Du lịch tới Cà Mau, nhiều du khách sẽ bất ngờ với một loại côn trùng béo ú, no tròn, trắng nõn, nhìn lần đầu nhiều người sợ không dám thử, đó là con đuông chà là.
Đuông chà là một loại côn trùng sống trong các cổ hũ non của cây chà là tự nhiên, một loài cây có thân giống như dừa hoặc cau. Đây là một loại đuông đặc biệt, xuất hiện do quá trình sinh sản của loài bọ cánh cứng như kiến dương hoặc bọ rầy. Vào mùa sinh sản từ khoảng tháng 10 đến tháng 2 âm lịch, bọ tìm lỗ trên các ngọn cây chà là để đẻ trứng. Trứng lớn lên qua thời kỳ ấu trùng và sau đó trở thành đuông.
Về đặc điểm nhận dạng, đuông chà là cũng giống như đuông dừa, đuông tơ tằm nhưng to hơn, béo hơn. Con trưởng thành của loài này có kích thước khá lớn, có khi bằng ngón trỏ hoặc ngón chân cái. Chúng khoác một lớp vỏ màu trắng muốt. Điều đặc biệt là thân của đuông chà là không có lông tơ và không có phần ruột đen như nhiều loại đuông khác. Nhờ vào những đặc điểm này, người mua có thể dễ dàng phân biệt được đuông chà với các loài đuông khác, chẳng hạn như đuông dừa.
Để tìm kiếm loài động vật này, người dân phải lội vào rừng ngập mặn để tìm khu vực có cây chà là dại, dựa vào kinh nghiệm và kỹ năng, họ sẽ chọn khóm cây có đuông non để bắt. Đuông chà là dại có nhiều gai và sống thành từng khóm nên phải thật cẩn thận vạch tìm nhánh có đuông. Sau khi tìm được, người ta sử dụng dao đốn cả bắp thân cây mang về và rạch thân lấy đuông để chế biến, cách này giúp đuông chà là Cà Mau luôn tươi ngon và đảm bảo giá trị dinh dưỡng cao.
Thực chất đuông chà là là loài gây hại cho cây trồng, hút hết chất dinh dưỡng từ ngọn cây để lớn lên. Nhưng chính đuông chà là lại được người dân tận dụng, khai thác và trở thành một món ăn đặc sản thơm ngon, nhiều dinh dưỡng.
Ở Cà Mau, đuông chà là có giá vô cùng đắt đỏ, 65.000 đồng/con. Vào mùa, người dân ở Cà Mau đi dọc theo các bụi chà là, tìm những cây có dấu hiệu có đuông bên trong để bắt.
Loài này nhìn rùng mình nhưng nếu vượt qua được nỗi sợ, những người ăn thử đuông chà là đều gật gù khen ngợi về độ béo ngậy, thơm ngon. Cách ăn phổ biến nhất là ăn sống chấm nước mắm, hay nói cách khác là "tắm mắm".
Cách ăn phổ biến thứ 2 là chiên. Trước tiên cho đuông bơi trong chậu nước mắm cho thân đuông sạch sẽ và cũng để mình đuông đẫm trong nước mắm thơm ngon và mặn đậm. Sau đó cho vào chảo bơ hay mỡ. Lửa liu riu nhỏ, con đuông được lăn đều trên chảo cho đến khi vàng rộm cùng với mùi thơm ngậy của đuông quyện trong bơ, trong bột thì gắp dần từng con ra đĩa.
Ngoài ra, đuông chà là Cà Mau còn được sử dụng để nướng trên than hồng và cuốn với rau thơm chấm mắm me. Hoặc đổi vị bằng cách nấu cháo, hấp xôi. Mỗi kiểu chế biến đều mang đến một hương vị và cách thưởng thức độc đáo.
Anh Hải - người chuyên đi "săn" đuông chà là cho biết: "Loài này bán theo con, có thời điểm khan hiếm, 1 con đuông chà giá đến 100.000 đồng khách vẫn tranh nhau mua. Tại một số nhà hàng ở đất mũi Cà Mau, những món chế biến từ đuông chà là là đặc sản được nhiều người ưa chuộng".
Để mua đuông chà là Cà Mau, bạn có thể đến các chợ hải sản, chợ đầu mối hoặc các cửa hàng chuyên bán đặc sản ở Cà Mau. Ngoài ra, bạn cũng có thể đặt mua trực tuyến qua các trang web thương mại điện tử hoặc liên hệ với các đại lý phân phối để được hỗ trợ mua hàng. Tuy nhiên, khi mua đuông chà là, bạn nên chú ý chọn những đơn vị cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Đuông chà là Cà Mau là một đặc sản độc đáo của vùng đất mũi. Từ cây chà là tự nhiên đến sự xuất hiện của đuông chà là, tất cả đều đóng góp vào việc tạo nên hương vị đặc biệt của món ăn này. Nếu có dịp đến thăm Cà Mau, đừng quên thưởng thức món đuông chà là để trải nghiệm hương vị độc đáo của vùng đất mũi.
Minh Hoa (t/h)
