phòng Kế hoạch chưa quyết liệt, chưa làm hết trách nhiệm, không phát hiện kịp thời và tham mưu cho lãnh đạo các biện pháp giải quyết ngăn chặn tình trạng thất thoát thẻ đầu vào.
Đồng thời, khiển trách, luân chuyển công việc khác đối với Giám đốc và Phó giám đốc Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai do trong quá trình thực thi nhiệm vụ, với cương vị là người phụ trách chưa có biện pháp tham mưu, xử lý đối với vấn đề xảy ra tại dự án.
Cùng với đó, VEC khiển trách, điều chuyển công tác đối với các đội trưởng, đội phó các đội thu phí, đội trưởng đội giám sát thu phí, đội vận hành thiếu tinh thần trách nhiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, không kịp thời phát hiện và ngăn chặn các điểm mở phát sinh, để tình trạng xe trốn phí kéo dài.
Đối với cán bộ công nhân viên trực tiếp thực hiện vận hành khai thác, tổ chức thu phí, VEC O&M đã khiển trách kỷ luật 25 nhân viên, trưởng, phó ca, giám sát viên thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ và phê bình 79 nhân viên vận hành, thu phí, kế toán, thống kê, báo cáo do thiếu ý thức trong công việc.
Thế Anh