Năm 2025, lần đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp THPT Chương trình GDPT 2018 sẽ được diễn ra. Nhằm giúp các nhà trường, giáo viên, học sinh chủ động trong hoạt động ôn tập, dạy và học, vừa qua, Bộ GD&ĐT đã công bố thông tin công bố đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm sau.
Đề thi thay đổi theo hướng "thách thức" thí sinh
Trước những đổi mới của đề thi, trao đổi với Người Đưa Tin, ông Trần Mạnh Tùng – Giáo viên Toán tại Hà Nội đánh giá: "Đối với môn Toán, dễ dàng nhận thấy ngay sự khác biệt rõ rệt so với trước đây đó là đề phân hóa mạnh và rất thách thức với thí sinh. Nếu giữ mức độ đề thi như thế này thì trong vài năm tới, điểm thi sẽ giảm mạnh".
Đồng thời, theo thầy giáo đây cũng là hướng thay đổi tích cực, đúng với mục tiêu của chương trình mới là giáo dục định hướng phát triển năng lực học sinh. Đề thi dạng này cũng sẽ tác động trở lại, làm thay đổi tích cực cách dạy và cách học trong thời gian tới.
Đề thi tham khảo môn Toán có nhiều điểm mới, khi toàn bộ đề không có bài chứa tham số. Cùng với đó, không có hàm số hợp là dạng khó của những năm trước, đề thi có phần thống kê, xác suất có điều kiện. Đặc biệt, xuất hiện nhiều bài toán thực tế, giảm sự tính toán phức tạp và tăng phần tư duy, phân tích để giải quyết vấn đề.
Cấu trúc đề thi mới gồm 3 phần: Phần I (3 điểm): Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn gồm 12 câu hỏi ở mức độ nhận biết và thông hiểu. Đây là phần dễ nhất của đề thi, tạo điều kiện lấy điểm cho phần lớn học sinh.
Phần II (4 điểm): Câu trắc nghiệm đúng sai gồm 4 câu, mỗi câu 4 ý và được sắp xếp tăng dần độ khó từ cấp độ nhận biết – thông hiểu – vận dụng.
Phần III (3 điểm): Câu trắc nghiệm trả lời ngắn gồm 6 câu ở cấp độ vận dụng. Đây là phần khó nhất của đề thi.
Nói về sự phân hoá, ông Trần Mạnh Tùng cho hay: "Phần nhận biết, thông hiểu chỉ chiếm 60%, còn lại 40% là mức độ vận dụng. Với đề thi này, học sinh trung bình đạt 5 – 6 điểm, các em khá sẽ đạt khoảng 6 – 7 điểm, còn học sinh giỏi trong khoảng 7 – 8 điểm. Để đạt từ 9 điểm trở lên học sinh cần nắm chắc kiến thức, có khả năng phân tích, tư duy tốt và kĩ năng tính toán nhanh".
Cũng theo thầy giáo, một trong những thách thức lớn nhất của đề thi là có đến 50% các bài toán liên qua đến thực tế, phần này chiếm 5 điểm. Đây là điểm nhấn của chương trình mới nhằm gắn môn Toán với thực tiễn, song học sinh vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn do cả cách dạy và học chưa phù hợp.
Trước những thay đổi trên, ông Tùng cho rằng học sinh cần học chắc kiến thức nền tảng, hiểu bản chất vấn đề.
"Các em nên tăng cường liên hệ với các môn học khác và thực tế. Đồng thời, rèn kỹ năng đọc đề, phân tích đề và lên phương án giải quyết vấn đề, trang bị những kỹ năng tính toán nhanh và chính xác. Cuối cùng, không ngừng luyện tập, giải toán, làm đề với đa dạng các nội dung mới có thể có kết quả tốt nhất", ông Trần Mạnh Tùng bày tỏ.
Trường đại học có thể làm căn cứ xét tuyển
Cũng đồng quan điểm đề thi minh họa đã có nhiều thay đổi lớn, ông Vũ Khắc Ngọc - Giáo viên luyện thi môn Hóa nhiều năm nhận thấy đề thi đã có nhiều sự chuyển biến và phân hóa tốt. Chính sự thay đổi này giúp các trường đại học, cao đẳng hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT 2025 để xét tuyển.
Ông Vũ Khắc Ngọc cho hay: "Qua phân tích đề minh hoạ, tôi cảm nhận sự tiến bộ của đề thi tốt nghiệp còn lớn hơn đề thi đánh giá năng lực của các trường đại học hiện nay, với mức độ phân hóa cũng rất tốt".
Mặc dù có độ tin cậy, mức độ đánh giá cao hơn so với đề thi trước kia, tuy nhiên ông Ngọc cho rằng chưa thể dự đoán được, liệu sẽ có xu hướng các trường đại học quay trở lại sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT nhiều hơn và thu hẹp các kỳ thi riêng.
"Vẫn còn nhiều ẩn số, phải chờ đến đầu năm sau mới có thể biết, bởi vì còn phụ thuộc vào đánh giá của các trường về nguồn tuyển. Các trường đại học hiện nay, phần lớn tự chủ tài chính vì vậy sẽ phải tính toán phương án làm sao đảm bảo mục tiêu vừa tuyển đủ, vừa tuyển đúng", ông Vũ Khắc Ngọc bày tỏ.
Trước mắt, một điều có thể khẳng định với cách ra đề như vậy sẽ thay đổi tích cực quá trình dạy và học. Theo ông Vũ Khắc Ngọc, trên thời tế, Chương trình GDPT 2018 được triển khai vẫn còn nhiều dấu ấn của chương trình cũ. Người dạy vẫn chủ yếu truyền đạt kiến thức, ôn thi theo lối mòn trước kia. Vì vậy, với đề thi tham khảo mới sẽ khiến một bộ phận học sinh và giáo viên bất ngờ và lo lắng.
Mặc dù vậy, đề thi minh họa cũng sẽ là "kim chỉ nam" định hướng dạy và học, đặc biệt là thay đổi các bài thi khác như thi vào lớp 10 THPT, thi học sinh giỏi,…
Trước đó, Bộ GD&ĐT đánh giá đề thi tham khảo bảo đảm đúng quy định về cấu trúc, định dạng đề thi Kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 đã được Bộ GD&ĐT công bố, đồng thời bám sát Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và chủ yếu là lớp 12.
So với những năm trước, năm nay đề thi tham khảo được công bố sớm hơn gần 5 tháng; qua đó, giúp nhà trường, giáo viên, học sinh chủ động trong quá trình dạy, học và ôn tập chuẩn bị cho Kỳ thi để đạt nhiều mục tiêu đề ra như phướng án Bộ GD&ĐT đã công bố.