Thu ngân sách hàng chục nghìn tỷ đồng liên quan vi phạm thương mại

Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng 21/8, ĐBQH Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Theo đại biểu, trong báo cáo số 4140 của Tổng thư ký Quốc hội có đánh giá hiệu quả của công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả vẫn chưa được như mong muốn.

Tình trạng hàng giả, hàng lậu không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi. Thủ đoạn ngày càng tinh vi, có hệ thống và gần đây thực sự chủ yếu xuất hiện nhiều trên không gian mạng.

Với thực trạng trên, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết giải pháp về chế tài xử phạt như thế nào để đủ sức răn đe đối với các trường hợp vi phạm về xuất xứ hàng hóa và lộ trình thực hiện ra sao?

Trả lời câu hỏi, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trong kinh tế thị trường, việc phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, buôn lậu hàng giả, hàng kém chất lượng là rất quan trọng, nhất là trong môi tường thương mại điện tử.

Thời gian qua, để nâng cao hiệu quả công tác này, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan đã tham mưu cấp có thẩm quyền để ban hành nhiều cơ chế, chính sách để khắc phục tình trạng này, điển hình là tham mưu ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Đề án chống hàng giả, kém chất lượng, sửa đổi, bổ sung những quy định xử phạt trong thương mại truyền thống và thương mại điện tử.

Đồng thời, triển khai cơ chế tiếp nhận và xử lý thông tin qua Cổng thông tin quản lý thương mại điện tử và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng – đây là Cổng điện tử quốc gia tại Cục Thương mại điện tử, kinh tế số (Bộ Công Thương).

Ngoài ra, phối hợp tốt với các lực lượng trong phòng chống gian lận thương mại của các địa phương, yêu cầu các website rà soát để ngăn chặn, bóc gỡ hàng ngàn gian hàng giả, hàng kém chất lượng; tăng cường hơn nữa truyền thông để hướng dẫn người tiêu dùng.

Xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ thông tin với các cơ quan liên quan (công an, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng)…

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, với những biện pháp đó đã xử lý hàng chục nghìn trường hợp vi phạm và thu về ngân sách Nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng liên quan đến hành vi vi phạm gian lận thương mại.

Về giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu rõ, Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung để xử phạt những hành vi vi phạm trong thương mại điện tử và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;

Triển khai thực hiện hiệu quả Đề án phòng chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng mà Chính phủ đã ban hành;

Tăng cường tốt hơn việc xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan có liên quan (gồm Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước) để xử lý chống hàng giả, hàng kém chất lượng và chống thất thu thuế;

Nâng cao hiệu quả Cổng thông tin điện tử tiếp nhận và xử lý thông tin về vi phạm gian lận thương mại; đẩy mạnh công tác truyền thông để người tiêu dùng nâng cao hiểu biết và tự bảo vệ mình…

Quy trách nhiệm cho người đứng đầu

Tiếp tục chất vấn, đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh) nêu rõ, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu đang trở nên nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế trong nước, làm tổn hại đến doanh nghiệp chân chính và quyền lợi người tiêu dùng.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương làm rõ thêm và cho biết những giải pháp nào đã và đang triển khai để hướng tới xử lý triệt để vấn đề này?

Trả lời câu hỏi, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong nền kinh tế thị trường, gian lận thương mại là một đặc trưng. Do đó, đây là yêu cầu cao với Chính phủ và là thách thức rất lớn đối với các cơ quan quản lý.

Thời gian tới, việc đầu tiên phải làm là Bộ chủ quản và các Bộ, ngành hữu quan có trách nhiệm tham mưu cho Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về nội dung này, nhất là các cơ chế xử phạt các hành vi gian lận trong thương mại, kể cả thương mại truyền thống và thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, Bộ đã xử lý kịp thời, nghiêm minh những sai phạm, luân chuyển vị trí công tác, nâng cao hiệu quả công tác giám sát, thanh tra kiểm tra. Triển khai hiệu quả thực hiện đề án chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng.

Theo ông Nguyễn Hồng Diên, việc này không chỉ Bộ Công Thương mà chính quyền các địa phương, doanh nghiệp và người sản xuất cùng vào cuộc phối hợp các cơ quan chức năng cả trong và ngoài nước để xử lý. Vì đối với thương mại điện tử, nguồn hàng từ nước ngoài vào là rất lớn, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ các cơ quan chức năng.

Tiếp tục xây dựng và chia sẻ cơ sở dữ liệu đối với các cơ quan chức năng để giám sát tốt hoạt động kinh doanh trên môi trường điện tử; làm tốt thông tin truyền thông để người dân tự bảo vệ mình trong môi trường kinh doanh hiện nay.

Tham gia chất vấn, đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Quảng Nam) cho biết, theo Báo cáo số 318 ngày 14/6/2024 của Chính phủ, một trong những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý thị trường là một bộ phận cán bộ, công chức thiếu tinh thần trách nhiệm, cá biệt là có trường hợp bảo kê cho các hành vi vi phạm pháp luật.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết trách nhiệm của Bộ trưởng khi để xảy ra tình trạng bảo kê như báo cáo đã nêu? Giải pháp khắc phục tình trạng trên trong thời gian tới?

Về thông tin có một số bộ phận cán bộ quản lý thị trường bảo kê cho các hành vi sai phạm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết cán bộ quản lý thị trường có thẩm quyền, có trách nhiệm quyết định việc xử phạt hay không.

Do tính chất này nên ngành công thương thường xuyên luân chuyển vị trí này và quy trách nhiệm cho người đứng đầu, tiếp tục sửa đổi các cơ chế, chính sách trong việc thanh tra, giám sát và xử lý những cá nhân vi phạm.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết ngành công thương sẽ tiếp tục làm tốt công tác giáo dục, quản lý và tiếp tục nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra sai phạm…