Trước hết tôi bày tỏ sự thống nhất về sự cần thiết ban hành luật trên cơ sở sáp nhập ba lực lượng với các cơ sở chính trị, thực tiễn mà Tờ trình Chính phủ đã nêu. Nhưng tôi kiến nghị Chính phủ, cần đánh giá tác động kỹ hơn về vấn đề tổ chức ngân sách khi thành lập lực lượng này, kể cả đánh giá tình hình thực tế về an ninh trật tự hiện nay, vấn đề thực hiện nhiệm vụ của lực lượng công an xã hiện nay, việc phát huy nhân dân trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, các hoạt động tự nguyện, tự quản ở cơ sở hiện nay, từ đó quy định phù hợp về số lượng, chính sách, chức năng, nhiệm vụ của lực lượng này để khi luật được Quốc hội thông qua thì các địa phương thuận lợi trong triển khai thực hiện và phát huy được lực lượng này sau khi thành lập.
Thứ hai, tôi thống nhất với ý của đại biểu Nguyễn Văn Thuận về việc cần xác định rõ đây là lực lượng hỗ trợ Công an xã. Để quy định rõ, phù hợp với chức năng nhiệm vụ, chính sách tôi kiến nghị Quốc hội, Chính phủ, Ban Soạn thảo cần nghiên cứu và có quy định phù hợp về nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở.
Với dự thảo trình Quốc hội lần này tôi nhận thấy việc đưa phần lớn nhiệm vụ của Công an xã trong pháp lệnh Công an xã trước đây thành nhiệm vụ của Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là chưa phù hợp. Vì đây là lực lượng hỗ trợ về bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở không phải một lực lượng được tổ chức chính quy, không có lương nên cần rà soát, điều chỉnh quy định tại Điều 7, Điều 8, Điều 9, Điều 10, Điều 12 cho phù hợp.
Cần phân định rõ nhiệm vụ để ở cơ sở không xảy ra tình trạng Công an xã không giao hết nhiệm vụ cho lực lượng này, quy định những nhiệm vụ quá phức tạp vượt quá khả năng của họ. Mặc dù Ban soạn thảo đã chỉnh sửa nhưng tôi nhận thấy nhiệm vụ này vẫn còn nặng, cần nghiên cứu điều chỉnh thêm đặc biệt là khoản 2 Điều 12 cần làm rõ không quy định theo hướng nhiệm vụ như Dự thảo.
Thứ 3, cần quy định rõ mối quan hệ giữa lực lượng này với các tổ chức khác ở cơ sở để xác định rõ trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ.
Thứ 4, tôi đồng ý với ý kiến của Đại biểu Nguyễn Văn Thuận Đoàn Bình Thuận về không quy định điểm d khoản 2 Điều 20 về các chính sách khi làm nhiệm vụ cách xa nơi cư trú, không có điều kiện đi lại hàng ngày trong khi dự thảo luật đây là lực lượng thực hiện nhiệm vụ ở cơ sở. Nghĩa là hoạt động của họ đã ở cơ sở, họ được người dân địa phương nơi họ sinh sống bình chọn. Khi có tình huống bất ngờ xảy ra thì các lực lượng khác được huy động, chính lực lượng này khi đó sẽ giữ vai trò quan trọng hơn bình thường. Vì thế không điều động lực lượng này đi công tác nơi khác trừ khi tập huấn, bồi dưỡng.
Cuối cùng là cần quan tâm đến ngân sách chi cho lực lượng này sau khi thành lập ở các địa phương, ngân sách trung ương hỗ trợ vì nếu không quy định rõ, các địa phương ngày sẽ khó khăn trong việc duy trì hoạt động của lực lượng này. Chính phủ cần đánh giá tác động kỹ hơn về ngân sách đảm bảo cho lực lượng này.
M.H