Ngày 28/9, Thường trực Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc với các bộ, ngành, địa phương về công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2021. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị.
Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, tình hình thực hiện giải ngân 8 tháng đầu năm đạt 183.320 tỷ đồng, đạt 39,74% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (461.300 tỷ đồng); dự kiến giải ngân đến 30/9/2021 là 218.550 tỷ đồng, đạt 47,38% kế hoạch.
Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, việc giải ngân vốn đầu tư công chậm do nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan đã tồn tại cố hữu từ lâu. Bộ này cũng đề xuất 5 nhóm giải pháp trong thời gian tới.
Còn tình trạng vướng mắc thì để đấy
Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh - Tổ trưởng Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và thúc đẩy thực hiện dự án đầu tư, tổng số dự án triển khai trong năm 2021 khoảng 2.511 dự án, trong đó có 2.021 dự án chuyển tiếp từ các năm trước, chỉ có 490 dự án khởi công mới.
Qua trao đổi, Tổ công tác đã tiếp nhận hơn 80 vướng mắc về quy định, thì có tới quá nửa là do cách hiểu không đúng, hiểu khác của các địa phương. Một nguyên nhân khác là tình trạng chuẩn bị dự án sơ sài nên khi thực hiện khó khăn, có dự án rồi thì lãnh đạo địa phương không tham gia mà giao hết cho các ban quản lý dự án, trong khi ban quản lý không đủ năng lực, gặp vướng mắc thì cứ để đấy, trông chờ.
Ủng hộ quan điểm phân cấp mạnh mẽ, lãnh đạo một số địa phương nêu thực tế các Bộ trưởng đều rất quyết liệt, văn bản gửi lên Bộ trưởng đều được xử lý không quá một ngày, nhưng từ các vụ lên bộ thì rất lâu.
Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý phải nâng cao nhận thức hơn nữa về tầm quan trọng của công việc này, của nguồn lực quan trọng này.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phê bình nghiêm khắc các bộ, cơ quan, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới 40% (Ảnh: VGP/Nhật Bắc).
Theo người đứng đầu Chính phủ, dù Đảng, Nhà nước rất coi trọng việc này song đến nay, tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu và thiếu thông suốt, thiếu đồng bộ. Từ đó, dẫn tới việc giải ngân chậm, kết quả chưa được như mong muốn và việc khắc phục những hạn chế, yếu kém chưa được kịp thời.
“Chỉ có 4 bộ và 11 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt hơn 60%. Có 76/114 ban, bộ, cơ quan Trung ương, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước (47%), có cơ quan chưa giải ngân được đồng nào. Phải thẳng thắn nhìn thẳng vào sự thật, tập trung cao hơn, quyết liệt hơn, giải pháp cụ thể hơn”, Thủ tướng chỉ ra.
Thủ tướng nhận định nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, biểu hiện ở một số điểm như xây dựng các dự án, chuẩn bị đầu tư tính toán không kỹ càng, dàn trải dẫn tới thiếu tập trung lãnh đạo, thiếu quyết liệt, sâu sát. Đặc biệt là khâu kiểm tra, giám sát chưa nghiêm túc. Công tác giải phóng mặt bằng còn vướng mắc, có nơi thiếu minh bạch, không làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân.
Thủ tướng lưu ý, các quy định khi ban hành không thể bao phủ được hết mọi góc cạnh của cuộc sống, trong quá trình thực hiện, những gì vướng mắc, chưa đúng, chưa sát thì phải phát hiện kịp thời, nhanh chóng khắc phục. Việc giải ngân vốn ODA chậm cũng do nguyên nhân chủ quan và khách quan, nhưng nếu do chủ quan thì phải chỉ ra và khắc phục ngay.
Thủ tướng biểu dương các bộ, cơ quan, địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt hơn 60%, đồng thời phê bình nghiêm khắc các bộ, cơ quan, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới 40%.
Thủ tướng đề nghị cấp ủy, chính quyền các cơ quan, địa phương này kiểm điểm nghiêm túc, chỉ ra hạn chế, bất cập, rút kinh nghiệm để làm tốt hơn, xem xét các tổ chức, cá nhân còn trì trệ, thậm chí vi phạm thì phải xử lý, đồng thời khen thưởng kịp thời, phân minh, rõ ràng, xử lý kịp thời, nghiêm khắc, đúng người, đúng việc, đúng pháp luật.
“Khen chê rõ ràng, phân minh, khách quan, xuất phát từ kết quả cụ thể, nếu không sẽ dẫn tới trì trệ”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thách thức trong 3 tháng cuối năm về giải ngân vốn đầu tư công là rất lớn (Ảnh: Hữu Thắng).
Không cầm hồ sơ trực tiếp chạy lên Trung ương
Về tình hình, nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, phải nhận thức rất rõ bối cảnh sẽ rất khó khăn do đợt bùng phát dịch thứ 4 tác động rất mạnh mẽ tới phát triển kinh tế, đời sống và sinh kế nhân dân. Chính vì thế, càng phải tập trung khắc phục những hạn chế trong đầu tư công.
“Từ nay đến cuối năm chỉ còn 3 tháng nữa, còn hơn 50% nguồn vốn đầu tư công phải giải ngân, đây là thách thức rất lớn, đòi hỏi nỗ lực, quyết tâm rất cao mới làm được. Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nêu rõ các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo về công tác này”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo người đứng đầu Chính phủ, phải giải ngân đạt tỉ lệ cao nhất có thể, vừa kịp tiến độ, vừa nâng cao chất lượng, hiệu quả của đầu tư công, siết chặt kỷ luật kỷ cương, chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm, chống lãng phí.
Trước mắt, Thủ tướng quán triệt cần kiểm soát tốt dịch bệnh để sớm phục hồi và triển khai các hoạt động đầu tư, sản xuất - kinh doanh, trong đó có đầu tư công; bình tĩnh, tự tin để thực hiện các giải pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh.
Bộ Y tế khẩn trương ban hành hướng dẫn tạm thời trên tinh thần theo địa bàn, phạm vi, đối tượng nhỏ nhất, hẹp nhất có thể, nhanh nhất có thể, linh hoạt nhất có thể.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, nguyên vật liệu, bảo đảm an toàn dịch bệnh. Những địa phương đang thực hiện giãn cách và tăng cường giãn cách cần tranh thủ làm ngay thủ tục cho các dự án để sau ngày 30/9 có lộ trình mở cửa an toàn.
Đặc biệt, Thủ tướng chỉ đạo Bộ KH&ĐT rà soát lại, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính, tăng cường làm việc trực tuyến.
“Các địa phương không phải cầm hồ sơ trực tiếp chạy lên bộ ngành Trung ương để tiết kiệm thời gian, chi phí, tránh phiền hà. Tiết kiệm cho dân cho nước trong lúc này là rất cần thiết”, Thủ tướng nhấn mạnh và yêu cầu các bộ ngành, thành viên Chính phủ, các địa phương quán triệt tinh thần này, tiết kiệm cho dân cho nước trong lúc này là rất cần thiết.
