700 cựu quân nhân, chuyên gia VN ngồi chật kín căn phòng trung tâm hội nghị nơi diễn ra cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Hun Sen sáng nay (27/12), đông hơn 200 người so với giấy mời ban tổ chức phát đi.
Thủ tướng Hun Sen từng đến VN thăm chính thức trên cương vị nguyên thủ Campuchia, nhưng có lẽ đây là dịp hiếm hoi trong khuôn khổ chương trình ngoại giao chính trị, ông có một buổi nói chuyện thân mật với những người từng sát cánh bên ông và dân tộc Campuchia trong cách mạng chiến đấu lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot cách đây gần 35 năm.
Thủ tướng Hun Sen nói chuyện bằng tiếng Việt trước 700 cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia VN từng tham gia tình nguyện ở chiến trường Campuchia rằng, dù bất cứ đổi thay nào diễn ra, quan hệ Campuchia và VN sẽ mãi không thay đổi. Và lịch sử xác thực rằng, nếu không có sự hỗ trợ tình nguyện của VN, Campuchia sẽ không được giải phóng và hồi sinh.
"Tôi chỉ được sắp xếp gần 1h để nói. Tôi không biết bắt đầu từ chỗ nào. Có lẽ tôi cần 300h, 300 ngày để nói hết những gì đã xảy ra từ quá khứ cho đến nay" - Thủ tướng Campuchia mở đầu cuộc nói chuyện mà sau đó kéo dài hơn dự kiến.
Tuổi 25 và đường đến Việt Nam
Thủ tướng Campuchia kể lại thời tuổi trẻ 25 tuổi và con đường tham gia cách mạng với đường tìm đến Việt Nam. Một ngày tháng 6/1977, chàng sĩ quan trẻ tuổi "chạy sang" Việt Nam để tìm kiếm sự ủng hộ cách mạng.
Ông kể có những thời điểm đã từng khóc như khi VN đánh vào từ tháng 10/1977 nhưng lại rút đi vào tháng 1/1978. "Tôi đã khóc và tự hỏi vì sao VN đánh vào và rút về vậy. Đó thực sự là khó khăn đối với tôi, tôi đã rất buồn". Sau này ông hiểu rằng, thời điểm đó lực lượng chiến đấu cách mạng ở Campuchia còn ít trong khi chưa có ngọn cờ chính trị. Đó là cơ sở để thúc đẩy chuẩn bị lực lượng chính trị cách mạng chống lại Pol Pot.
Từ khởi đầu chỉ có 28 tiểu đoàn so với 23 sư đoàn của Pol Pot, ông Hun Sen nói rằng, để dùng lực lượng ít ỏi của Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng sẽ phải tốn nhiều thời gian, 5 năm, hay hơn và khi đó cũng chẳng còn người dân Campuchia nào có thể sống sót. Nếu không có sự giúp đỡ của quân tình nguyện VN thì không thể giải phóng đất nước nhanh.
"VN đã hy sinh quân tình nguyện ở Campuchia hàng vạn người, bị thương không biết bao nhiêu. VN đã phải trả một cái giá rất cao khi giúp đỡ Campuchia. Vừa hy sinh tính mạng của dân, quân, vừa hy sinh tài sản, vừa hy sinh chính trị, ngoại giao. Vấn đề này không quên được. Hồi đó VN bị cấm vận từ bên ngoài do giải phóng giúp Campuchia, vì nhân dân, đất nước Campuchia chịu hy sinh và hơn 30 năm người ta mới công nhận" - ông nói.
Ông cũng kể khi bị sốt rét, đã được cách mạng Việt Nam đưa đi khám, nằm ở một bệnh viện TP.HCM, được đặt một cái tên Việt Nam là "Mai Phúc", hoạt động ở quân khu X.
Không chỉ giúp nhân dân Campuchia giải phóng, VN cũng đã sát cánh bên Campuchia trong những ngày đầu xây dựng đất nước, thời mà cả hai cùng khó khăn "có gì ăn đó" - ông kể.
Ông Hun Sen nhớ lại, thời đó chế độ cán bộ cấp ông được nhận 16 cân, trong đó có 10 cân gạo, 6 cân ngô. Từ một nước nghèo 100% (1979), ngày nay, Campuchia đã phát triển sắp đạt ngưỡng quốc gia thu nhập trung bình với mức GDP 1360 USD/người, tỉ lệ nghèo còn 19%. Kinh tế từng đạt tăng trưởng 13%, nay dù trong bối cảnh chung khó khăn vẫn đạt mức 7,6%.
"Nhưng có phương tiện gì tốt hơn thì bản chất của Hun Sen không thay đổi. Như hiện nay quan hệ chúng ta tiếp tục tốt" - ông nói.
Ông cũng nhấn mạnh sau chiến tranh, Campuchia đi tìm những con đường phát triển đất nước, đặc biệt về kinh tế dù con đường có khác biệt giai đoạn đầu với VN, nhưng VN khi đó đã "tôn trọng độc lập, chủ quyền" của Campuchia trong việc tự quyết con đường phát triển của mình.
"Tôi thấy rất may vì điều đó. Anh Lê Đức Anh (nguyên Chủ tịch nước) đã khẳng định đồng chí Hun Sen làm kinh tế làm gì cứ làm. Đó điều tôi cảm thấy rất vinh dự" - ông nói.
Thúc đẩy kinh tế
Thủ tướng Hun Sen khẳng định sẽ tiếp tục củng cố mối quan hệ đoàn kết truyền thống với VN.
"Nhắc lại những lúc khó khăn, tôi vẫn khẳng định với các đồng chí, dù thế giới có chuyển biến, tình hình có chuyển biến, ASEAN đã có 10 nước nhưng tình đoàn kết VN và Campuchia, Lào vẫn tiếp tục. Không có ngày hôm qua thì không có ngày hôm nay. Không có ngày hôm nay thì không có ngày mai. Khách quan lịch sử như vậy" - ông nói.
Thủ tướng Hun Sen mong muốn thúc đẩy 10 văn kiện ký kết sau hội đàm với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong đó trọng tâm đưa kim ngạch thương mại đạt 5 tỷ USD vào năm 2015, thúc đẩy đầu tư của VN sang Campuchia.
Ông cũng đề xuất tổ chức một chương trình trao đổi, giao lưu, đưa con cháu thế hệ những người VN từng tham gia tình nguyện chiến đấu ở chiến trường Campuchia đến thăm Campuchia.
"Qua các đồng chí quân tình nguyện, cho tôi gửi lời hỏi thăm gia đình của các đồng chí. Chúng tôi sẽ tìm hài cốt những người đã hy sinh đưa trở về VN" - ông nói.
Cuối buổi gặp, Thủ tướng Campuchia bày tỏ mong muốn được tặng quà cho các quân nhân tình nguyện tham dự giao lưu. Ông gửi tặng mỗi người 200 USD thay cho món quà bằng hiện vật mà trước khi đến VN ông đã mong muốn thu xếp.
Theo Linh Thư (Vietnamnet)
