Theo thượng nghị sĩ Webb, chủ tịch Tiểu ban các vấn đề Đông Á - Thái Bình Dương thuộc ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ, các quan chức bộ Ngoại giao và Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ cho biết ngày 9.6 vừa qua, ba tàu của lực lượng an ninh hàng hải Trung Quốc đã lao vào và làm hỏng cáp của tàu thăm dò Viking II của Việt Nam khi tàu này đang hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý thuộc thềm lục địa Việt Nam.
Ông Jim Webb. Ảnh: SGTT
Hành động này xảy ra sau những va chạm hôm 26.5 ở biển Việt Nam và trong tháng 3.2011 ở gần Philippines cũng như một số va chạm hồi năm ngoái tại quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là đảo Điếu Ngư) nằm dưới sự quản lý của Nhật Bản.
Thông cáo viết: "Hành động đe dọa của Trung Quốc gây quan ngại sâu sắc. Mỹ có lợi ích chiến lược rõ ràng trong việc tạo điều kiện cho một phương thức tiếp cận đa phương, hòa bình để giải quyết các tranh chấp kể trên, đảm bảo tự do thông thương theo luật pháp quốc tế", Sài Gòn tiếp thị trích dẫn.
Ngày mai, 13.6 , thượng nghị sĩ Webb sẽ đệ trình một nghị quyết lên Thượng viện Mỹ lên án việc Trung Quốc sử dụng vũ lực tại Biển Đông, đồng thời kêu gọi tìm ra một giải pháp đa phương và hòa bình cho các tranh chấp về lãnh hải tại Biển Đông.
Tàu ngư chính 311 của Trung Quốc tham gia phá cáp thăm dò địa chấn của tàu Viking II thuộc Petro Việt Nam ngày 9.6.2011 tại thềm lục địa Việt Nam.
Trước đó, hãng tin AFP dẫn lời người phát ngôn bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner ngày 10.6 nói rằng Mỹ lo ngại trước những căng thẳng liên quan tới tranh chấp lãnh hải ở Biển Đông và kêu gọi tìm một giải pháp hòa bình cho tình hình hiện nay.
Phát ngôn bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner nói: “Chúng tôi quan tâm về những thông tin ở biển Đông, chúng tôi tin rằng những điều đó chỉ làm gia tăng căng thẳng, và không giúp ích gì cho hòa bình và an ninh ở đây”.
Do đó, Mỹ ủng hộ một quy trình ngoại giao hợp tác. Mỹ kêu gọi tất cả các bên liên quan tuân thủ luật pháp quốc tế, trong yêu sách cả trên đất liền và trên biển của mình.
Ông Toner khẳng định, Mỹ và cộng đồng quốc tế có một phần lớn lợi ích trong duy trì an ninh trên biển trong khu vực, Mỹ đề cao tự do hàng hải, phát triển kinh tế và tôn trọng luật pháp quốc tế ở biển Đông.
Người phát ngôn bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh, “điều cần có ở đây là quá trình ngoại giao hợp tác, một quá trình hòa bình, để giải quyết các tranh chấp lãnh thổ và những tranh chấp khác. Phô trương lực lượng ở biển Đông, và những hành động như thế, tôi cho rằng chỉ làm tăng thêm căng thẳng”.
Hãng tin AFP bình luận, mặc dù Trung Quốc nói cam kết hòa bình ở biển Đông, nhưng thái độ quả quyết hơn về sự chiếm lĩnh ở biển Đông đã gây nên lo ngại cho các nước trong khu vực.
Bạo loạn tại miền nam Trung Quốc
Chính quyền Trung Quốc đã tiến hành bắt giữ 25 người và điều động lực lượng có vũ trang phong tỏa các con đường sau khi xảy ra vụ việc một nhóm người gần thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông sử dụng gạch và chai lọ để ném vào lực lượng cảnh sát tại khu vực trung tâm sản xuất ở miền nam Trung Quốc
Theo Tân Hoa xã, lực lượng cảnh sát dần dần đã kiểm soát được tình hình đồng thời bắt giữ 25 người trong khu vực có trụ sở của một số nhà máy sản xuất đồ may mặc.
Theo Hãng thông tấn AFP, những vụ việc tương tự như thế này thường xuyên xảy ra đối với khu vực sinh sống và làm ăn của người Mông Cổ ở miền bắc Trung Quốc để phản đối việc xâm lấn các khu vực đồng cỏ là nơi sinh sống của người bản địa.
Nguyễn Anh (tổng hợp)
