Xuất khẩu rau quả lập kỷ lục mới
Có thể thấy năm nay là năm mà ngành rau quả Việt Nam gặt hái rất nhiều thắng lợi, khi gia tăng cả 3 góc cạnh: Thị trường, sản lượng và giá trị xuất khẩu. Tuy nhiên, để có thể duy trì được mức tăng trưởng kỷ lục đó vẫn còn nhiều vấn đề đang đặt ra đòi hỏi ngành hàng tỷ "đô" này phải quan tâm và mạnh dạn thay đổi.
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong tháng 11 ước đạt 500 triệu USD, giảm 3,8% so với tháng trước, nhưng vẫn tăng 34,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung 11 tháng, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt kỷ lục khoảng 6,66 tỷ USD, tăng 28,2% so với cùng kỳ năm ngoái.
So với 10 năm trước, kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam đã tăng từ 1,47 tỷ USD lên gần 7 tỷ USD, tức tăng gần 5 lần. Các chuyên gia nhận định, tiềm năng và dư địa để gia tăng giá trị xuất khẩu cho ngành hàng này là rất lớn.
Việc tăng trưởng mạnh ở thị trường Trung Quốc đã giúp cho xuất khẩu rau quả Việt Nam có lần đầu tiên tiến sát 7 tỷ USD. Tính chung trong 11 tháng qua, xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc đã đạt 4,1 tỷ USD, tăng 28,7% so với cùng kỳ năm 2023.
Đây là lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc vượt mốc 4 tỷ USD - vượt xa mức kỷ lục xuất khẩu đạt được trong cả năm 2023 là 3,6 tỷ USD riêng tại thị trường Trung Quốc.
Nhờ có lợi thế về mùa vụ, kết nối đường bộ, đường biển và đường sắt với Trung Quốc đã giúp tiết kiệm chi phí, thời gian vận chuyển, tạo cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt xuất khẩu rau quả sang quốc gia tỷ dân.
Đơn cử, Cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành, Lào Cai (địa bàn quản lý của Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai) là một trong các địa bàn xuất khẩu rau quả quan trọng hàng đầu ở biên giới phía Bắc. Nổi bật nhất trong các nhóm hàng xuất khẩu rau quả là sầu riêng với tổng kim ngạch đạt 934,8 triệu USD, tăng tới 321% so với cùng kỳ năm 2023, tính đến hết tháng 11.
Kim ngạch xuất khẩu sầu riêng chiếm tỷ trọng cao trong số các nhóm hàng làm thủ tục xuất - nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai (Ảnh: Báo Lào Cai).
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, trong 11 tháng, xuất khẩu rau quả đều thắng lợi ở nhiều thị trường, mức tăng trưởng đạt trên 2 con số, trong đó tăng nhiều nhất là xuất khẩu tới Thái Lan, Hàn Quốc, Đức và Canada, Trung Quốc và Mỹ.
Bên cạnh sầu riêng, kim ngạch xuất khẩu nhiều chủng loại rau quả khác cũng chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc, gồm: Dừa (tăng 60,6%); chuối (tăng 26,8%); xoài (tăng 43,5%); mít (tăng 21,3%); hạt dẻ cười (tăng 40,4%); hạnh nhân (tăng 58,2%); dưa hấu (tăng 53,7%)…
"Sự tăng trưởng vượt bậc của sản lượng các loại trái cây chủ lực, kết hợp với việc khai thác hiệu quả thị trường Trung Quốc, đã giúp xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt được những thành tích đáng ghi nhận trong thời gian qua", Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đánh giá.
Xuất khẩu chủ lực tại thị trường tỷ dân
Thực tế, việc ký kết các Nghị định thư cho phép xuất khẩu chính ngạch nông sản đã tạo sức bật cho nhiều loại nông sản của Việt Nam tại thị trường Trung Quốc.
Việt Nam đã có 14 mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc
Đến nay, Việt Nam đã có 14 mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc bao gồm: Sầu riêng, tổ yến, khoai lang, thanh long, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, thạch đen, măng cụt, vải và chanh dây.
Tuy nhiên, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) đánh giá những kết quả đạt được thời gian qua chưa tương xứng với tiềm năng, nhu cầu và thế mạnh của mỗi bên.
Hiện nay, ngoài 14 loại nông sản đi theo đường chính ngạch, hầu hết mặt hàng còn lại xuất qua kênh buôn bán biên giới (tiểu ngạch), trong khi nhu cầu tiêu thụ trái cây của thị trường Trung Quốc rất lớn và khả năng cung ứng trái cây đặc sản, chất lượng cao của Việt Nam rất dồi dào.
Để rau quả Việt luôn phát triển bền vững, cơ quan quản lý Nhà nước cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng, quá trình thu hái và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trước khi xuất khẩu. Khi sầu riêng xuất khẩu đi Trung Quốc, EU thì bắt buộc phải kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, khi nào đạt tiêu chuẩn mới thu hái để xuất khẩu.
So với cách đây 10 năm, kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam đã có sự tăng trưởng vượt bậc từ 1,4 tỷ USD, tăng lên gần 7 tỷ USD.
Theo các chuyên gia, tiềm năng và dự địa để gia tăng, giá trị xuất khẩu cho ngành hàng này là rất lớn.
Giải pháp căn cơ hiện nay là phải bơm mạnh nguồn lực để các nhà máy mạnh dạn đầu tư công nghệ chế biến sâu, cũng như tăng cường hội nhập quốc tế, liên tục thay đổi và nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Khánh Linh (t/h)
