Bán cà phê nhiều hơn bán sách
Giữa tháng 8/2023, UBND Tp.Vũng Tàu vẫn đang chờ phản hồi từ UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tau về đề xuất chấm dứt hoạt động của Đường sách Vũng Tàu sau 5 năm thí điểm. Một trong những lý do của đề xuất này là bởi Đường sách Vũng Tàu hiện nay rơi vào tình trạng ế ẩm, ít khách và hầu hết đã chuyển sang kinh doanh cà phê, giải khát.
Đường sách Vũng Tàu rộng gần 1.000m2, nằm ở vị trí đắc địa của Tp.Vũng Tàu với một mặt giáp đường Ba Cu (phường 1), một mặt giáp với Bãi Trước, mặt còn lại giáp với công viên Bãi Trước và đường Lê Lợi.
Vào đầu năm 2018, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đồng ý chủ trương, cho phép Công ty CP Ngôi sao biển Sài Gòn triển khai thí điểm thời gian 2 năm.
Từ Tết Nguyên đán năm 2018, Đường sách Vũng Tàu đi vào hoạt động với mục đích tạo ra không gian văn hóa đọc cho người dân và du khách theo mô hình Đường sách Tp.HCM. Do thời điểm khánh thành trùng với Hội hoa xuân nên đường sách (với 10 gian hàng) đã thu hút được lượng lớn du khách đến tham quan và mua sách.
Bàn ghế quán cà phê bày ra đường nội khu công viên tại Đường sách Vũng Tàu.
Trao đổi với Người Đưa Tin, đại diện UBND phường 1, Tp.Vũng Tàu cho biết, do kinh doanh ế ẩm nên nhiều đơn vị không đủ khả năng duy trì cửa hàng tại đường sách. Hiện nay, Đường sách Vũng Tàu chỉ còn 2 gian sách của Nhà xuất bản Trẻ và Kim Đồng hoạt động, nhưng lượng khách tham quan cũng như mua sách rất hạn chế, chủ yếu tập trung vào cuối tuần.
Để khuyến khích văn hóa đọc, các quầy sách chủ động sắp xếp chỗ ngồi và để sách tại các kệ miễn phí bên ngoài cửa hàng nhưng vẫn không thu hút được khách đến đọc và tham quan.
Ngoài ra, Ban Quản lý đường sách và các đơn vị của Tp.Vũng Tàu còn đưa các hoạt động như tổ chức trại hè, trưng bày triển lãm ảnh nghệ thuật, đón giáng sinh, chào năm mới, hội thi, chương trình ngoại khóa… nhằm thu hút khách tham quan đọc và mua sách tại đường sách nhưng vẫn không hiệu quả.
Từ cuối năm 2019, cơ quan chức năng đã ghi nhận tình hình đường sách "biến tướng" trở thành những gian hàng đang hoạt động kinh doanh dịch vụ cà phê, kem, tô tượng, câu cá... và để bàn ghế, dù lấn chiếm lối đi bị người dân phản ánh về phường. Trước thực trạng này, UBND phường 1 đã có văn bản đề xuất UBND Tp.Vũng Tàu chấm dứt phương án thí điểm Đường sách Vũng Tàu.
Ông Vũ Hồng Thuấn, Phó Chủ tịch UBND Tp.Vũng Tàu cho hay, chính quyền địa phương đang làm việc với Công ty CP Ngôi sao biển Sài Gòn để tháo dỡ toàn bộ vật kiến trúc, trả lại mặt bằng hiện trạng ban đầu.
Cũng theo lãnh đạo UBND Tp.Vũng Tàu, từ khi hoạt động thí điểm (năm 2018) cho đến nay, Công ty CP Ngôi sao biển Sài Gòn vẫn chưa đóng tiền sử dụng đất. Do đó, UBND Tp.Vũng Tàu kiến nghị UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao ngành thuế xác định và truy thu tiền sử dụng đất đối với công ty nộp ngân sách theo quy định.
Đổi doanh nghiệp đầu tư theo quy hoạch mới
Theo phân tích của chị Song Khê, đại diện gian hàng NXB Trẻ ở Đường sách Vũng Tàu, thực trạng vắng khách ở Đường sách Vũng Tàu có nhiều lý do khách quan lẫn chủ quan. Chẳng hạn không gian đường sách có cách thiết kế không hợp lý. Đường sách nằm trên đường Ba Cu, một đầu tiếp giáp đường Quang Trung (biển Bãi Trước), một đầu giáp đường Lê Lợi (công viên).
“Mỗi gian hàng có hai cửa, cửa chính hướng ra đường Bacu, cửa phụ quay ra công viên, trong khi dòng người lại chủ yếu đi từ công viên (cửa phụ) vào, thành ra người bán hàng quay lưng lại với khách”, chị Khê nêu ý kiến.
Phía NXB Trẻ cũng nhận xét, gần đây, các gian hàng bắt đầu điều chỉnh lại thiết kế để mở cửa đón đúng dòng khách. Tuy nhiên, vì là tự phát, thiếu thiết kế chuyên nghiệp nên những thứ từng đẹp đẽ đang dần cũ mòn, những thứ mới mọc ra tuy có nét riêng, nhưng chưa hòa nhịp với tổng thể. Lượt khách đến tham quan và mua sắm quá ít nên người bán không muốn đầu tư thêm, các gian hàng cũng thiếu hẳn sự cạnh tranh, ít nhân viên nên chẳng ai buồn dụng công trang trí.
Trong khi sân khấu của Đường sách Tp.HCM được bố trí giữa lòng đường sách, thì sân khấu Đường sách Vũng Tàu lại được đặt ở một đầu công viên, xung quanh là bãi xe, khu vui chơi trẻ em, quán cà phê. Mỗi lần có sự kiện tại sân khấu là đám đông tụ hết về đây, bên trong đường sách đã vắng lại càng thêm vắng, chỉ các hàng giải khát gần sân khấu là đặc ken người.
Đường sách Vũng Tàu chưa hoạt động hiệu quả như kỳ vọng.
Ông Trương Quang Hòa, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Ngôi sao biển Sài Gòn (chủ đầu tư Đường sách Vũng Tàu) cho biết, số tiền thuê đất công ty còn nợ khoảng 2,5 tỷ đồng.
Từ tháng 5/2023, Công ty TNHH Ngôi sao biển Sài Gòn có văn bản đề xuất được điều chỉnh thiết kế, sắp xếp lại Đường sách Vũng Tàu cũng như chuyển giao dự án cho công ty mới (Công ty CP Ngôi sao biển trung tâm Sài Gòn).
“Sau khi được chuyển giao, chủ mới của đường sách sẽ thực hiện các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Về khoản tiền nợ 5 năm tiền thuê đất, công ty sẽ trả năm đợt, mỗi năm một đợt”, ông Hòa nói.
Phản hồi đề xuất của doanh nghiệp, đại diện UBND Tp.Vũng Tàu cho biết, sau khi quy hoạch phân khu Nam Vũng Tàu được phê duyệt, Tp.Vũng Tàu sẽ tổ chức thực hiện dự án công viên tri thức có bố trí các không gian sách để phát triển văn hóa đọc, tại khu đất ở đường Thống Nhất.
Khi đó, nếu doanh nghiệp có tâm huyết và đề xuất được giải pháp hiệu quả sẽ xem xét việc tiếp tục thực hiện dự án công viên sách tại khu đất này.
