Thú chơi “vương quyền”
Vì nó không chỉ giết chết một con bò trong tầm ngắm vài giây mà giống cá này có thể tấn công cả những chú chim đang bay dật dờ trên sông nước ở độ cao lên đến 2m.
Vài năm gần đây, dân chơi cá cảnh Việt đang "tít mắt" vì loài "thuỷ quái" có tên thuần Việt là cá hải tượng, nguồn gốc tại Nam Mỹ. Được biết, đây là loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới, sống tại vùng Nam Mỹ và một thời là nỗi ám ảnh của những người đi thám hiểm tới những vùng nước ngọt hẻo lánh hay rừng ngập nước ở thượng nguồn sông Amazon.
Một con cá hải tượng ở Việt Nam được thổi phồng giá tới 1,5 tỷ đồng.
GS. TS Mai Định Yên, nhà nghiên cứu về cá nước ngọt hàng đầu Việt Nam chia sẻ với PV về giống cá khổng lồ này. Theo ông Yên, giống cá này có tên quốc tế là Arapaima gigas. Đây là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất trên thế giới được phát hiện vào năm 1829 bởi một nhà sinh vật học người Thụy Sỹ. Cá hải tượng có thể đạt đến độ dài hơn 2m, thậm chí còn có những con dài hơn 2,5m với trọng lượng trung bình lên tới 1.000kg, thậm chí đã từng phát hiện có con dài tới 4m nặng 2.000kg. Việc giống cá này khi trưởng thành có thể "xơi" một con bò trưởng thành là chuyện bình thường, do đó loài cá này sống trong tự nhiên là mối đe doạ rất nguy hiểm đối với nhiều loài sinh vật khác. Hiện nay, giống cá này trong tự nhiên đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, bởi do sự săn bắt của con người.
Khi hỏi về niềm đam mê chơi cá hải tượng nhiều dân chơi đã bày tỏ lý do thu hút họ đổ tiền ra nuôi loài cá này, đó chính là nằm ở vẻ ngoài to lớn và sự hung dữ của loài cá này. Anh Nguyễn Quốc An (ở Long Biên Hà Nội) một tay "nghiền" cá cảnh cho rằng, đây là niềm đam mê của những người thích cảm giác mạnh. Từ lâu giống cá này trở thành thú tiêu khiển đối với những đại gia ở Hồng Kông, Ma Cao gần đây, đại gia Việt Nam mới rộ lên thú chơi này.
Theo anh An, người Hoa quan niệm, khi nuôi cá đúng cách, cá sẽ tạo màu đẹp và mang lại may mắn, tài lộc cho gia chủ. Tuy nhiên, để có màu sắc ưng ý, việc nuôi cá cần phải công phu, thông thường những chú cá trên, khi đạt đến chiều dài 1,5m mới bắt đầu tạo màu. Màu sắc lấp lánh của cá đẹp đến đâu, phụ thuộc vào bàn tay chăm sóc và sự am hiểu về tập tính của loài cá này. Thậm chí riêng việc tạo màu cho cá hải tượng cần đòi hỏi rất nhiều tiền để đầu tư dàn đèn nhiều màu, thậm chí phải thuê chuyên gia đến thiết kế ánh sáng để tạo màu cá phù hợp với phong thuỷ và mạng của gia chủ. Chi phí cho riêng bể cá lên tới tiền tỷ vì cần to, cao và áp kính chịu lực.
Ở nước ta, gần đây, nhiều đại gia đã "mạnh tay" chi tiền tỷ để nuôi giống cá này. Đón nhận được xu thế trên, nhiều chủ trang trại ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh miền Tây đang đua nhau mở trang trại nuôi, tạo giống để cung cấp cho thị trường. Tuy nhiên, theo anh An, ở nước ta nhu cầu này không cao, chỉ số ít người đam mê và có đủ tiền để theo đuổi loài thuỷ quái, bởi chi phí quá lớn.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, khi đạt đến độ 100kg, thì giống cá trên một ngày tiêu tốn 5kg thức ăn. Chúng thích ăn các loại cá nước ngọt như trắm cỏ, cá chép, cá trôi...
GS.TS Mai Định Yên, nguyên Phó chủ tịch hội Sinh thái học Việt Nam.
Và nguy cơ xâm thực!?
Cần phải theo dõi sát sao Giáo sư Mai Định Yên cho biết, trên thế giới từng ghi nhận tác động có hại của giống cá này đối với môi trường sinh thái. Và, việc này xảy ra ở Nam Mỹ quê hương của giống cá trên. Dù vậy, GS Yên vẫn khuyên, nên theo dõi sát sao và đừng chủ quan trước những sinh vật ngoại lai khi nhập vào Việt Nam. |
PV báo ĐS&PL dạo quanh một số nơi chuyên kinh doanh cá cảnh để khảo sát giá giống cá hải tượng. Tại chợ Mơ (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) hay các quầy hàng bán cá cảnh trên đường Hoàng Hoa Thám (Ba Đình, Hà Nội), chúng tôi bắt gặp một số quầy hàng bán giống cá này. Theo khảo sát, những cặp đôi cá hải tượng đang bơi trong bể kính dài chừng 35cm, toàn thân màu xám đen, phía gần đuôi và vây đuôi có vài đốm đỏ (đỏ đậm) to bằng hạt đậu xanh, có giá từ 3 đến 4 triệu đồng một cặp.
Chuyên gia về cá nước ngọt, Nguyễn Văn Thuỷ - bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Đa phần giống cá được bày bán không phải là giống cá hải tượng thuần chủng. Chúng chỉ là những loài được lai nuôi nhân tạo. Thực tế giống cá thuần chủng gốc Nam Mỹ giờ đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, nằm trong sách đỏ cần được bảo vệ khẩn cấp. Do đó, việc quảng cáo giống cá hải tượng gốc Nam Mỹ của nhiều chủ quầy hàng kinh doanh hiện nay không đúng với thực tế.
Anh Nguyễn Văn Đông ở Hoàng Mai, Hà Nội cho rằng, ngoài việc quảng cáo là giống cá được nhập từ Nam Mỹ về thì việc thần thánh hoá loài cá này cũng là một cách để trục lợi. Ở Việt Nam và nhiều nước trong khu vực xem đây là loài cá rồng, chính vì vậy nó được xem là một sinh vật thiêng liêng, có thể đem đến tài lộc cho chủ. Thậm chí, khi chết, giống cá này không nên ăn vì điều đó sẽ mang đến tai họa cho chủ mà phải đem chôn cũng khiến nhiều người tin và sẵn sàng bỏ tiền để được nuôi loài thuỷ quái này.
Anh Đông cho rằng, mới đây có tin, một con các hải tượng nặng 80kg giá trên 1 tỷ đồng khiến anh nực cười bởi cách làm giá quá lộ liễu. Theo anh Đông, loài hải tượng thuần chủng mới mong có giá đắt cắt cổ như thế chứ loại lai tạo hiện nhan nhản. Theo lập luận của anh Đông, "so với những loài cá nước ngọt khác, cá hải tượng hiện nay bán trên thị trường rất mau lớn. Sau một năm tuổi, nó nặng tới 4 đến 5kg. Cá từ 4 đến 5 năm tuổi có thể đạt đến gần 100kg và có thể sinh sản, mỗi lứa có thể đẻ tới 180.000 trứng. Do đó, nguồn cung cấp giống cá này không bao giờ cạn. Thực tế, chi phí nuôi giống cá này mới đắt, người chơi vì niềm đam mê giống cá này bỏ tiền đầu tư rất tốn kém chứ bản thân loài này không thể có mức giá trên. Anh Đông nhận định rằng, "trong vài năm nữa, giống cá này sẽ mất giá, nguy cơ "tống" ra môi trường là rất cao. Vì không ai chịu nổi chi phí nuôi loài thuỷ quái có lối sống vương giả này".
Trong quá trình tìm hiểu giống cá này, PV báo ĐS&PL đã phỏng vấn GS.TS Mai Định Yên, nguyên Phó chủ tịch hội Sinh thái học Việt Nam về việc cá hải tượng có thể phá hoại môi trường, nếu được thả vào môi trường sống tự nhiên. Vị GS này cho rằng, ở Việt Nam đã từng ghi nhận cá hải tượng đã bị thả ra tự nhiên trên sông Đồng Nai.
Như Hải