Câu chuyện về việc thuỷ điện Thượng Nhật ở huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên-Huế tích nước trái phép trong đợt mưa lũ cuối năm 2020 vừa qua nay “nóng” trở lại trước thông tin, nhà máy thuỷ điện này từng bất ngờ xả nước với lưu lượng lớn khiến đất đai, mồ mả của người dân sống dọc sông bị cuốn trôi. Và đến nay, vẫn chưa chốt được phương án khắc phục cho người dân.
Việc thuỷ điện Thượng Nhật xả nước đã khiến nhiều diện tích đất đai bị xói lở, nước cuốn trôi.
Nhận được thông tin, PV đã vào cuộc tìm hiểu. Qua đó, thời điểm xảy ra sự việc là vào tháng 9/2020, khi cơn bão số 5 đổ bổ vào. Lúc này, thuỷ điện Thượng Nhật đã xả nước khiến nhiều diện tích đất đai bên sông Thượng Nhật đoạn qua huyện Nam Đông bị xói lở, đồng thời cuốn trôi mất nhiều nhà mồ của người dân.
Công trình thuỷ điện Thượng Nhật từng khiến người dân bức xúc về việc bất chấp, coi thường "lệnh" của địa phương trong việc đảm bảo an toàn hồ đập mùa mưa lũ.
Ông Nguyễn Văn Lõi, trú thôn Talu, xã Thượng Nhật cho biết, khu vực thung lũng có nhà mồ bị nước cuốn trôi là nơi bà con địa phương thường chôn cất người chết. Theo thống kê, việc xả nước này đã cuốn trôi 4 nhà mồ cùng 28 bộ hài cốt của người dân địa phương.
Sau khi sự việc xảy ra, người dân đã đi về phía hạ lưu tìm kiếm nhưng không có kết quả. Để yên lòng người còn sống và có chỗ cho con cháu sau này hương khói, các hộ dân đề nghị nhà máy hỗ trợ 800 triệu đồng để dựng lại 4 nhà mồ, nhằm thờ cúng tượng trưng. Tuy nhiên, phía thủy điện không đồng ý và chỉ đưa ra mức 60- 80 triệu đồng cho mỗi nhà mồ. Lần này đến lượt người dân không đồng ý. Và đến nay, việc khắc phục cho người dân vẫn còn chưa đi đến thống nhất.
Bốn ngôi nhà mồ cùng 28 bộ hài cốt của người dân địa phương đã bị nước cuốn trôi mất.
Liên quan đến vấn đề này, ông Hoàng Trung Nam, Chủ tịch UBND xã Thượng Nhật chia sẻ, việc tâm linh xây dựng nhà mồ được người dân địa phương rất coi trọng. Để làm một nhà mồ ngoài xây dựng thì người dân còn tổ chức nhiều lễ nên chi phí rất nhiều.
Được biết, trong đợt tiếp dân hồi tháng 3/2021, cử tri xã Thượng Nhật đã đề nghị chính quyền địa phương giải quyết dứt điểm vấn đề tồn đọng của thủy điện Thượng Nhật; đồng thời yêu cầu chủ đầu tư thủy điện phải có ý thức tôn trọng chủ quyền đất đai của người dân địa phương, chấm dứt các hành vi xâm lấn như tự ý chôn cột điện, tự ý san gạt đất nền và sớm đo đạc, đền bù vùng đất bị ngập sau khi tích nước.
Trao đổi với PV qua điện thoại, ông Lê Văn Khoa, Tổng Giám đốc công ty Cổ phần Đầu tư thuỷ điện Miền Trung Việt Nam (Chủ đầu tư nhà máy thuỷ điện Thượng Nhật) cho biết, phía công ty đã có buổi làm việc với UBND xã Thượng Nhật và người dân địa phương, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thống nhất được phương án. Vì bà con yêu cầu đền bù nhiều nên phía công ty cũng phải xác minh lại.
Đáng nói, khi việc khắc phục hậu quả của việc xả nước cuốn trôi nhiều nhà mồ của người dẫn vẫn chưa đi đến hồi kết thì mới đây, vào đầu tháng 3/2021, thông tin từ thông tin từ UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, tỉnh vừa có văn bản đồng ý cho công ty Cổ phần Đầu tư thuỷ điện Miền Trung Việt Nam được tích nước trở lại hồ chứa thủy điện Thượng Nhật.
Như đã đưa trước đó, dự án nhà máy thủy điện Thượng Nhật có công suất lắp máy (2 tổ máy) 11MW, nhưng vẫn chưa chính thức hoạt động, dù đã được triển khai 12 năm. Tuy nhiên, trước tình hình mưa bão nguy hiểm vào thời điểm cuối năm 2020, nhà máy này đã tự ý tích nước khi chưa được phép, không xả tất cả các cửa van để đón lũ, bất chấp yêu cầu của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương. Hành vi này không chỉ gây mất an toàn hồ đập mà còn đe dọa tính mạng của người dân ở vùng hạ du. Bức xúc hơn, sau khi vi phạm, thủy điện Thượng Nhật còn có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm.
Lê Kông
