Ông John McCain từng là ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa năm 2008, thành viên cao cấp thứ nhì của đảng Cộng hòa trong Ủy ban quân lực thượng viện, và là một thượng nghị sĩ có ảnh hưởng lớn ở Washington, DC.
Ông nói Hoa Kỳ làm mất uy tín trong khu vực sau khi không hành xử theo đúng luật do chính mình đưa ra là ngưng viện trợ các chế độ bị quân đội đảo chính.
Cho đến nay, chính quyền Tổng thống Barack Obama vẫn chưa gọi sự kiện quân đội Ai Cập lật đổ Tổng thống Mohamed Morsi hôm mùng tháng bảy là đảo chính.
“Chúng ta không có uy tín. Chúng ta thật ra có ảnh hưởng, nhưng khi chúng ta không sử dụng sự ảnh hưởng đó, điều đó có nghĩa là chúng ta không có ảnh hưởng,” ông McCain nói trên chương trình “State of the Union” của đài CNN hôm chủ nhật.
Thượng nghị sĩ John McCain, cùng với một thành viên khác của Ủy ban quân lực thượng viện, TNS Lindsey Graham (Cộng Hòa-South Carolina), đã đến Ai Cập hồi đầu tháng này theo yêu cầu của Tổng thống Barack Obama để thúc đẩy giới chức quân sự bắt đầu tổ chức bầu cử và chuyển giao quyền hành một cách dân chủ.
Thượng Nghị Sĩ John McCain đòi cắt viện trợ cho Ai Cập cho tới khi dân chủ được phục hồi.
Hồi tháng trước, ông McCain bỏ phiếu chấp thuận duy trì viện trợ cho Ai Cập sau sự kiện ông Morsi bị lật đổ. Tuy nhiên, ông thay đổi quan điểm trong mấy tuần qua và bắt đầu cùng với các thượng nghị sĩ khác, bao gồm cả thượng nghị sĩ Rand Paul (Cộng Hòa-Kentucky), một người có thể ra ứng cử tổng thống năm 2016, kêu gọi chính quyền Obama ngưng viện trợ.
Ngay sau khi quân đội bắt đầu đàn áp những người ủng hộ ông Morsi hôm thứ tư tuần trước, làm khoảng 850 người thiệt mạng theo thống kê truyền thông nhà nước Ai Cập, Tổng thống Obama, đang nghỉ hè ở Martha's Vineyard, Massachusetts, tuyên bố Hoa Kỳ sẽ hủy bỏ tất cả các buổi tập trận với quân đội quốc gia Trung Ðông này.
Tuy nhiên, ông lại không đề cập đến chuyện ngưng viện trợ cho Ai Cập.
Với hầu hết số tiền 1.3 tỉ USD viện trợ được chuyển đến quân đội Ai Cập, thượng nghị sĩ John McCain cho rằng, nếu không ngưng lại, sự kiện này sẽ làm cho tình hình căng thẳng hơn và tâm lý chống Mỹ sẽ gia tăng trong vùng.
“Nhìn những chiếc trực thăng Apache bay trên bầu trời (Ai Cập), mọi người đều có thể nhận ra đây là một biểu tượng Hoa Kỳ nghiêng về phía các tướng lãnh,” ông McCain nói với nhà báo Candy Crowley của đài CNN.
Trong khi đó, hai thượng nghị sĩ Cộng Hòa khác, Kelly Ayotte (New Hampshire) và Bob Corker (Tennessee), trước đây bỏ phiếu ủng hộ tiếp tục viện trợ, hôm Chủ Nhật cũng nói rằng Hoa Kỳ nên lập tức ngưng trợ giúp Ai Cập. Ông Corker hiện là thành viên cao cấp nhất của đảng Cộng hòa trong Ủy ban ngoại giao thượng viện.
“Các vị tướng lãnh Ai Cập rõ ràng nghĩ rằng, cho dù họ làm gì, chúng ta vẫn tiếp tục viện trợ cho họ. Vì thế, chúng ta cần thể hiện ảnh hưởng của mình bằng cách nói rằng chúng tôi phải tuân theo luật và phải ngưng viện trợ, cho tới khi dân chủ được phục hồi,” bà Ayotte nói trên chương trình “Meet the Press” của đài NBC hôm chủ nhật.
Cũng trên chương trình này, thượng nghị sĩ Jack Reed (Dân Chủ-Rhode Island) nói những hành động mới đây của quân đội Ai Cập là “hoàn toàn vô ý thức, và tôi tin chắc rằng chúng ta phải thay đổi chính sách viện trợ.”
Khi được hỏi tại sao các thượng nghị sĩ vẫn bỏ phiếu tiếp tục viện trợ hồi tháng trước, thượng nghị sĩ McCain nói rằng, lúc đó, ông muốn cho chế độ quân sự Ai Cập một cơ hội để thiết lập một chính phủ dân chủ. Ông và những người khác cho rằng cắt viện trợ Ai Cập cuối cùng sẽ làm thiệt hại Israel.
Nhưng khi được hỏi hôm chủ nhật là ông có tin ngưng viện trợ cho Ai Cập vẫn còn có thể làm hại chính quyền Israel, ông McCain nói rằng đó là chuyện “khó biết.”
“Nhưng tôi muốn nói rằng chế độ Mubarak và chế độ hiện nay tại Ai Cập rõ ràng làm cho làn sóng chống Mỹ lên cao hơn và tinh thần chống Israel còn cao hơn nữa,” ông McCain nói. “Tôi tin rằng Israel có thể tự vệ được, mặc dù có thể với một giá cao, nhưng chúng ta cũng phải nhìn vào cái giá uy tín của Hoa Kỳ.”
Ông McCain còn nói rằng những gì xảy ra tại Ai Cập mấy ngày qua cho thấy điều mà ông gọi là chính quyền Mỹ thiếu chính sách tại Trung Ðông.
“Chúng ta không có chính sách gì cả, và cũng không có chiến lược luôn. Vì thế, chúng ta phản ứng, và phản ứng một cách kém cỏi,” thượng nghị sĩ John McCain nói.
Ngân Kim (Theo CNN)
