143 dự án chậm tiến độ, chậm giải ngân
Thông tin từ UBND tỉnh Thanh Hóa, năm 2025, Chính phủ giao chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế cho địa phương này là 11%. Đến ngày 6/8/2025, giá trị giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 (bao gồm cả vốn năm 2024 kéo dài sang năm 2025) của tỉnh Thanh Hóa đạt 7.340,8 tỷ đồng, bằng 47,9% kế hoạch.
Hiện nay có nhiều dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh chậm giải ngân, chậm tiến độ, một trong những nguyên nhân chính do tình trạng khan hiếm và giá vật liệu xây dựng tăng cao. Thống kê, đến ngày 16/8/2025, tổng số công trình, dự án thiếu nguồn vật liệu để thi công trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa là 143 dự án, với nhu cầu cụ thể: đất san lấp khoảng 10 triệu m3, cát xây dựng khoảng 1,62 triệu m3, đá khoảng 1,83 triệu m3. Trong đó, có 29 dự án trọng điểm chậm tiến độ do thiếu vật liệu, cụ thể: đất san lấp: 7,455 triệu m3; cát xây dựng khoảng 1,141 triệu m3; đá khoảng 805.000m3.
Dự án Đầu tư xây dựng Tuyến đường bộ ven biển đoạn Hoằng Hóa - Sầm Sơn và đoạn Quảng Xương - Tĩnh Gia (Thanh Hóa) chậm tiến độ.
Thời gian qua, các doanh nghiệp, chủ các mỏ khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa tổ chức khai thác hết sức hạn chế, dẫn đến tình trạng nguyên vật liệu khan hiếm, nguồn cung không đảm bảo và giá cả tăng cao. Tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện tổng kiểm tra, rà soát các mỏ vật liệu trên địa bàn tỉnh để đảm bảo việc cấp phép, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, các cơ quan chức năng đã đẩy mạnh việc điều tra, khởi tố, xử lý một số chủ mỏ khoáng sản có vi phạm, nên từ tháng 9/2024 đến nay có nhiều mỏ vật liệu bị dừng hoặc chủ mỏ chủ động dừng khai thác.
Qua rà soát, hiện tại chỉ có 10/52 mỏ đất được cấp phép đang hoạt động với tổng công suất là 2,173 triệu m3/năm; 3/29 mỏ cát được cấp phép đang hoạt động với tổng công suất là 0,095 triệu m3/năm.
Tổng nhu cầu về vật liệu xây dựng cho các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh (chưa tính đến nhu cầu xây dựng dân sinh, sử dụng đá làm cát nghiền) rất lớn. Cụ thể, năm 2025 nhu cầu đất san lấp 33,27 triệu m3, cát xây dựng 5,49 triệu m3, đá xây dựng 8,43 triệu m3. Giai đoạn 2026-2030 nhu cầu đất san lấp 151,33 triệu m3, cát xây dựng 27,45 triệu m3, đá xây dựng 100,2 triệu m3.
Với số lượng mỏ đất san lấp còn lại đang hoạt động chỉ đáp ứng được khoảng 6,53%, cát xây dựng đáp ứng được khoảng 1,73% so với nhu cầu, dẫn đến tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng nghiêm trọng, giá vật liệu xây dựng tăng đột biến, đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh, có nguy cơ ảnh hưởng đến việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng năm 2025 của tỉnh Thanh Hóa.
Tỉnh Thanh Hóa đã thành lập Tổ công tác giải quyết khó khăn, vướng mắc trong hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh.
Thanh Hóa xin cơ chế đặc thù từ Thủ tướng
Thanh Hóa có 557 mỏ khoáng sản được quy hoạch làm vật liệu xây dựng thông thường, nhưng để thực hiện cấp phép các mỏ mới theo quy hoạch thì cần thời gian do phải thực hiện các trình tự, thủ tục theo đúng quy định của pháp luật về khoáng sản, đầu tư, đất đai, môi trường. Mặt khác, việc nâng công suất đối với các mỏ có đủ điều kiện để giải quyết nhu cầu trước mắt không thể làm hạ nhiệt ngay tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng trong những tháng cuối năm 2025.
Khan hiếm đất san lấp, vật liệu xây dựng khiến 143 dự án chấm tiến độ, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ xin cơ chế đặc thù.
Để giải quyết khó khăn về nguồn cung đất san lấp, vật liệu xây dựng, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản 13826/UBND-CNXDKH đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, trước mắt có cơ chế đặc thù.
Cụ thể, đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép việc khai thác khoáng sản nhóm IV để phục vụ các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đang có nhu cầu lớn về vật liệu xây dựng (có danh mục 29 dự án trọng điểm kèm theo) và các dự án tái định cư chuẩn bị cho GPMB dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam được áp dụng theo nguyên tắc cấp Giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV quy định tại điểm d khoản 2 Điều 73 của Luật Địa chất và khoáng sản.
Cho phép việc thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm III, khai thác khoáng sản nhóm IV để phục vụ thi công các công trình, dự án trọng điểm không phải thực hiện thủ tục quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư; không phải căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất hằng năm, không phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất; không phải thực hiện thủ tục thẩm định và phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường, đăng ký môi trường; không phải căn cứ vào phương án quản lý về địa chất, khoáng sản quy định tại khoản 2 Điều 12 Luật Địa chất và khoáng sản.
Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh giấy phép khai thác khoáng sản để nâng công suất khai thác khoáng sản nhóm III làm vật liệu xây dựng thông thường, khoáng sản nhóm IV đối với các mỏ khoáng sản đã có giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực để phục vụ cho các công trình, dự án.
