Võ Tòng ngoại hiệu Hành giả là một nhân vật trong tiểu thuyết Thủy hử. Võ Tòng cũng xuất hiện trong Kim bình mai – một tác phẩm dựa trên câu chuyện của Thủy hử, và một số tác phẩm khác.
Theo Thủy hử, Võ Tòng nguyên là thủ lĩnh núi Nhị Long và sau này tụ nghĩa ở Lương Sơn Bạc. Khi ở Lương Sơn, Võ Tòng là đầu lĩnh thứ 14, được sao Thiên Thương Tinh chiếu mệnh.
Trong tiểu thuyết Thủy hử, Thi Nại Am đã rất ưu ái nhân vật Võ Tòng khi dành rất nhiều chương đặc sắc viết về vị Hành giả này.
Nhưng trước khi thành thủ lĩnh núi Nhị Long những sự tích về Võ Tòng như đả hổ ở đồi Cảnh Dương; Võ Tòng sát tẩu (giết chị dâu Phan Kim Liên báo thù cho anh); Võ Tòng đánh Tây Môn Khánh; Võ Tòng say đánh Tưởng Môn Thần; hay máu nhuộm Uyên Ương lầu; diệt cướp Nhị Long sơn… đều là những đề tài làm say mê lòng người.
Võ Tòng là một trong số những hảo hán trung nghĩa, sẵn sàng hy sinh tất cả vì bằng hữu nên được rất nhiều người xem trong, thế nhưng cũng vẫn có những người muốn giết ông.
Trong diễn biến truyện Thủy hử, khi biết anh trai đã mất mà không rõ lí do, bèn hỏi người trong huyện. Mọi người đều nói rằng chỉ có hai người biết rõ chuyện nhất là Hà Cửu thúc và Kiều Vận Ca. Võ Tòng bèn đi tìm hai người hỏi rõ ngọn ngành, rồi đưa họ đến công đường lấy lời khai. Nhưng quan huyện lại sợ uy thế của Tây Môn Khánh, xử Võ Tòng thua kiện. Ông về nhà chuẩn bị lễ tang, nhờ người ghi lại tất cả lời khai, rồi trước sự chứng kiến của những người hàng xóm, ông ép Phan Kim Liên khai tội rồi mổ bụng, cắt đầu ả, đem ruột và đầu lên tế vong linh anh trai mình. Giết xong chị dâu, Võ Tòng tiếp tục tới lầu Sư Tử giết Tây Môn Khánh rồi chặt đầu hắn đem về tế anh.
Kết cục, Vương bà vì dắt mối bày mưu khiến dâm phụ hại chết chồng nên bị quan phủ xử tử lăng trì, còn Võ Tòng thay vì phải đền mạng do giết người thì được xá nhẹ, chỉ bị đi đày đến Mạnh Châu.
Trên đường đi lưu đày, Võ Tòng và hai người công sai ở lại quán rượu của Trương Thanh và Tôn Nhị Nương. Nghe đồn quán rượu này làm bánh bao nhân thịt người, Võ Tòng tìm mọi dịp để xác nhận xem tin đồn thật hay giả. Khi biết rõ mọi chuyện, ba người từ bỏ nghi ngại lẫn nhau và kết nghĩa anh em.
Cảnh trong phim Thủy hử 2011.
Khi đến nhà tù Mạnh Châu, Võ Tòng được Thi Ân chiếu cố, ông giúp họ Thi đánh bại Tưởng Môn Thần để lấy lại nơi làm ăn đã bị cướp từ tay hắn.
Tưởng Môn Thần tức tối, câu kết với Trương Đoàn Luyện và Trương Đô Giám hãm hại Võ Tòng, vu cho ông tội ăn cắp. Võ Tòng bị giải lên quan phủ xét xử, rồi bị giam hãm trong nhà tù. Thi Ân biết chuyện lại nhờ người giúp đỡ, Võ Tòng được giảm nhẹ án, chỉ bị điều đi lưu đày. Trên đường đi đày đồ đệ của Tưởng Môn Thần và hai tên nha sai tấn công Võ Tòng, ông đã giết bọn chúng rồi quay về nhà Trương Đô Giám báo thù.
Trong phim Thủy hử 2011, đã thể hiện màn giao đấu của Võ Tòng với những kẻ muốn thích sát mình vô cùng đặc sắc. Cụ thể, trong lúc bị áp giải đi lưu đày, khi đến Phi Vân Phố, lúc trên đường qua một cây cầu thì Võ Tòng bất ngờ bị đồ đệ của Tưởng Môn Thần và hai tên nha sai tấn công. Dù bị tấn công bất ngờ và đang bị đeo gông tay mang xiềng xích, nhưng với võ công thâm hậu của mình Võ Tòng đã lần lượt hạ từng tên một.
Video: Võ Tòng bị thích sát, cái kết cho những kẻ liều lĩnh.
Quốc Tiệp (t/h)
