Bộ ba nhà lãnh đạo nổi bật nhất trong vấn đề Triều Tiên năm qua.
Đến hẹn lại lên, trước thềm công bố giải Nobel Hòa bình năm 2018, các nhà quan sát lại cùng dự đoán xem ai hay tổ chức nào sẽ được vinh danh trong năm nay.
Với một năm nhiều sự kiện đáng chú ý và sự xuất hiện của những cá nhân nổi bật, Nobel Hòa bình 2018 đang có tới 331 cá nhân và tổ chức được đề cử cho giải thưởng uy tín sẽ được công bố vào ngày 5/10 tại Oslo.
Mặc dù danh sách ứng cử viên vẫn còn nằm trong bí mật, những cái tên có khả năng đạt được giải thưởng danh giá này đã sớm lộ diện.
Với việc Nobel Văn học năm nay bị hoãn lại lần đầu tiên trong 70 năm qua sau bê bối tình dục, Nobel Hòa bình đang là giải thưởng được trông chờ nhất trong mùa Nobel 2018.
Nhìn vào tỷ lệ cược trên một số trang web cá cược trực tuyến, người ta có thể thấy những cái tên quen thuộc như lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và người đồng nhiệm Hàn Quốc Moon Jae-in. Cả hai được chào đón vì những nỗ lực bình thường hóa quan hệ hai miền liên Triều và mang đến hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.
Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích về Nobel lại không thực sự tin rằng hai cái tên này sẽ được xướng lên.
"Một mặt, có thể nói sự đột phá trong vấn đề Triều Tiên là sự kiện đáng chú ý nhất trong trong năm nay", Dan Smith, người đứng đầu viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) cho biết. "Nhưng mặt khác, tôi tự hỏi liệu có phải quá sớm khi trao giải thưởng cho sự kiện này trong năm 2018”.
Ngoài ra, các nhà quan sát cũng cho rằng ông Kim Jong-un vẫn còn khá khép kín và chưa mang lại thành tựu nổi bật trong năm nay, do đó người có nhiều cơ hội hơn có thể là Tổng thống Moon Jae-in.
Peter Wallensteen, một Giáo sư người Thụy Điển chuyên về quan hệ quốc tế, nói: “Ông ấy đã thể hiện rất tốt, với việc tổ chức Thế vận hội mùa Đông tại Pyeongchang”.
Một cái tên khác cũng được nhắc đến cho giải Nobel Hòa bình năm nay là Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhiều chính khách quốc tế như cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson và thậm chí là cả người đồng cấp Hàn Quốc cũng đồng tình cho rằng nhà lãnh đạo Mỹ có thể giành giải thưởng cho các sáng kiến của ông về vấn đề bán đảo Triều Tiên.
Bác sĩ Denis Mukwege - người dành 20 năm để giúp đỡ cho phụ nữ bị lạm dụng tình dục ở Congo.
Với tỷ lệ 7-1, Tổng thống Mỹ là một trong ba nhân vật hàng đầu được dự đoán giành Nobel Hòa bình trên trang đặt cược trực tuyến Betsson, vượt xa các nhân vật nổi bật khác như Tổng thống Emmanuel Macron của Pháp, Thủ tướng Theresa May của Anh và Tổng thống Vladimir Putin của Nga với tỷ lệ 75-1.
Dẫu vậy, nhà nghiên cứu Dan Smith cho rằng, giải thưởng trao cho ông Trump sẽ là “không phù hợp”, chỉ ra một loạt các quyết định của ông Trump bị đánh giá là “rất tiêu cực về mặt hòa bình”, đáng chú ý nhất là việc rút khỏi Hiệp định khí hậu Paris và thỏa thuận hạt nhân Iran.
Ngoài sự kiện Triều Tiên, tiến trình hòa giải mới giữa Ethiopia và Eritrea cũng đã thúc đẩy hy vọng rằng một nền hòa bình bền vững có thể đạt được giữa hai nước láng giềng sau 20 năm chiến tranh.
Đối với Giáo sư Wallensteen, giải thưởng Nobel Hòa bình có thể vinh danh Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed. Tuy nhiên, nhân vật này chỉ nắm quyền đến tháng 4 và được cho là chưa đủ để chứng minh bản thân là một nhà kiến tạo hòa bình. Vì lý do này, một số nhà quan sát đang chuyển sang một số ứng cử viên dài hạn hơn.
Với phong trào #MeToo nâng cao nhận thức toàn cầu về lạm dụng tình dục và quấy rối, giải thưởng có thể tôn vinh những người tham gia vào cuộc chiến chống bạo lực tình dục, chẳng hạn như bác sĩ người Congo Denis Mukwege hoặc nhà hoạt động nhân quyền Nadia Murad.
Được đề cử nhiều lần trong quá khứ, ông Mukwege đã dành hai thập kỷ để giúp phụ nữ hồi phục sau bạo lực và chấn thương do vấn đề lạm dụng tình dục ở nước Cộng hòa Dân chủ Congo bị chiến tranh tàn phá, trong khi Murad trở thành một nhà hoạt động sau khi bị bắt cóc và trở thành nô lệ của các nhóm cực đoan Hồi giáo.
Bên cạnh đó, Henrik Urdal, người đứng đầu viện Nghiên cứu Hòa bình Oslo (Prio), tin rằng giải thưởng có thể dành cho Chương trình Lương thực Thế giới của Liên Hợp Quốc (WFP), sáng kiến đã mang đến lương thực cho hàng triệu người thiếu đói mỗi năm.
Từ chiến trường Yemen đến các trại tị nạn Rohingya ở Bangladesh, "chúng ta đang thấy rằng nạn đói đang trở thành một trong những thách thức nhân đạo lớn hơn tất cả trong thời đại chúng ta", ông nói.
Những tổ chức có khả năng đoạt giải khác bao gồm Cao uỷ Liên Hợp Quốc về Người tị nạn (UNHCR), tổ chức Phóng viên không biên giới và Ủy ban bảo vệ nhà báo (RSF), tờ báo đối lập Novaya Gazeta…
