Theo tìm hiểu của PV, hiện nay người tiêu dùng "sính" sử dụng bóng đèn huỳnh quang bởi tính năng tiết kiệm điện. Tuy nhiên, bên cạnh hàng trong nước có nguồn gốc rõ ràng, trên thị trường bày bán rất nhiều mẫu mã đèn huỳnh quang tiết kiệm "made in Trung Quốc". Thế là dư luận lại được phen hoang mang khi có thông tin, sử dụng bóng đèn huỳnh quang compact một số khí thoát ra ngoài, trong đó có hơi phenol, naphthalene và styrene là những độc tố có thể gây ung thư.
Trên thị trường bày bán rất nhiều loại đèn huỳnh quang compact tiết kiệm điện- ảnh minh họa.
Trao đổi với PV Người đưa tin, TS. Nguyễn Văn Khải - giám đốc Trung tâm Tư vấn Tiết kiệm điện và Dung dịch hoạt hóa điện hóa Hà Nội cho biết, để trục lợi, người kinh doanh đã mượn chiêu "ếch thổi thành bò", quảng cáo bóng đèn huỳnh quang ngoại nhập "ăn đứt" hàng trong nước. "Thế nhưng, đã nhiều lần tôi nói chuyện với các thương nhân đồ điện tử, sau khi tính toán, ai cũng phải thừa nhận rằng tôi nói đúng. Họ mua đồ càng "lởm", giá càng rẻ thì lợi nhuận càng cao. Cụ thể, cái chấn lưu "lởm" 8.000 đồng bán thành 50.000 đồng, còn chấn lưu chất lượng cao do người Việt Nam sản xuất mua 37.000 đồng bán giá 45.000 đồng", TS. Khải chia sẻ.
Trước những lo ngại của người tiêu dùng về bóng đèn có chất gây ung thư, TS. Khải cho rằng, bóng đèn huỳnh quang compact có cấu tạo gồm ống thủy tinh, dây tóc kim loại, khí krypton hoặc thủy ngân và bột huỳnh quang. Bóng đèn compact phát sáng là nhờ sự phóng điện trong hơi thủy ngân tạo ra tia cực tím, các tia này kích thích bột huỳnh quang trong vỏ đèn phát ra dải phổ ánh sáng màu trắng nhìn thấy được, trong đó có một dải nhỏ màu tím. Nếu nồng độ nhỏ thì không gây hại gì, nếu nồng độ lớn hơn thì có thể làm mắt khó chịu, không nhìn lâu được.
Thực tế, khi các điện tử va chạm vào thủy ngân và bột huỳnh quang, năng lượng của chúng rất nhỏ, nên các tia độc hại phát ra coi như không có. Về lý thuyết, bóng đèn sẽ gây nguy hiểm khi bị vỡ vì những chất có trong đó thoát ra ngoài môi trường có khả năng gây ung thư.
Về chất thủy ngân trong bóng đèn cũng không có gì đáng ngại. Thực tế, người ta vẫn dùng thủy ngân trong các máy đo nhiệt độ, kẹp đo nhiệt độ mà không sợ nguy hiểm bởi vì thủy ngân chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe khi con người tiếp xúc trực tiếp tới nó. Nói cách khác, đèn huỳnh quang compact chỉ nguy hiểm khi bóng đèn bị vỡ ra và con người tiếp xúc phải thủy ngân lỏng của bóng đèn. Để hạn chế vấn đề này, các công ty sản xuất bóng đèn trong nước đã ứng dụng công nghệ mới là sử dụng viên thủy ngân dạng hạt được bọc kẽm để thay thế thủy ngân lỏng trong bóng đèn. Trong quá trình hoạt động thủy ngân sẽ bốc hơi ra, khi không hoạt động thủy ngân sẽ ngưng tụ trong viên kẽm. Trường hợp bóng bị vỡ thủy ngân cũng sẽ không tràn ra được bên ngoài và người ta có thể dễ dàng thu hồi lại chúng, rất an toàn và bảo vệ môi trường.
Theo TS. Khải, người dân thường không thể hiểu biết nhiều về quang điện, hơn nữa khi mua lại không xem các thông số của sản phẩm mà chỉ "sính ngoại", thích nghe người bán hàng nói ngọt. Cho nên tiền trả cao, đồ dùng chất lượng thấp. Thương lái chỉ nhằm lợi nhuận nên đã cố mua đồ chất lượng thấp để bán lãi cao. Chẳng hạn, bóng đèn cao áp thủy ngân đã được cảnh báo ở Việt Nam là không nên dùng, ở nhiều nước trên thế giới đã không sản xuất, thế nhưng, chúng ngày càng có nhiều trên các đường phố, xóm, ngõ ở Việt Nam, nhất là các hệ thống chiếu sáng bằng tiền ngân sách. Đáng lý người ta phải bỏ tiền để tiêu hủy chúng thì ta lại mua chúng về để tiêu thụ hộ.
N.Giang
