Không nên lạm dụng thuốc bổ não trước mùa thi
Cứ trước mỗi mùa thi, thị trường thuốc bổ não, thực phẩm chức năng bổ thần kinh lại trở nên sôi động. Tin vào những lời quảng cáo “có cánh”, không ít phụ huynh đã tìm mua với mong muốn loại thuốc này sẽ giúp con em mình tăng cường trí nhớ.
Thế nhưng, việc sử dụng thuốc bổ não có thực sự mang lại hiệu quả như đồn thổi?
Trên mạng xã hội, những hội nhóm đăng bán các sản phẩm thuốc bổ não, thực phẩm chức năng giúp tăng cường trí nhớ cho học sinh ngày càng nở rộ với đủ lời quảng cáo về công dụng như: Cải thiện chức năng não bộ, từ đó tăng cường trí nhớ… Các sản phẩm này chủ yếu được xách tay từ Nhật Bản, Đức, Mỹ, Australia…
Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Ôxy cao áp Việt - Nga (Bộ Quốc phòng) cho biết, về cơ bản, các thuốc tăng tuần hoàn não không có tác hại nhiều. Thế nhưng, về lâu dài, khi lạm dụng loại thuốc này cũng làm gia tăng, tạo sức ép và gây quá tải cho gan, thận. Do đó, các bậc phụ huynh khi cho con sử dụng bất kỳ loại thuốc gì, kể cả thuốc bổ, cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Đồng quan điểm trên, nhiều chuyên gia y tế cũng khẳng định, không có một loại thuốc nào có thể giúp học sinh thông minh và có trí nhớ tốt hơn. Đối với một số loại thuốc bổ thần kinh nếu dùng lâu ngày có thể gây rối loạn hành vi, hoang tưởng, suy gan, suy thận, cơ thể bị suy kiệt. Đặc biệt, đối với những trường hợp có thể trạng có các tổn thương về gan, thận như viêm cầu thận mãn tính, viêm gan, viêm thận… thì được bác sĩ khuyến cáo không dùng thuốc bổ thần kinh, tăng cường trí nhớ. Hơn nữa, nếu sử dụng các loại thuốc bổ não không có hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ với liều lượng không hợp lý, lạm dụng còn dẫn đến một số tác dụng phụ như: Phát ban vì dị ứng với các thành phần của thuốc, đau đầu, chóng mặt, tiêu chảy, đánh trống ngực, buồn nôn, buồn ngủ, nôn mửa…
Để ôn thi hiệu quả, các chuyên gia khuyến cáo, mỗi sĩ tử phải tự sắp xếp thời gian học và nghỉ ngơi cho phù hợp. Trong đó, học sinh cần ngủ đủ giấc, bảo đảm không được ngủ dưới 6 giờ/ngày để não bộ được tỉnh táo hoạt động. Ngoài ra, nên sử dụng 14 loại thực phẩm giúp tăng cường sức khỏe và trí nhớ như: Trứng, socola đen, các loại rau lá xanh, cá béo, cà phê, quả việt quất, nghệ, hạt bí ngô, quả hạch, cam, trà xanh, bơ, ngũ cốc và quả lựu.
Cùng với đó, trong thời gian ôn thi, mỗi học sinh nên duy trì tập thể dục giúp chống lại sự suy giảm tinh thần có liên quan đến lão hóa, đồng thời nâng cao năng lực tinh thần của thanh niên.
Nhiều ca nhiễm ký sinh trùng đến từ thú cưng
Nam bệnh nhân 32 tuổi (Hà Nội) tới Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (thuộc Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng trung ương) thăm khám trong tình trạng người nhiều mảng da trầy xước, nhiễm trùng kèm nhiều vết ngoằn nghèo như giun bò. Trước đó, bệnh nhân thường xuyên cảm giác ngứa ngáy, đi khám tại các bệnh viện da liễu và dùng thuốc dị ứng hơn chục năm nhưng không khỏi.
Nữ bệnh nhân 40 tuổi (Hưng Yên) cũng tới Bệnh viện Đặng Văn Ngữ khám với nhiều vết trầy xước trên da do gãi mỗi lần thấy ngứa. Bệnh nhân đi khám da liễu nhiều nơi, dùng nhiều loại thuốc nhưng bệnh không thuyên giảm.
Qua xét nghiệm, 2 bệnh nhân trên có chỉ số Elisa dương tính với giun đũa chó mèo và bạch cầu ái toan tăng, kèm theo các triệu chứng dị ứng trên da. Khai thác tiền sử cũng cho thấy, cả 2 bệnh nhân đều nuôi thú cưng, thường xuyên tiếp xúc âu yếm với chó mèo. Bác sĩ nhận định đây là nguồn chính lây bệnh giun đũa chó mèo cho 2 bệnh nhân. Đáng nói, đây chỉ là hai trong số rất nhiều bệnh nhân đã phải đến viện thăm khám vì nguyên nhân tương tự.
TS Hoàng Đình Cảnh - Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng trung ương cho biết, số lượng bệnh nhân mắc giun đũa chó mèo đến bệnh viện thăm khám ngày càng nhiều. Bệnh ấu trùng giun đũa chó mèo là bệnh ký sinh trùng mới nổi trong những năm gần đây do thói quen nuôi thú cưng tăng lên ở giới trẻ. Bệnh gây ra các tổn thương ở gan, ở não, ở lách, thận và gây ra hiện tượng miễn dịch dị ứng, ngứa, nổi mẩn kéo dài. Thống kê tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ cho thấy, chỉ riêng trong năm 2023, bệnh viện đã tiếp nhận thăm khám, điều trị cho 15.527 người nhiễm giun đũa chó mèo. Ước tính trên phạm vi cả nước, mỗi năm có khoảng 20.000 người nhiễm bệnh ấu trùng giun đũa chó, mèo được phát hiện và điều trị.
PGS.TS Đỗ Trung Dũng - Trưởng Khoa Ký sinh trùng, Viện Sốt rét, ký sinh trùng - côn trùng trung ương cho biết, bệnh nhân nhiễm ấu trùng giun chó mèo do ăn phải trứng của ấu trùng giun chó, mèo khi tiếp xúc trực tiếp với chó, mèo như ngủ chung, ôm... Trứng này do giun đũa trong cơ thể chó, mèo đẻ và theo phân của chó, mèo ra ngoài. Khi đó, trứng này phát tán ra môi trường. Và bằng một lý do nào đó như tiếp xúc trực tiếp với chó, mèo hoặc thức ăn nhiễm trứng đó hoặc bàn tay, móng tay dính trứng mà con người ăn phải trứng của ấu trùng giun chó, mèo. Ấu trùng giun chó mèo có bệnh cảnh rất đa dạng. Khi trứng ấu trùng vào trong cơ thể con người, chúng có thể đi khắp cơ thể, trong đó những cơ quan thích hợp nhất để chúng trú ẩn là gan, thận, phổi… Vì vậy, bệnh nhân có thể bị tổn thương da khắp người, những tổn thương này rất lâu lành, gây phiền toái, mệt mỏi cho người bệnh, thậm chí gây tổn thương gan, thận, tổn thương mắt của bệnh nhân.
Được biết, hiện nay, một liệu trình điều trình cho bệnh nhân mắc ấu trùng giun chó mèo trong lần đầu tiên là 15 ngày, sau đó bệnh nhân nghỉ 1 tháng và điều trị đợt tiếp theo. Có bệnh nhân điều trị 2,3 đợt thì bệnh cảnh ổn định nhưng có bệnh nhân phải điều trị 5 - 6 đợt và thay đổi nhiều loại thuốc khác nhau, nhưng vẫn không đáp ứng.
Nguyên nhân của việc điều trị trong thời gian khác nhau là do cơ địa, sức đề kháng và tình hình mắc bệnh của mỗi người, đặc biệt do khả năng nhiễm lại vì người bệnh vẫn tiếp tục nuôi và tiếp xúc với chó, mèo không được vệ sinh, quản lý phân sạch sẽ. Khi bị nhiễm lại, bệnh sẽ kéo dài dai dẳng.
Một thứ không phải đường đang khiến nhiều người bị tiểu đường
Các nhà khoa học từ Đại học Sorbonne Paris Nord, Đại học Thành phố Paris và một số viện nghiên cứu khác từ Pháp chỉ ra một loạt chất nhũ hóa phụ gia thực phẩm có thể là nguyên nhân khiến một số món ăn dường như làm tăng mạnh nguy cơ tiểu đường type 2.
Theo bài công bố trên tạp chí y học The Lancet Diabetes & Endocrinology, các tác giả cho biết họ đã phân tích dữ liệu của hơn 104.000 người, được thu thập từ năm 2009 đến năm 2023, độ tuổi trung bình là 42,7.
Họ được thu thập dữ liệu chi tiết về nhân khẩu học, tình trạng sức khỏe và chế độ ăn.
Tổng cộng có 1.056 trường hợp mắc bệnh tiểu đường type 2 trong thời gian theo dõi trung bình là 6,8 năm.
Họ phát hiện ra một loại chất nhũ hóa thông dụng được dùng trong công nghiệp thực phẩm liên quan đến nguy cơ tiểu đường tăng cao đáng kể như carrageenans gum, xanthan gum, tripotassium phosphate, este axit tiacetyl tartaric của mono và diglyceride, axit béo diglycerides, sodium citrate, guar gum và gum arabic.
Trong đó, các chất nhũ hóa nhóm carrageenan - một chất ổn định có nguồn gốc từ rong biển đỏ - làm tăng nguy cơ lớn nhất, với mức tăng thêm 3% cho mỗi 100 mg.
Chất nhũ hóa là thứ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra kết cấu, hương vị và thời hạn sử dụng mong muốn cho nhiều loại thực phẩm như bánh kẹo, thực phẩm đóng hộp, bánh mì, sốt salad, các sản phẩm kem sữa...
Nói cách khác, khi ăn những món này quá nhiều, bạn không chỉ tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 vì hàm lượng đường cao trong một số món, mà còn vì phụ gia trong chúng.
Ngay cả những món tưởng chừng không liên quan như một chiếc kẹo cao su vẫn có thể làm tăng nguy cơ bệnh tiểu đường.
Giảm tiêu thụ bánh kẹo và các thực phẩm chế biến sẵn giúp giảm nguy cơ. Tuy nhiên, theo các tác giả, mặc dù có nhiều chất nhũ hóa được coi là an toàn dựa trên mức tiêu thụ hàng ngày (ADI) chấp nhận được, kết quả trên cho thấy vẫn cần có sự sửa đổi.
Theo đó, cần có sự xem xét lại quy định quản lý việc sử dụng chất nhũ hóa trong các sản phẩm thực phẩm, bao gồm xem xét mức tiêu thụ rộng rãi của chúng và tác động tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng.
T.M (tổng hợp)
