May mắn thoát chết sau khi... mất trinh
Ấn tượng về cô bé Kainat Soomro là chiếc khăn nhiều màu trên đầu của phụ nữ Pakistan từ xưa đến nay. Cô gái 17 tuổi từng bị bắt cóc và hiếp dâm tập thể - điều bị coi là đáng hổ thẹn với gia đình đã phải đối mặt với mối đe dọa mới: cái chết danh dự theo truyền thống ở đây, như kết cục bi thảm của bất kỳ cô gái nào lỡ mất tân trước đám cưới.
May mắn tạm thoát “cái chết danh dự”, Kainat đã tham gia vào cuộc đấu tranh đòi công lý ở khắp các tòa án Pakistan – một hành động được xem là quá bạo gan đối với phụ nữ ở mọi lứa tuổi ở đất nước này, chứ chưa nói đến một thiếu nữ đang trưởng thành. Cô gái hiện đang phải đấu tranh đòi công lý sau vụ hãm hiếp mà cô khẳng định đã xảy ra cách đây 4 năm (khi ấy cô mới 13 tuổi) mở Mehar – một thị trấn nhỏ thuộc Pakistan.
“Hôm đó khi đang trên đường đi bộ từ trường về nhà, cháu tạt qua một cửa hàng mua đồ chơi cho cháu gái mình. Khi cháu đang mải mê tìm xem có món đồ nào ưng ý không thì bị một gã dùng khăn tay bịt chặt lấy mũi. Cháu bất tỉnh ngay sau đó và bị bắt cóc. Rồi 4 kẻ thuộc cùng một băng đảng đã cướng hiếp cháu”, Kainat run run kể lại.
Với giọng dứt khoát, Kainat không ngừng nhấn mạnh: “Cháu muốn công lý phải được thực thi. Công lý phải chiến thắng hủ tục lạc hậu dã man. Biết là vô cùng gian khó, thậm chí phải đánh đổi cả tính mạng, nhưng cháu sẽ tiếp tục chiến đáu đến cùng. Cháu sẽ không dừng lại tới tận khi đạt được điều đó".
Kainat Soomro
Tuy nhiên trong lời khai với cơ quan nhân quyền quốc gia và báo giới, Kainat không cho biết làm sao cô có thể thoát khỏi tổ quỷ ấy. Cô bé chỉ cho hay sau 3 ngày, cuối cùng cô cũng thoát khỏi vòng vây của bọn chúng.
Theo luật truyền thống không thể dung thứ
Các trưởng lão bộ tôc nơi cô sinh sống đã tuyên bố người phụ nữ này mất trinh tiết khi chưa kết hôn. Tại Pakistan, những trường hợp như Kainat đều có nguy cơ phải trả giá cho điều đó bằng chính mạng sống của mình. Abdul Hai – một nhân viên kỳ cựu thuộc Ủy ban nhân quyền Pakistan cho biết: “Đó là vấn đề thuộc về danh dự mà các vị lãnh đạo ở đây gọi là jirga. Họ tuyên bố rằng những phụ nữ như vậy nên bị xử tử. Các hành động bạo lực như thế thường được gọi là những cái chết danh dự”.
Hủ tục kinh khủng này tồn tại rất lâu đời ở Pakistan cũng như nhiều nước Hồi giáo khác như Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập – nơi đàn ông có quyền hạn tuyệt đối, còn phụ nữ bị xem như nô lệ trong gia đình. Hủ tục không tồn tại trong luật Hồi giáo nhưng vẫn dai dẳng trong xã hội. Ủy ban nhân quyền Pakistan cho biết, trong hai năm 2002-2003, hơn 850 phụ nữ đã bị chính người thân của mình giết chết tại Punjab, tỉnh đông dân nhất Pakistan.
Trong năm 2009, khoảng 46% các trường hợp phụ nữ tử vong đều là do họ chọn lấy cái chết danh dự. Các chuyên gia cho rằng số phụ nữ bị ép “chết danh dự” ở Pakistan trên thực tế còn cao hơn rất nhiều.
Xã hội Pakistan không thể dung thứ quan hệ tình dục trước hôn nhân. Phụ nữ mắc phải tội này sẽ bị chính quyền bắt giam chờ ngày xét xử như tội phạm, dưới sự giám sát của một ‘hội đồng’ chuyên trách xét xử các vụ này. Điều đáng nói ở đây, người tố cáo tội “danh tiết’ của những cô gái này không ai khác chính là bố hoặc anh trai của nạn nhân. Tại trại giam, họ phải đọc kinh Koran nhằm rửa tội, may thêu và hình thức giải trí duy nhất là xem ti vi. Tuy nhiên thực tế nhiều nạn nhan bị xử “nội bộ” trước khi sự việc đưa ra chính quyền. Họ làm như vậy vì danh dự và gia phong gia đình.
Cả gia đình bạo gan che chở cho kẻ bôi nhọ danh dự
Tuy nhiên với trường hợp Kainat, cả gia đình đã dũng cảm bước qua hủ tục truyền thống của dân tộc mình. Họ đã không giết chết Kainat. Trái lại nỗ lực che chở giúp cô bé đòi công lý.
Cuộc chiến đòi công lý và danh dự của gia đình Kainat
Cô gái 17 tuổi chia sẻ: “Đó là truyền thống rồi, nhưng nếu gia đình người phụ nữ không chấp nhận điều này thì cái chết danh dự sẽ không xảy ra. Bố tôi, anh tôi và mẹ tôi đã không chấp nhận điều đó”. Theo ông Abdul Hai, Kainat là người may mắn: “Thường thì người phụ nữ hoặc cô gái đó sẽ bị giết chết. Hơn 70% các nạn nhân bị sát hại là phụ nữ trong khi chỉ 30% nam giới phải chấp nhận cái chết danh dự kể trên”.
Hình ảnh người cha Kainat ngồi cạnh nhẹ ngàng vuốt tóc an ủi con là vô cùng hiếm hoi. Không những thế, ông còn mạnh dạn lên tiếng rằng bản thân từng nhiều lần cố gắng để những kẻ bị cáo buộc đã hiếp Kainat bị tống giam, đòi lại sự công bằng và phẩm giá cho cô con gái đáng thương. Tuy nhiên cảnh sát ở đây dường như không đứng về phía cha con ông. Bởi phong tục truyền thống, dù là hủ tục thì vẫn phải được thi hành.
Chính sự liều lĩnh đi ngược lại phong tục truyền thống đa đẩy cả gia đình cô vào nỗi sợ phải đánh đổi bằng chính mạng sống của cả nhà. Ngôi nhà mới của họ ở Karachi từng bị tấn công nhiều lần, họ phải sống dựa vào thực phẩm cứu trợ của các tổ chức từ thiện. “Nhiều đêm chúng tôi đói meo, nhưng không dám tự do đi lại. Cái chết luôn rình rập. Bị trúng đạn, dao đâm, bị ném vỡ đầu… tất cả đều có thể xảy ra”, chị gái Kainat cho hay. Tuy nhiên với họ, quyết tâm đi tìm công lý cho Kainat mới là danh dự thật dự chứ không phải cái chết theo hủ tục lạc hậu kia.
Quyết đi tìm công lý
Một thẩm phán địa phương cho hay, nếu chỉ dựa trên lời khai thì chưa đủ các bằng chứng xác thực chứng tỏ Kainat bị hãm hiếp. Một trở ngại nữa là cảnh sát hiếm khi tin chuyện một cô gái bị hãm hiếp nên tang vật thường không được lưu lại. Nếu không có các xét nghiệm y tế để chứng thực lời khai thì chẳng ai tin chuyện của Kainat. Mặc dù vậy, cô gái vẫn cứng cỏi: “Nếu tòa án địa phương không tin tôi, tôi cũng sẽ không từ bỏ. Tôi sẽ đưa vụ này ra Tòa án tối cao Pakistan bằng mọi cách”.
Nếu như Kainat chiến thắng thì các Hiệp hội bảo vệ quyền phụ nữ ở Pakistan có thể gây sức ép với Nghị viện nhằm xóa bỏ cái chết vì trinh tiết của thiếu nữ… Tuy nhiên việc thay đổi nhận thức của người dân vẫn vô cùng khó khăn.
Câu chuyện của Kainat mang thông điệp hi vọng cho nhiều người, nhưng đáng buồn thay cũng có không ít người coi đó là một sự bôi nhọ danh dự.
Hạ Hòa
