Ba lý do khiến nhiều người ăn hải sản bị ngộ độc
Theo bác sĩ Hoàng Sầm, Chủ tịch Viện Y học bản địa Việt Nam, ngộ độc cá biển hay một số loại hải sản khác khá phổ biến. Nguyên nhân chủ yếu là do cá biển bị phơi nhiễm độc tố từ môi trường.
Thứ nhất, các nhóm độc tố như Ciduatoxin (CTX) có tính bền nhiệt, không bị phá hủy trong quá trình nấu nướng. Chất độc này có nguồn gốc từ vi tảo, bám trên các loài tảo lớn hay rong biển khu vực rạn san hô. Các loài cá ăn thực vật làm tích lũy chất độc này trong cơ thể.
Ngoài ra, do chuỗi thức ăn của biển (cá lớn ăn cá bé) nên các loại cá to thường chứa nhiều độc tố hơn. Cá loại cá có nguy cơ nhễm độc tố CTX như cá hồng, cá mú, cá ngừ, cá chình.
Thứ hai, cá biển cũng có sẵn độc tố trong cơ thể chúng. Các chất độc này có thể ở gai cá, vây lưng, vây bụng, ngực như cá mó, chất độc ở cơ quan sinh dục cá như cá nóc, cá mòi, cá bẹ, cá trích, cá chình. Chất độc tồn tại trong trứng cá như cá nóc, cá nhám. Chất độc này rất bền với nhiệt độ và các hóa chất khác và có khả năg lưu thông trong máu của cá.
Thứ ba, cá biển được ủ đá lâu ngày trước khi tiêu thụ, có thể dẫn đến tình huống cá chết lẫn vào cá còn sống, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Một số loại cá ươn nguy hiểm như cá ngừ. Vi khuẩn xâm nhập sinh ra Decarboxylase chuyển hóa Histidine thành histamine trong thịt, mang, ruột cá. Histamine trong hải sản gây ngộ độc từ 4 giờ sau ăn, dấu hiệu như đau đầu, đỏ da, ngứa, nóng bừng, cảm giác khó chịu.
Ngoài ra, nguy cơ hải sản do bị ướp tẩm hóa chất bảo quản thực phẩm như urê, hàn the cũng có thể xảy ra. Ngộ độc hóa chất thường có biểu hiện chậm hơn, ngộ độc mạn tính.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), các bác sĩ đã tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc sau khi ăn các loại hải sản ở rạn san hô như cá chình, cá hồng, cá mòi.
Bác sĩ Nguyên cho biết ngộ độc do độc tố ciduatoxin rất nguy hiểm. Người bệnh có biểu hiện loạn nhịp tim, yếu, mệt, tụt huyết áp, đường tiêu hóa là tê, ngứa ran ở tứ chi và vùng miệng, viêm ngứa toàn thân, đau cơ, đau khớp, có thể bị liệt. Thậm chí có trường hợp trầm cảm, mất trí nhớ. Độc tố ciduatoxin ít gây tử vong hơn nhưng một số trường hợp người già, trẻ nhỏ, người suy giảm miễn dịch vẫn tử vong do suy hô hấp, liệt cơ hô hấp, co giật hoặc loạn nhịp tim.
Để hạn chế ngộ độc, bạn cần xác định rõ loại cá, nguồn gốc trước khi ăn, không ăn cá đã ươn. Khi chế biến, người dân cần bỏ ruột, mang và các bộ phận có thể chứa độc tố. Những loại cá sống ở vùng rạn san hô như cá hồng, cá mú, cá ngừ, cá chình biển không nên ăn nhiều.
Nếu có các dấu hiệu ngộ độc như tê lưỡi, tê môi, đau nhức cơ, đau bụng, khó thở, nổi mẩn, người bệnh cần theo dõi. Trường hợp nặng nên tới các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Khi sơ cứu người bị ngộ độc thực phẩm cá biển, bác sĩ Sầm cho biết nên thực hiện các biện pháp gây nôn, sau đó có thể uống một vài nước thảo dược như nước lá dứa, gừng trắng, nước tía tô, than hoạt tính, và đến cơ sở y tế gần nhất cấp cứu.
Cảnh báo ngộ độc do hút thuốc lá điện tử
ệnh viện Sản Nhi Nghệ An vừa qua tiếp nhận và điều trị cho một bệnh nhi nam bị ngộ độc và phơi nhiễm hóa chất có hại – Nicotine trong thuốc lá điện tử.
Trước đó, bệnh nhi có sử dụng thuốc lá điện tử, dẫn đến tình trạng nôn mửa, đau đầu, mất ý thức, choáng váng và được gia đình đưa đến bệnh viện để cấp cứu. Sau khi được cấp cứu và xử trí truyền dịch, tình trạng sức khỏe của bệnh nhi đã dần ổn định, tiếp tục được theo dõi và điều trị.
Bác sĩ Nguyễn Đức Dũng – Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An cho biết, thời gian gần đây, đơn vị tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử ở lứa tuổi học sinh. Nguyên nhân là do các em đã thử hoặc hít phải thuốc lá điện tử. Thuốc lá điện tử có chứa nicotine - chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư, nếu sử dụng quá liều sẽ gây ngộ độc.
"Nicotine trong thuốc lá điện tử gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em vì não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Nguy hiểm hơn, ở lứa tuổi này, các em thường có tâm lý thích tò mò nên càng dễ bị dụ dỗ, lôi kéo và nếu hút trong thời gian dài, thuốc lá điện tử sẽ gây rối loạn nhận thức, rối loạn cảm xúc, tâm thần, đặc biệt ảnh hưởng nặng nề nhất là suy giảm khả năng tư duy, sáng tạo trong học tập.
Bên cạnh đó, thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất, có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Khi hút thường xuyên sẽ có nguy cơ mắc ung thư rất cao do chất fomaldehyde có trong thuốc lá điện tử", bác sĩ Dũng thông tin.
Theo các chuyên gia, để phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử đối với thanh thiếu niên, rất cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình trong việc tổ chức các buổi tuyên truyền cho các em biết về những tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử. Giáo dục trẻ ý thức tuân thủ pháp luật, nội quy của nhà trường về việc nghiêm cấm mua bán, sử dụng các sản phẩm thuốc lá đối với học sinh.
Cảnh báo mới của WHO về đậu mùa khỉ
Trong thông cáo báo chí toàn cầu mới nhất về đậu mùa khỉ, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nhấn mạnh số ca nghi mắc bệnh này (được chẩn đoán qua lâm sàng vì không đủ phương tiện xét nghiệm) ở Congo lên tới 12.569, bao gồm 581 ca tử vong, tính đến ngày 12/11.
Đây là số ca mắc hằng năm cao nhất từng được báo cáo, trải rộng trên 22 tỉnh của Congo, bao gồm các khu vực trước đây không báo cáo về bệnh này như Kinshasa, Lualaba và Nam Kivu.
Cũng theo thông cáo tối 25/11 của WHO, lần đầu tiên việc lây truyền MPXV (virus gây bệnh đậu mùa khỉ) nhánh 1 được ghi nhận, gồm nhiều trường hợp liên quan đường tình dục.
MPXV nhánh I là dòng đặc trưng ở Congo, có khả năng gây bệnh nặng và tử vong cao, chủ yếu lây từ động vật sang người. WHO chưa hiểu rõ về động lực lây truyền MPXV nhánh I ở Congo, đồng thời lo ngại về một biến thể MPXV mới.
Báo cáo cũng cho biết trong tháng gần nhất (ngày 1 đến 31/10), có 29 quốc gia báo cáo tổng cộng 668 ca đậu mùa khỉ mới, đều đã được xác nhận bằng xét nghiệm.
Khu vực dịch tễ có số ca mắc cao nhất là Tây Thái Bình Dương với 201 ca nhưng chỉ 1 ca tử vong liên quan căn bệnh này, xảy ra ở người suy giảm miễn dịch nặng. Khu vực dịch tễ châu Âu có 164 ca, Đông Nam Á và châu Mỹ 146 ca, Đông Địa Trung Hải chỉ báo cáo 3 ca.
Tích lũy từ đầu năm đến nay, toàn bộ 5 khu vực dịch tễ trừ châu Phi có 89.807 ca mắc đậu mùa khỉ, trong đó có 145 ca tử vong. Các khu vực này chủ yếu lưu hành MPXV nhánh IIa và IIb độc lực thấp, thường lây truyền qua hoạt động tình dục không an toàn.
T.M (tổng hợp)
