Mỹ đã chuẩn bị cho các cuộc đàm phán về hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân New START với Nga “vào ngày mai”, sẵn sàng cho các cuộc đàm phán về Ukraine chỉ trên cơ sở công thức do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất, và lo ngại về khả năng hỗ trợ quân sự của Trung Quốc cho Nga, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách các vấn đề chính trị Victoria Nuland nói với Phó Tổng biên tập TASS Yulia Sharifulina.
Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS hôm 24/2 đã công bố những điểm chính trong cuộc phỏng vấn.
Trong cuộc phỏng vấn, diễn ra thông qua liên kết video, bà Nuland được yêu cầu bình luận về các vấn đề cấp bách nhất trong chương trình nghị sự song phương Mỹ-Nga và quốc tế, bao gồm việc Nga đình chỉ hiệp ước New START, vụ phá hoại các đường ống Nord Stream và cách giải quyết cuộc khủng hoảng ở Ukraine.
Đàm phán về New START có thể bắt đầu ngay ngày mai
Trong Thông điệp Liên bang trước quốc hội lưỡng viện Nga hôm 21/2, Tổng thống Vladimir Putin cho biết Nga đang đình chỉ hiệp ước New START với Mỹ, nhưng không rút khỏi hiệp ước. Về vấn đề này, bà Nuland được hỏi liệu Washington có sẵn sàng quay lại đàm phán về hiệp ước mà không có những cáo buộc và điều kiện tiên quyết hay không.
“Chúng tôi sẵn sàng làm điều đó vào ngày mai nếu Liên bang Nga sẵn sàng. Và chúng tôi cũng sẵn sàng cho phép thanh tra”, nhà ngoại giao Mỹ trả lời.
Quang cảnh cuộc phỏng vấn trực tuyến của Phó Tổng biên tập TASS Yulia Sharifulina với Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách các vấn đề chính trị Victoria Nuland, công bố ngày 24/2/2023. Ảnh: TASS
Bà Nuland một lần nữa tuyên bố rằng Mỹ coi việc đình chỉ hiệp ước là một động thái vô trách nhiệm. “Washington và Moscow có trách nhiệm với thế giới trong việc giữ cho kho vũ khí hạt nhân của chúng ta được an toàn và bảo mật, và chúng ta nên làm công việc của mình”, bà Nuland nói.
“Mỹ đã sẵn sàng quay trở lại bàn đàm phán để đảm bảo thực hiện New START ngay từ đầu”, bà nhấn mạnh.
Ai đã cho nổ tung các đường ống Nord Stream?
Thứ trưởng Ngoại trưởng Mỹ cho biết, câu hỏi liệu nước bà có ủng hộ việc Nga tham gia điều tra vụ phá hoại đường ống Nord Stream 1 và 2 hay không nên được chuyển đến các nước châu Âu tham gia cuộc điều tra.
“Đó không phải là lựa chọn của chúng tôi. Đó là lựa chọn của các quốc gia có các đường ống này chạy qua. Vì vậy, việc Nga có tham gia (điều tra) hay không là quyết định của họ, không phải của chúng tôi”, nhà ngoại giao Mỹ nói.
Bà Nuland lưu ý rằng có một cuộc điều tra đang được tiến hành “bởi các bên, các quốc gia có các đường ống này chạy qua”. Bà nhấn mạnh: “Chúng ta sẽ biết khi cuộc điều tra hoàn tất, nhưng tôi muốn khẳng định rằng Mỹ không liên quan gì đến vụ nổ này. Không hề”.
Khí thoát ra từ một vụ rò rỉ trên đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 trong vùng đặc quyền kinh tế của Thụy Điển ở Biển Baltic, ngày 28/9/2022. Ảnh: CFP
Ai được lợi từ việc Nord Stream bị phá hoại?
Trong khi đó, Mỹ đang giúp châu Âu “rất nhiều” trong việc thay thế nguồn cung dầu và khí đốt của Nga, bà Nuland nói.
“Những gì chúng tôi đang làm với châu Âu - và nó đang diễn ra rất tốt - là giúp châu Âu thay thế dầu mỏ và khí đốt của Nga. Và như các vị thấy, họ không chỉ sống sót qua mùa đông mà còn chứng kiến lạm phát giảm và nhiều khó khăn được giảm bớt”, bà Nuland nói.
Vị quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố rằng Nga “đã hy sinh tất cả doanh thu” mà nước này từng thu được từ việc xuất khẩu dầu khí vào châu Âu.
Máy bay C-17 Globemaster III đang chở một chiếc trực thăng Mi-17 dùng để giao hàng viện trợ cho Ukraine, tại Căn cứ Không quân Davis-Monthan, bang Arizona, Mỹ, ngày 9/6/2022. Ảnh: Defense News
Công thức giải quyết xung đột ở Ukraine
Bà Nuland nói với TASS rằng Mỹ chỉ ủng hộ các cuộc đàm phán về Ukraine trên cơ sở “công thức hòa bình” gồm 10 điểm do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất.
“Phía Ukraine đã đưa ra một đề xuất hòa bình gồm 10 điểm. Phía Nga không có phản hồi nào về điều đó. Nếu các cuộc đàm phán hòa bình bắt đầu trên cơ sở công thức hòa bình chính đáng mà người Ukraine đã đưa ra. Rõ ràng là chúng tôi sẽ ủng hộ điều đó”, bà Nuland nói, trả lời câu hỏi liệu Mỹ có sẵn sàng đàm phán về Ukraine hay không.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ không trả lời câu hỏi liệu Washington có nghe thấy tuyên bố của Nga rằng các cuộc đàm phán chỉ có thể thực hiện được nếu Mỹ ngừng cung cấp vũ khí và Kiev ngừng bắn phá các thành phố do Nga kiểm soát.
“Những gì chúng tôi nói và những gì Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói một lần nữa ở Ba Lan là, nếu Nga ngừng chiến đấu, thì cuộc chiến sẽ kết thúc. Nếu Ukraine ngừng chiến đấu, thì Ukraine sẽ kết thúc”, bà Nuland nói.
Mỹ sẽ không ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine, vị quan chức Mỹ nói tiếp.
“Chừng nào Ukraine còn phải chiến đấu để tồn tại trước các cuộc tấn công của Nga, chừng đó chúng tôi vẫn sẽ hỗ trợ Ukraine có khả năng tự vệ và thiết lập lại chủ quyền, tự do, toàn vẹn lãnh thổ của mình”, bà Nuland nói khi trả lời câu hỏi liệu Mỹ có tiếp tục gửi vũ khí cho Ukraine hay không.
Tất cả các thiết bị quân sự phương Tây đang được chuyển giao cho Ukraine, sẽ bị phá hủy, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov nói với kênh truyền hình Nga Channel One hôm 16/2/2023. Ảnh: TASS
Khôi phục quan hệ Mỹ-Nga lành mạnh, ổn định quan hệ Mỹ-Trung
Mỹ tin rằng mối quan hệ lành mạnh giữa Moscow và Washington có thể được khôi phục sau khi cuộc xung đột ở Ukraine kết thúc, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Nuland nói với TASS.
“Tất cả những điều này (cuộc xung đột ở Ukraine) có thể dừng lại vào ngày mai nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh dừng lại”, bà nói. “Chúng ta sẽ có thể thiết lập lại các liên kết thương mại song phương lành mạnh, nhưng đó không phải là lựa chọn mà Tổng thống Nga đang đưa ra”, bà Nuland nói.
Khi được yêu cầu mô tả quan hệ với Trung Quốc, nhà ngoại giao Mỹ cho biết: “Chúng tôi đang lo ngại liệu Trung Quốc có giúp Nga trong xung đột ở Ukraine hay không. Chúng tôi đang có những cuộc đối thoại rất thẳng thắn với Trung Quốc và chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy”.
Mỹ đang cố gắng ổn định quan hệ với Trung Quốc, nhưng “thật khó khăn trong bối cảnh khinh khí cầu gián điệp bay qua không phận Mỹ”, bà Nuland nói.
Minh Đức (Theo TASS, Carnegie Endowment)
