Thực hư chuyện ngân hàng Credit Suisse phá sản

Cuối tuần qua, các tài khoản mạng xã hội trên Twitter và Reddit bắt đầu đồn đoán về khả năng ngân hàng Thụy Sĩ Credit Suisse sẽ sụp đổ, khiến cả cổ phiếu và trái phiếu của ngân hàng này giảm xuống mức thấp kỷ lục mới.

Ngân hàng đầu tư Thụy Sĩ đã phải đối mặt với hàng loạt tin đồn trong mấy tháng qua, kể từ khi gã khổng lồ cho biết hồi tháng 7 rằng họ sẽ thay đổi trọng tâm kinh doanh và rút lui khỏi một số doanh nghiệp để giảm bớt rủi ro.

Credit Suisse đã phải đối mặt với một số sai lầm tài chính, bao gồm khoản lỗ lớn 5,1 tỷ USD từ khách hàng của mình, Archegos Capital Management vào năm 2021. Giờ đây, chi phí bảo đảm cho trái phiếu của gã khổng lồ khỏi vỡ nợ đã tăng ít nhất 15% vào tuần trước, đây là mức chưa xảy ra kể từ năm 2009 sau hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính, còn được gọi là Đại suy thoái.

Mức vốn hóa thị trường của ngân hàng này đã giảm hơn một nửa chỉ trong một năm xuống còn khoảng 10 tỷ USD ngày 3/9. Cổ phiếu ngân hàng này cũng đã bán phá giá 56% trong một năm qua, xuống dưới 4 USD.

Trước khi phục hồi trở lại và đóng cửa ở mức giảm 0,93%, cổ phiếu của Credit Suisse đã có lúc giảm tới 11,5% trong phiên giao dịch ngày 3/10.

Bên cạnh đó, hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) trong 5 năm của Credit Suisse đã tăng 6 điểm cơ bản lên gần 247 điểm cơ bản hôm 30/9, mức cao nhất trong ít nhất 10 năm qua. CDS là một thỏa thuận tài chính mà người bán sẽ bồi thường cho người mua trong trường hợp vỡ nợ hoặc các sự kiện tín dụng khác.

Lehman Brother thứ hai?

Credit Suisse là một ngân hàng chuyên cung cấp các dịch vụ và sản phẩm truyền thống cho người tiêu dùng chủ yếu ở Thụy Sĩ. Tuy nhiên, ngân hàng này được biết đến trên toàn cầu với các hoạt động ngân hàng đầu tư với các giao dịch như mua bán và sáp nhập, trái phiếu, chứng khoán, v.v. và các hoạt động quản lý tài sản.

Kể từ khi thành lập vào năm 1856, Credit Suisse đã đóng vai trò trung tâm trong lịch sử và sự phát triển của Thụy Sĩ. Thông qua một loạt các vụ mua bán và sáp nhập, Credit Suisse đã phát triển trở thành ngân hàng cho vay lớn thứ hai ở Thụy Sĩ và là một trong những ngân hàng lớn nhất ở châu Âu.

Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ đã coi Credit Suisse là một trong những ngân hàng quan trọng toàn cầu của Thụy Sĩ. Do đó, nếu Credit Suisse phá sản, nó sẽ gây ra những “tổn hại đáng kể cho nền kinh tế và hệ thống tài chính Thụy Sĩ”.

Trong trường hợp xấu nhất, Credit Suisse sẽ có thể gây ra một cú sốc tương tự vụ phá sản của ngân hàng Mỹ Lehman Brothers vào tháng 9/2008, khiến thế giới rơi vào một cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính nghiêm trọng nhất kể từ thời kỳ Đại suy thoái. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia Phố Wall đều bác bỏ khả năng này.

Giáo sư James Angel tại Trường Kinh doanh McDonough thuộc Đại học Georgetown, cho biết: “Thế giới đang ở một nơi rất khác so với năm 2008, khi người ta bỗng nhiên nhận ra tình trạng thua lỗ trên diện rộng trong toàn bộ hệ thống tài chính. Mặc dù có những “nhận thức đau đớn” đang diễn ra trên khắp các thị trường trong bối cảnh suy thoái kinh tế cận kề, “không có vấn đề hệ thống nào đủ lớn để ảnh hưởng đến tất cả mọi người như năm 2008,” ông nói thêm.

Hơn nữa, ngày nay các ngân hàng phải đối mặt với nhiều quy định chặt chẽ hơn so với thời kỳ khủng hoảng tài chính, với các bài kiểm tra nghiêm ngặt để đảm bảo họ đáp ứng các yêu cầu về vốn. Tuy nhiên, mức chênh lệch CDS của Credit Suisse đang bùng nổ các nhà đầu tư tin rằng nếu một ngân hàng có mức vốn rủi ro thì ngân hàng đó sẽ còn nhiều vấn đề hơn nữa.

Credit Suisse vẫn “bị mắc kẹt trong một vòng tròn của sự diệt vong” - nơi mà tin xấu chỉ khiến CDS tăng cao hơn và giá cổ phiếu thấp hơn bất chấp những nỗ lực của ban lãnh đạo ngân hàng nhằm giảm bớt sự lo lắng của thị trường, Ông Adam Crisafulli, người sáng lập Vital Knowledge cho biết. “Các nhà đầu tư không nhất thiết phải vội vàng mua cổ phiếu Credit Suisse, nhưng chúng tôi thực sự nghi ngờ khả năng “khoảnh khắc Lehman” có thể xảy ra”, ông Crisafulli nhận định.

Lựa chọn

Giám đốc điều hành của Credit Suisse, ông Ulrich Körner cố gắng xoa dịu tâm lý của các nhà đầu tư cũng như của thị trường trong một bài viết hôm 30/9 nhưng kết quả không được như kỳ vọng. Ông cho biết đã có “nhiều tuyên bố thực tế không chính xác được đưa ra” về tình hình của ngân hàng trên phương tiện truyền thông đại chúng.

Ngân hàng Thụy Sĩ khẳng định vốn và thanh khoản của họ rất mạnh, và họ sẽ nói về một cuộc cải tổ chiến lược khi công bố kết quả kinh doanh quý 3 vào ngày 27/10.

Credit Suisse cho biết họ muốn tăng cường nhượng quyền quản lý tài sản, thu hẹp quy mô ngân hàng đầu tư của mình thành một doanh nghiệp “nhẹ vốn, thiên về tư vấn” và đánh giá các lựa chọn chiến lược cho hoạt động kinh doanh sản phẩm chứng khoán.

Theo các nhà phân tích, ngân hàng này có thể sẽ cần đến 4-6 tỷ franc Thụy Sĩ, tùy vào việc họ muốn làm gì để thu hẹp quy mô ngân hàng đầu tư của mình, và họ huy động được bao nhiêu từ việc bán tài sản, tái cơ cấu, hỗ trợ tăng trưởng và xây dựng một vùng đệm an toàn.

“Việc bán tài sản sẽ có ích, nhưng 4 tỷ franc Thụy Sĩ có khả năng sẽ được đưa ra dưới hình thức pha loãng cổ phiếu. Tin tốt là một phần trong số này đã nằm trong giá cổ phiếu rồi”, các chuyên gia phân tích tại Keefe, Bruyette & Woods cho biết.

Trong trường hợp xấu nhất, ngân hàng lớn thứ hai Thụy Sĩ sẽ phải đệ đơn phá sản, các chuyên gia cho biết. Một sự kiện như vậy sẽ có những tác động tiêu cực đến phần còn lại của hệ thống tài chính khi sự tiếp xúc với các bên đối tác trở thành vấn đề nhiều hơn.

Trong quá khứ, một số tổ chức tài chính gặp khó khăn đã cố gắng thay đổi tỉ lệ vốn bằng cách bán tài sản, giao dịch hoặc sáp nhập với một tổ chức khác. Biện pháp cuối cùng từ các nhà quản lý để tránh phá sản sẽ là một biện pháp do chính phủ thiết kế tương tự như nguồn vốn khẩn cấp mà ngân hàng trung ương Thụy Sĩ hỗ trợ cho ngân hàng UBS vào năm 2008.

Nguyễn Tuyết (Theo Forbes, The Street, Reuters)