Bradley Birkenfeld là một nhà quản lý ngân hàng UBS bị giam tại nhà tù liên bang Pennsylvania, Mỹ. Nghề của ông ta là chuyên bày cho các thân chủ mánh khóe trốn thuế thông qua hệ thống ngân hàng Thụy Sĩ. Tòa kết án Birkenfeld 40 tháng tù. Cuối tháng 8, ông ta được trả tự do, và hiện tại ông đang ngồi chờ số tiền thưởng kếch xù 104 triệu USD.
Từ tội phạm thành anh hùng
Chuyên viên trốn thuế 47 tuổi này có công lớn với nước Mỹ, cụ thể là với Bộ Ngân khố và Sở Thuế lợi tức Quốc nội (IRS). Ngày 11/9, IRS cho biết các thông tin Birkenfeld cung cấp về các bí mật của hệ thống ngân hàng Thụy Sĩ có giá trị đến nỗi ông sẽ nhận được 104 triệu USD tiền thưởng.
Từ một kẻ xấu chuyên bày cách né thuế cho khách gửi tiền tại UBS, Birkenfeld đã biến thành anh hùng, khơi mào cho cuộc điều tra về những bí mật của hệ thống ngân hàng Thụy Sĩ. Nhờ ông ta mà hệ thống ngân hàng Thụy Sĩ không còn là nơi an toàn cho công dân Mỹ trốn thuế.
Bradley Birkenfeld
Đáng nể hơn nữa là nhờ Birkenfeld, Bộ Ngân khố Mỹ đã thu hồi được hàng tỉ USD tiền thuế định quỵt. Về phần UBS, ngoài việc chịu nộp phạt 780 triệu USD trong năm 2009 để tránh bị truy tố, ngân hàng còn chuyển giao cho IRS thông tin tài khoản ngân hàng của 4.500 khách hàng Mỹ từng nhờ nó giúp trốn thuế.
Còn nhớ, đề nghị cung cấp thông tin của khách hàng từ một số chính phủ nước ngoài đã từng gây ra cuộc tranh luận chính trị gay gắt tại Thụy Sĩ trước khi Quốc hội nước này thông qua luật mới buộc các ngân hàng phải đáp ứng trả lời đề nghị, nếu chính đáng.
Luật mới đã gây ra nỗi hoảng sợ cho những người Mỹ giàu có đến nỗi có đến 14.000 người tự nguyện tham gia chương trình nói thật về tài khoản để được ân xá và miễn tố. Ngày 12/9/2012, IRS cho biết đã truy thu được 5 tỉ USD tiền thuế nhờ chương trình ân xá này. Công lớn thuộc về UBS và Birkenfeld.
Số tiền thưởng mà Birkenfeld nhận được là số tiền lớn nhất trong lịch sử được trao cho một công dân có công với cơ quan thuế Mỹ. Nó cũng đánh dấu một bước ngoặt lớn trong luật chống trốn thuế đối với những người tiết lộ thủ đoạn và hành vi trốn thuế với mức thưởng lên đến 30% số tiền t
ảng Cộng hòa bang Iowa từng góp tay soạn thảo luật chống trốn thuế nói: "Phần thưởng cho ông Birkenfeld là một bước quan trọng trong cuộc chiến lâu dài và khó khăn chống trốn thuế. IRS cần tạo thêm nguồn cảm hứng cho những người như ông ta để khuyến khích họ nói lên sự thật".
Luật sư của Birkenfeld không trả lời câu hỏi họ được chia bao nhiêu phần trăm mà chỉ nói khoản tiền thưởng 104 triệu USD của thân chủ tôi cũng phải đóng thuế lợi tức bình thường như những người khác.
Được lập trình để thành tội phạm
Tuy nhiên, Birkenfeld không sinh ra để thành anh hùng truy thu thuế mà được lập trình để thành tội phạm. Quê quán tại Massachusetts, ông ta học về ngành ngân hàng tại trường Kinh doanh sau đại học (AGSB) ở Thụy Sỹ (thiên đường trốn thuế một thời) và bỏ ra 5 năm tuyển khách hàng Mỹ cho UBS.
Ngân hàng này từng quản lý khoảng 20 tỉ USD cho các công dân Mỹ trước khi phải thú nhận thủ đoạn trốn thuế với Bộ Ngân khố. Rõ ràng, Birkenfeld là một tội phạm, một chuyên viên trốn thuế trước khi nhận danh hiệu chiến sĩ thập tự chinh chống gian lận thuế.
Chưa hết, trước tòa ông còn nhận từng buôn lậu kim cương cho một khách hàng bằng cách bỏ chúng vào ống kem đánh răng!. Theo Birkenfeld, mãi đến năm 2005 ông mới biết mình đang phạm tội.
Ông nói: "Sau khi phát hiện ra các lời khuyên về thuế mà UBS làm bấy lâu nay cho khách hàng là bất hợp pháp, tôi lập tức báo ngân hàng dừng lại và sau đó quyết định tham gia chương trình chống trốn thuế của Bộ Ngân khố.
Nhưng cuộc điều tra vẫn buộc Birkenfeld tội che giấu tội phạm vì ông ta cố tình ém nhẹm thông tin về hoạt động trốn thuế của khách hàng gộc Igor Olenicoff, một nhà phát triển địa ốc. Tòa kết án Birkenfeld 40 tháng tù.
Lập Xuân (Theo The New York Times và The Washington Post )
