Thủy hử của Thi Nại Am là một trong Tứ đại danh tác của văn học Trung Hoa. Truyện được viết dựa theo sách Đại Tống Tuyên Hòa di sự cốt truyện chính là sự hình thành và những thành tích của một nhóm người chống triều đình mà trở thành giặc cướp, thường gọi là 108 anh hùng Lương Sơn Bạc. Nhưng ít ai nhận ra rằng vận mệnh mỗi anh hùng đều có thể nhìn ra từ tên và hiệu của họ.
Võ Tòng
Hành Giả Võ Tòng.
Võ Tòng, biệt hiệu Hành Giả, ứng với sao chiếu mệnh Thiên Thương Tinh. Sao Thiên Thương Tinh, cho thấy mệnh Võ Tòng gắn liền với đau khổ, tai ương. Quả thật, mồ côi cha mẹ từ bé, được đại sư Thiếu Lâm truyền thụ võ nghệ cao cường. Một lần say rượu đánh bất tỉnh tên quản sự huyện Thanh Hà, tưởng hắn chết nên bỏ trốn, sau đó bị bệnh sốt rét, tay không, say rượu đánh chết mãnh hổ núi Cảnh Dương, đánh chết Tây Môn Khánh, bị đi đày đến nhà giam Mạnh Châu, giết Tưởng Môn Thần, giết Trương Đô Giám và tàn sát nhuốm máu lầu Uyên Ương, trong trận đánh Phương Lạp, ông bị chặt đứt tay.
Cái tên Võ Tòng đã nói lên anh hùng nghĩa hiệp võ công siêu phàm, tay không đấm vỡ đầu hổ trên đồi Cảnh Dương sau khi đã uống hết rượu trong quán. Chữ “Tòng” còn một âm “Tùng”, nghĩa là cây tùng. Tùng là biểu tượng của tinh thần kiên cường bất khuất, chính trực chất phác, không sợ đông hàn, bốn mùa xanh tốt.
Võ Tòng nói với Trương Thanh hãy cứu mạng hai viên công sai áp tải mình, rằng: “Võ Tòng bình sinh chỉ đánh kẻ mạnh trong thiên hạ. Hai vị công sai này đối với đệ rất cẩn thận, dọc đường phục dịch đệ, nếu đệ hại họ, lẽ Trời sẽ không dung tha. Huynh nếu quý mến đệ, thì cứu hai vị này, chớ có hại họ”. Thật đúng là:
“Tùng xanh cốt cách thật thanh tao
Nắng hạ, tuyết đông chẳng quản nào”
Còn cái tên hiệu Hành Giả cũng rất ứng với vận mệnh Võ Tòng. Đời ông là chuỗi dài bất tận của nỗi cô đơn, đối diện với hiểm ác, dấn thân vào tử địa, chỉ biết duy nhất lấy rượu bầu bạn, giải sầu. Nếm trải hết thế sự đổi thay, trải qua hết lòng người gian hiểm, nếm hết những nóng lạnh chốn nhân gian, nhìn thấu cõi hồng trần luẩn quẩn trong tranh tranh đấu đấu, giam hãm trong danh lợi tình.
Thế nên, sau khi đánh thắng Phương Lạp trở về, Võ Tòng bị thương đứt một tay, ông không theo đại quân chiến thắng trở về nhận vinh hoa phú quý mà xuất gia tại chùa Lục Hòa tại Hàng Châu, tìm thấy bản ngã đích thực, sống an nhiên tự tại với thiên nhiên, với lời kinh tiếng kệ, với tiếng chuông chùa, sống an lạc yên vui đến 80 tuổi mới viên tịch.
Lâm Xung
Báo Tử Đầu Lâm Xung.
Lâm Xung hiệu Báo Tử Đầu, ứng với sao chiếu mệnh Thiên Hùng Tinh. Ông ngồi ghế thứ 6 trong hàng ngũ các tướng Lương Sơn. Tên hiệu Báo Tử Đầu nghĩa là đầu báo, đúng như tướng mạo oai phong của giáo đầu 80 vạn cấm quân: “Đầu báo, mắt tròn, râu hùm, hàm én, thân cao tám thước (khoảng 1,9 – 2 mét), trạc 34, 35 tuổi”.
Báo Tử Đầu Lâm Xung thành thạo rất nhiều loại binh khí nhưng tài nghệ tuyệt luân nhất của ông là kỹ thuật đánh Bát Xà Mâu. Thương pháp của Lâm Xung cũng thuộc loại xuất quỷ nhập thần, ông từng chiếm ưu thế khi so tài với Đại đao Quan Thắng (hậu duệ của Quan Vân Trường). Lâm Xung cũng từng đánh ngang với với Lỗ Trí Thâm khi ông chỉ có hai tay không và chân mang xiềng xích, trong khi Trí Thâm mang vũ khí sở trường.
Sao Thiên Hùng Tinh đã mang ý nghĩa của một anh hùng thiên tướng. Ông được mọi người ca ngợi bởi tài năng đức độ và thừa nhận là người có võ công cao nhất trong Thủy Hử truyện.
Tên ông Lâm Xung đã nói lên sự khiêm nhường. “Xung” có nghĩa là “khiêm xung”, nhún nhường, lặng lẽ. Có lẽ vì thế mà tài năng võ công bậc nhất Lương Sơn, nhưng ông chưa bao giờ chủ động ra tay trước, chỉ xuất chiêu sau khi đối thủ đã tấn công trước. Ông là một Nho tướng, trung hậu, trượng nghĩa, khiêm nhu, nhẫn nhịn, có tài năng và ôm chí lớn kinh bang tế thế.
Cuộc đời Lâm Xung trước khi lên Lương Sơn rất éo le: Bị bạn thân (Lục Khiêm) phản bội và bị bọn gian thần hãm hại đến thân bại danh liệt mất hết nhà cửa, vợ bị giết. Lâm Xung vốn có thù sâu với Cao Cầu, nhưng lần nào cũng không giết được Cao Cầu. Triều đình liên tục phát binh chinh phạt, Lâm Xung lập nhiều chiến công. Một lần nghĩa quân Lương Sơn bắt được Cao Cầu, được tin Lỗ Trí Thâm báo, Lâm Xung rất lấy làm vui mừng mang đao định giết chết hắn nhưng bị Tống Giang cản lại không cho giết, Lâm Xung lấy làm uất hận thổ huyết!
Báo Tử Đầu (Đầu báo) Lâm Xung (Xung còn có nghĩa là xông lên) nên ông luôn là người gánh chịu gian nan, đúng là: “Gian nan là nợ anh hùng phải vay”. Cả đời chỉ vì một chữ Nghĩa, mọi hành động đều suy nghĩ cho người khác, chưa bao giờ nghĩ về mình, luôn hết lòng vì huynh đệ. Vậy mà lần duy nhất muốn giết Cao Cầu trả thù cho huynh đệ, trả thù nhà, thì lại bị chính người ông kính trọng Tống Giang ngăn cản. Đây chính là nguyên nhân chính dẫn đến cái chết của ông.
Khi quy hàng triều đình cũng chính là cắt nanh vuốt của Báo Tử Đầu vậy. Và khi đánh thắng Phương Lạp, bằng hữu tri kỷ của ông Lỗ Trí Thâm nghe tiếng sóng tín triều sông Tiền Đường ngộ Đạo, viên tịch, thì ông không còn lý do sống tiếp nữa. Lâm nghĩa là khu rừng, khi con báo xông ra khỏi rừng rồi thì không còn là chúa tể rừng xanh nữa: “Hổ lạc Bình Dương bị khuyển khi” (Hổ xuống đồng bằng bị chó khinh).
Lỗ Trí Thâm
Hoa Hòa Thượng Lỗ Trí Thâm.
Lỗ Trí Thâm tên thật là Lỗ Đạt, biệt hiệu là Hoa Hòa Thượng, ứng với sao chiếu mệnh Thiên Cô Tinh. Sao Thiên Cô nghĩa là ngôi sao cô độc trên trời, nói rõ ông là hiệp khách độc hành, như ra tay dạy Trịnh Đồ, lỡ tay hơi mạnh khiến hắn mất mạng, nhổ cây dương liễu thu phục nhóm lưu manh, đi theo ngầm bảo vệ Lâm Xung trên đường đi đày, bắt sống Hạ Hầu Thành, bắt sống Phương Lạp…
Cái tên Lỗ Đạt nói rõ ông là người thoáng đạt, không câu nệ tiểu tiết, xuất gia mà vẫn uống rượu, ăn thịt, không ngồi thiền, nhưng ông luôn giữ được cái tâm ngay thẳng, trong sạch, thuần thiện, vì nghĩa. Trong Phật gia luôn có câu rằng “Trực tâm thị Đạo trường” (Trực tâm chính là Đạo trường), hay “Trực chỉ nhân tâm, kiến tính thành Phật”, rất đúng với Lỗ Đạt.
Còn cái biệt hiệu Hoa Hòa Thượng nghĩa là vị hòa thượng ăn chơi như công tử, ám chỉ ông vẫn rượu thịt, không giữ giới, gần giống như từ “Sư hổ mang” trong tiếng Việt.
Tên Lỗ Trí Thâm do sư phụ ông Trí Chân trưởng lão đặt cho, nó chứa đựng nhiều bí ẩn đến lai lịch nguồn gốc thâm sâu của ông. Trí Thâm nghĩa là ‘Trí huệ sâu xa’. Vị sư phụ cao tăng này đã nhìn ra chân diện mục ẩn chứa trong cái xác phàm của kẻ vũ dũng thô kệch kia là một bậc Giác giả, có sứ mệnh xuống trần diễn chữ Nghĩa, và cảnh tỉnh con người đi sai đường tu luyện, không nhắm vào cái tâm mà tu, trái lại lại đi theo hình thức như tập trung vào ngồi thiền, không ăn thịt…
Lỗ Trí Thâm đến Đại Tướng Quốc Tự, Trí Chân trưởng giả đã tiên đoán rằng: “Ngộ lâm nhi khởi, ngộ sơn nhi phú, ngộ thủy nhi hưng, ngộ giang nhi chỉ”. Lâm tức chỉ Lâm Xung. Sơn là nói đến Nhị Long sơn, nơi Lỗ Trí Thâm làm đầu lĩnh. Thủy ám chỉ vùng đầm lầy Lương Sơn. Giang ắt nói đến Tống Giang. Vậy câu này có nghĩa là gặp Lâm Xung thì bắt đầu, đến Nhị Long sơn thì giàu có. Bước vào vùng Lương Sơn thì hưng thịnh, đến khi gặp Tống Giang là kết thúc.
Lần thứ hai khi gặp lại sư phụ, Trí Chân trưởng lão lại bật mí cho đệ tử một thiên cơ nữa: “Phùng hạ nhi cầm, ngộ lạp nhi chấp, thính triều nhi viên, kiến tín nhi tịch”.
Thực tế, gặp Hạ thì bắt, ông đã bắt sống tướng Hạ Hầu Thành của Phương Lạp; gặp Lạp thì trói – ông đã bắt trói Phương Lạp; khi nghe tiếng sóng triều cũng là lúc viên tịch. Nghe tiếng sóng “Tín triều” sông Tiền Đường, ông đại ngộ, ngồi đả tọa rồi ra đi.
Kính Sơn Đại Huệ thiền sư cuối cùng chỉ vào quan tài của Lỗ Trí Thâm mà rằng: “Lỗ Trí Thâm, Lỗ Trí Thâm! Khởi thán tự rừng xanh. Hai con mắt phóng hỏa, một mảnh tâm sát nhân. Bỗng đi theo thủy triều, quả nhiên tìm không ra. Ồ! Thân được giải thoát khắp trời đều là bạch ngọc, khiến cho mặt đất thành hoàng kim”. Hai câu sau “thân được giải thoát khắp trời đều là bạch ngọc, khiến cho mặt đất thành hoàng kim” là thần tích xuất hiện khi một người đã giác ngộ, là Phật mới có được vinh diệu này. Vì vậy Lỗ Trí Thâm sau khi chết đã được giải thoát, trở thành Đấng Giác Ngộ.
Video: Cái Chết Của Lâm Xung.
Quốc Tiệp (tổng hợp)
