Ngày 27/12, Tổng cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề về kiểm tra sau thông quan xuất xứ hàng hóa xuất khẩu.
Theo ông Nguyễn Tiến Lộc, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ), từ giữa năm 2018 đến nay, Mỹ đã áp thuế cao lên nhiều dòng hàng xuất xứ từ Trung Quốc. Do đó xuất hiện nguy cơ hàng Trung Quốc gian lận, giả mạo thành xuất xứ Việt Nam, xuất khẩu vào thị trường Mỹ để được hưởng mức thuế nhập khẩu thấp hơn.
Ông Nguyễn Tiến Lộc, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan, Tổng cục Hải quan.
Qua kiểm tra, lực lượng hải quan thấy nổi lên một số doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Mỹ tăng đột biến, tập trung vào 19 nhóm mặt hàng, có nguy cơ cao gian lận xuất xứ.
Một trong những doanh nghiệp bị phát hiện vi phạm là Công ty TNHH xe đạp Excel 100% vốn Trung Quốc. Công ty này thành lập năm 2018, nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản ở giai đoạn cuối cùng thành sản phẩm hoàn chỉnh.
Các linh kiện nhập khẩu về Việt Nam không trải qua bất kỳ công đoạn gia công sản xuất nào khác và xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ lấy nguồn gốc xuất xứ Việt Nam để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi do chính phủ Hoa Kỳ dành cho Việt Nam.
"Đối chiếu các quy định của pháp luật, các sản phẩm của Excel không đủ tiêu chí để xác định là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam. Công ty đã thừa nhận hành vi vi phạm của mình”, Cục phó Cục KTSTQ Trần Mạnh Cường khẳng định.
Tổng cục Hải quan sau đó đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hình thức phạt tiền và xử phạt bổ sung tịch thu toàn bộ tang vật là sản phẩm hoàn chỉnh, các bán thành phẩm và các linh kiện chưa xuất khẩu đang lưu trong kho của Excel.
Thêm nữa, trong quá trình kiểm tra Tổng cục Hải quan còn phát hiện công ty đã thực hiện các thủ tục gian dối để được cơ quan có thẩm quyền (VCCI chi nhánh TP.HCM) cấp giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam (C/O Form B). Do đó ngày 11/11/2019 Tổng cục Hải quan đã có công văn gửi VCCI chi nhánh TP.HCM yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận xuất xứ. Hiện, VCCI đã thu hồi giấy chứng nhận xuất xứ này
Trong giải pháp phòng ngừa, Tổng cục Hải quan đã kiến nghị Bộ Công Thương thông báo các vi phạm của Công ty TNHH xe đạp Excel đến các cơ quan tổ chức có liên quan. Tuy nhiên, đến nay Tổng cục chưa nhận được phản hồi từ Bộ Công Thương.
Cũng theo ông Cường, từ kết quả xử lý đối với Công ty TNHH xe đạp Excel, các doanh nghiệp còn lại có biểu hiện co cụm chống đối, lấy nhiều lý do như người phiên dịch dịch chưa rõ nội dung cần dịch lại, giám đốc đi công tác nước ngoài... để cố tình không ký các biên bản làm việc, biên bản vi phạm hoặc có dấu hiệu bỏ trốn, tẩu tán tài sản.
Trước đó tại hội thảo về ngăn gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại do Tổng cục Hải quan tổ chức ngày 14/11, ông Claudio Dordi, giám đốc dự án tạo thuận lợi thương mại (Hoa Kỳ) nhận định gian lận xuất xứ để lại nhiều hệ lụy đối với Việt Nam. Theo ông Claudio Dordi, gian lận xuất xứ làm tăng nguy cơ rủi ro cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính, có tính tuân thủ cao của Việt Nam do hải quan Hoa Kỳ có nguyên tắc chung là quản lý rủi ro.
Nên với hàng hóa từ thị trường có rủi ro cao thì sẽ phải được kiểm tra chặt chẽ, thủ tục phức tạp hơn. Do vậy, đối với DN làm ăn chân chính của Việt Nam sẽ có nguy cơ chịu sự kiểm soát chặt chẽ khi xuất vào Mỹ. Ngoài ra, các quốc gia khác, thị trường cũng cảnh giác với hàng hóa Việt Nam.
Hiếu Nguyễn (Tổng hợp)
